Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
Wikipediade vrije encyclopedie
Zoeken

Londen

Coördinaten51° 31′ NB, 0° 7′ WL
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
ZieLondon (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Londen en London.
Londen
London
Stad inEngelandVlag van Engeland
Situering
LandVerenigd Koninkrijk
RegioGroot-Londen
Coördinaten51°30'26"NB, 0°7'39"WL
Algemeen
Oppervlakte(Groot-Londen) 1.172 km²
Inwoners
(2021)
8.776.535
(7.490 inw./km²)
BurgemeesterSadiq Khan (L)
(sinds 2016) - (lijst)
Overig
Websitelondon.gov.uk
Foto('s)
Een collage van Londen Boven: Skyline van City of London, Midden links: Tower Bridge, Midden rechts: London Eye, Onder: Palace of Westminster.
Een collage van Londen

Boven: Skyline vanCity of London,Midden links:Tower Bridge,Midden rechts:London Eye,Onder:Palace of Westminster.

Portaal Portaalicoon  Verenigd Koninkrijk
Londen

Londen (Engels:London) is dehoofdstad en grootste stad van zowelEngeland als hetVerenigd Koninkrijk.

In deregioGroot-Londen, waarvan de begrenzing vaak gelijk wordt gesteld aan die van de stad Londen, wonen 8,8 miljoen mensen.[1] DeMetropoolregio Londen omvat het gehele verstedelijkte gebied wat nog veel verder strekt en heeft15,1 miljoen inwoners. Tussen 1831 en 1925 was Londen de grootste stad ter wereld.[2][3]

De stad is, behalve de hoofdstad en de grootste stad van het Verenigd Koninkrijk, ook het politieke, economische en culturele centrum van dat land. Ook inEuropa en de wereld vervult ze een belangrijke functie op diverse gebieden: Londen wordt als een van de vier traditionele alfa-wereldsteden beschouwd, samen metParijs,Tokio enNew York.[4] Vooral in de 18e en de 19e eeuw was Londen als hoofdstad van hetBritse Rijk het absolute politieke en economische machtscentrum van de wereld.

Londen telt vier plaatsen die op deWerelderfgoedlijst van deUNESCO staan: deTower of London, de historische nederzetting vanGreenwich, deKew Gardens, en een gezamenlijke inschrijving bestaande uit hetPalace of Westminster,Westminster Abbey enSaint Margaret's Church.[5]

Geschiedenis

[bewerken |brontekst bewerken]
ZieGeschiedenis van Londen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Londinium omstreeks 400 n.Chr.

Prehistorie en oudheid

[bewerken |brontekst bewerken]

Volgens demiddeleeuwsemythologie vanGeoffrey van Monmouth werd Londen gesticht doorBrutus van Troje en stond bekend als Troia Nova, dat verbasterd werd tot Trinovantum.[6] KoningLud zou de stad hebben omgedoopt in Caer Ludein, de oorsprong van de naam "Londen".[7] Geoffrey voorziet het voorhistorische Londen van een rijke tooi van legendarische koningen en interessante verhalen, die eveneens in zijnHistoria regum Britanniae worden beschreven.Archeologen hebben echter, behalve tekenen van landbouw en resten van bewoning, geen bewijs gevonden van een voorhistorische of Britse stad.

Gedurende deprehistorie was Londen een landbouwgebied. In dit gebied waren de handelspostenEgham enBrentford gevestigd. Deze twee plaatsen zijn niet uitgegroeid tot steden, mede vanwege een gebrek aan communicatiemogelijkheden.[8] Belangrijke vondsten, zoals hetSchild van Battersea, dat in deTheems bijChelsea werd gevonden, doen wel vermoeden dat het gebied belangrijk was.[9]

Rond het jaar 50, onder deRomeinsekeizer Claudius, werd de stad alsLondinium gesticht op de noordoever van de Theems.[10] Het was de hoofdstad van de Romeinse provincieBritannia. Waarschijnlijk werd al in detweede eeuw een brug over de rivier gebouwd. Nadat de stad in 61, door troepen vanBoudicca, geheel verwoest werd, groeide zij uit tot een van de grootste steden van hetRomeinse Rijk.[11] Na het vertrek van de Romeinen in 410 raakte de stad in verval.

Willem de Veroveraar op hetTapijt van Bayeux

Middeleeuwen

[bewerken |brontekst bewerken]

Angelsaksischekoningen heersten over Engeland na het vertrek van de Romeinen. De stad werd regelmatig geplunderd doorVikingen.Alfred de Grote versloeg de Vikingen na een reeks van veldslagen.[12] Zo kon de stad weer tot bloei komen.DeNormandiërWillem de Veroveraar trof, na zijn verovering in 1066 (zieSlag bij Hastings), een welvarende stad aan. Na zijn overwinning verwoestte het leger van Willem een groot gedeelte van het land in een poging de Engelsen te onderwerpen, maar hij ontweek Londen. Hij wachtte bijBerkhamsted totdat de officials van de stad hem als koning zouden erkennen. De Londenaren stemden snel in met zijn voorstel en zodoende werd Londen de hoofdstad van het gebied dat in handen was van Willem.[13]

Londen groeide verder in welvaart en inwonertal tijdens demiddeleeuwen. De stad had in 1100 ongeveer 40.000 inwoners, in 1300 waren dat er al bijna 100.000.[14] Londen wist zich dankzij zijn rijkdom steeds zelfstandiger te maken van de koningen. Tegen betaling verkreeg het verschillende vrijheden en privileges. Zo kreeg de stad in 1194 vanRichard Leeuwenhart het statuut dat een bestuur van mayor (burgemeester) en aldermen (wethouders) handhaafde. Dit werd bevestigd in een nieuw handvest van 1199. In 1215 moestJan zonder Land nieuwe privileges toestaan, als gevolg van de bepalingen in deMagna Carta.

Geleidelijk verwierf de City zoveel zelfbestuur, dat geen enkele ambtenaar van de koning er toegang had en de koning zelf alleen na toestemming. De macht was in handen van de kooplieden, die zich hadden verenigd in corporaties. Ook buitenlandse kooplieden vestigden zich in de stad,Florentijnen,Genuezen,Venetianen en vooralHanzekooplui, die sinds 1157 hun kantoor hadden in Steel Yard. Tijdens deRozenoorlog was Londen neutraal, waardoor het van zowel hethuis Lancaster als van hun tegenstanders van hethuis York privileges kreeg. In 1381 werd de stad geplunderd door opstandige boeren onderWat Tyler.[15]

Degrote brand in 1666 richtte de stad veel schade aan

Nieuwe Tijd

[bewerken |brontekst bewerken]

Londen werd al vroeg een financieel en handelscentrum: in 1565 werd de Royal Exchange gesticht, de eerste beurs van de stad. Twee rampen troffen Londen kort na elkaar: in 1665 was er een grotepestepidemie, die ongeveer 100.000 slachtoffers eiste,[16] en in 1666 degrote brand van Londen, die van 2 tot 5 september woedde en een groot deel van de City verwoestte. Hierbij ging ookSt Paul's Cathedral in vlammen op. Tegelijkertijd was deTweede Engels-Nederlandse Oorlog aan de gang.Sir Christopher Wren speelde een grote rol bij de stedenbouwkundige planning en wederopbouw na de Grote Brand. Zo ontwierp hij de nieuwe St Paul's Cathedral en het herdenkingsmonument van de Grote Brand, eenvoudigweg 'The Monument' geheten. Wren voerde ook enkele verbouwingen uit aan hetPalace of Whitehall alvorens het complex afbrandde in 1698.

Aan het einde van dezeventiende eeuw stichtte koningWillem III, met behulp van Nederlands kapitaal, deBank of England, gevestigd inThreadneedle Street.In deachttiende eeuw was Londen een zeer welvarende stad. Het had vanAmsterdam de rol van financieel wereldcentrum overgenomen. In1851 en in1862, tijdens hetvictoriaanse tijdperk, werden erwereldtentoonstellingen georganiseerd.

In de tweede helft van de 19e eeuw werd in de stad een grootschaligrioolstelsel aangelegd, onder leiding vanSir Joseph Bazalgette. Hiermee was Londen de eerste stad ter wereld die op deze manier de levensstandaard en gezondheid van de bevolking aanzienlijk verbeterde.

Tijdens deTweede Wereldoorlog werd Londen zwaar getroffen doorDuitse bombardementen, waarbij ongeveer 20.000 doden vielen.[17] Londen was het zenuwcentrum van de verdediging tegen de dreiging van deasmogendheden. Vanuit deCabinet War Rooms leidde premierWinston Churchill het rijk. Vanuit een bunker onder het metrostationGoodge Street leiddeDwight Eisenhoweroperatie Overlord en de invasie van het vasteland van Europa.

Na de Tweede Wereldoorlog

[bewerken |brontekst bewerken]
Canary Wharf in deDocklands

Enkele malen (in1952 en1962) is Londen ernstig bedreigd door overstromingen (de stad zakt met een snelheid van 30 cm per eeuw),[18] wat de aanleg van de imposanteThames Barrier (19771982) bijWoolwich in de Theems noodzakelijk maakte.

Door de jaren heen is de stad als een inktvlek in alle richtingen gegroeid en slokte vele kleine stadjes en dorpen op. De groei naar buiten toe wordt wat afgeremd door de instelling van een groengordel. De ontwikkeling concentreert zich in een opwaardering van de oude havengebieden, deDocklands.

Londen is vanwege zijn status als wereldstad en als hoofdstad van het Verenigd Koninkrijk regelmatig het doelwit geweest vanterrorisme. In 1939 en 1940 en tussen 1973 en 2001 werd door deProvisional Irish Republican Army een groot aantalbomaanslagen gepleegd. De zwaarste aanslagen waren echter een serieterroristische bomaanslagen op 7 juli 2005. Bij explosies in drie verschillende metrostellen vielen 39 slachtoffers. Ook een bus werd opgeblazen, daar vielen 13 doden.[19] Twee weken later mislukte eenserie soortgelijke aanslagen. Eennieuwe aanslag met twee bomauto's op vrijdag 29 juni 2007 werd ternauwernood voorkomen.

In het begin van de 21ste eeuw oefent de stad een aantrekkingskracht uit op zowel (Russische) miljardairs als (illegale) immigranten.[20][21] Als gevolg van gestegenhuurprijzen en bezuinigingen op deuitkeringen stijgt het aantalmensen dat op straat slaapt.[22]

Geografie

[bewerken |brontekst bewerken]

Topografie

[bewerken |brontekst bewerken]
Satellietfoto van Londen

Demiljoenenstad Londen, ofGroot-Londen, ligt in het zuidoosten van Engeland. Groot-Londen heeft een oppervlakte van 1,572 km².[23]

De stad wordt ruwweg van west naar oost doorsneden door de rivier deTheems. Deriviervlakte waar de Theems door stroomt is de Thames Valley. Ooit was deze rivier veel breder en ondieper dan zij nu is en werd ze begrensd doordrasland; ter hoogte van deLondon Bridge was sprake vangetijdenwerking en bij hoogtij kon het water tot wel een kilometer breed worden, ongeveer vijf keer zo breed als nu.[24] Met de aanleg van de grootsteThames Embankment vanaf 1862 werd de breedte van de rivier sterk beperkt, werd bijna 9 hectare land aangewonnen en konden een riool, een metrolijn en wegen aangelegd worden. Nog altijd vormt de getijdenwerking van de rivier een bedreiging voor Londen, al moet deThames Barrier, een waterkering in de Theems in het oosten van Londen, de komende decennia voldoende bescherming bieden.

Het hoogste natuurlijke punt in Londen is Westerham Heights met een hoogte van 245 meter.[25] Westerham Heights ligt in de boroughBromley inOuter London, de buitenring van Groot-Londen. De acht hoogste natuurlijke punten van de stad liggen allemaal in Outer London. Het hoogste punt vanInner London, het centrale deel van Groot-Londen, isHampstead Heath in de boroughCamden met een hoogte van 134 meter.

DeCity of London is de historische stadskern; die wordt meestal alleen de City genoemd. De City is vooral bekend door het grote aantal financiële instellingen, dat er is gevestigd. Het gebied is slechts 2,6 km² groot en wordt ook wel de square mile genoemd. De City heeft ongeveer 7000 inwoners.[26]

Bestuurlijke indeling

[bewerken |brontekst bewerken]

Londen bestaat uit dertienboroughs (deelgemeenten) van Inner London: de City of London en twaalf direct omliggende boroughs, omringd door Outer London inGreater London (de stad als geheel). De boroughs zelf zijn ook weer opgedeeld in verschillendewijken. De stad kent in totaal 32 bestuurlijke eenheden.

De City of London is geen borough, maar eenceremonieel graafschap. De City of London heeft daarnaast de status van stad, net als deCity of Westminster.

  1. City of London
  2. City of Westminster
  3. Kensington and Chelsea
  4. Hammersmith and Fulham
  5. Wandsworth
  6. Lambeth
  7. Southwark
  8. Tower Hamlets
  9. Hackney
  10. Islington
  11. Camden
  12. Brent
  13. Ealing
  14. Hounslow
  15. Richmond
  16. Kingston
  17. Merton
  1. Sutton
  2. Croydon
  3. Bromley
  4. Lewisham
  5. Greenwich
  6. Bexley
  7. Havering
  8. Barking and Dagenham
  9. Redbridge
  10. Newham
  11. Waltham Forest
  12. Haringey
  13. Enfield
  14. Barnet
  15. Harrow
  16. Hillingdon

Klimaat

[bewerken |brontekst bewerken]

Londen heeft eengematigdzeeklimaat. Relatief gezien komen regen en sneeuw niet veel voor. Waarschijnlijk heeft dit te maken met hethitte-eilandeffect. Toch kent men in Londen wel sneeuwval, zoals tijdens desneeuwstorm van februari 2009.

Weergemiddelden voor Londen
MaandjanfebmrtaprmeijunjulaugsepoktnovdecJaar
Hoogste maximum (°C)15192129323535383528211538
Gemiddeld maximum (°C)8,18,611,614,618,121,023,423,120,015,511,38,415,3
Gemiddeld minimum (°C)3,12,74,65,98,911,813,713,811,48,85,83,47,8
Laagste minimum (°C)−21,1−9−8−2−15763−4−5−21,1−21,1
Neerslag (mm)41,636,340,340,144,947,434,654,351,061,157,548,4557,4
Bron: World Metereological Organization[27] voor de extremen en metoffice.gov.uk[28] voor de gemiddelden en de neerslag

Demografie

[bewerken |brontekst bewerken]

Bevolkingssamenstelling

[bewerken |brontekst bewerken]
Land van herkomstBevolking
(2001)
Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk5.230.155
Vlag van India India172.162
Vlag van Ierland Ierland157.285
Vlag van Bangladesh Bangladesh84.565
Vlag van Jamaica Jamaica80.319
Vlag van Nigeria Nigeria68.907
Vlag van Pakistan Pakistan66.658
Vlag van Kenia Kenia66.311
Vlag van Sri Lanka Sri Lanka49.932
Vlag van Ghana Ghana46,513
Vlag van Cyprus Cyprus45.888
Vlag van Zuid-Afrika Zuid-Afrika45.506
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten44.622
Vlag van Australië Australië41.488
Vlag van Duitsland Duitsland39.818
Vlag van Turkije Turkije39.128
Vlag van Italië Italië38.694
Vlag van Frankrijk Frankrijk38.130
Vlag van Somalië Somalië33.831
Vlag van Oeganda Oeganda32.082
Vlag van Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland27.494

In een grote stad als Londen is de bevolkingssamenstelling zeer divers. In de stad wonen meer dan 100 verschillendenationaliteiten en er worden meer dan 300 talen gesproken.[29][30] Van alle inwoners van Londen is 32% buiten het Verenigd Koninkrijk geboren, van de inwoners van Inner London zelfs 39%.69,4 procent van de 7,5 miljoen inwoners zijn blank. De grootste groep immigranten in Londen zijnIndiërs (6,5%), gevolgd doorBengalen enPakistanen (beide 2,3%).[31]

In de tabel van de bevolking naar het land van herkomst is te zien dat veeletnische groepen afkomstig zijn uit het voormaligeBritse Rijk.

Ontwikkeling van het inwonertal

[bewerken |brontekst bewerken]

Uit de tabel, die de ontwikkeling van de bevolking aangeeft, valt op te maken dat het inwonertal sinds1939 is afgenomen. De laatste jaren neemt het inwonertal weer toe.

Bevolkingsontwikkeling[32]
JaarInwoners
500<5000
10665000-40.000
130050.000-100.000
1600200.000
1650350.000
1700700.000
1801958.863
18211.378.947
18612.803.989
18814.776.661*
18915.633.332
18996.528.434
19398.615.245
19518.196.978
JaarInwoners
19617.992.616
19717.452.520
19816.805.000
19916.829.300
20017.322.400
20027.361.600
20037.364.100
20047.389.100
20057.456.100
20067.512.400
20077.556.900

*Vanaf 1881 geldt het inwonertal voor Groot-Londen.

Religie

[bewerken |brontekst bewerken]
Westminster Abbey

58,2% van de Londenaren noemt zichzelfchristen.[33] 15,8% van de Londenaren zegt dat ze niet gelovig zijn. Andere grote religieuze groeperingen in Londen zijnmoslims (8,5%),hindoes (4,1%),joden (2,1%),sikhs (1,5%),boeddhisten (0,8%),paganisten (0,3%) en overige (0,2%).[33] 8,7% heeft bij devolkstelling van2001 geen antwoord gegeven op de vraag welk geloof zij aanhangen.[33]

DeBait-ul-Futuh-moskee

In Londen staat een groot aantal kerken, waarvan enkele wereldberoemd zijn. Zo worden de koningen van Engeland allen gekroond inWestminster Abbey. KoningHarold II Godwinson was in1066 de eerste vorst die er werd gekroond. Op de eerste kerstdag van datzelfde jaar werdWillem de Veroveraar hier al gekroond als zijn opvolger. Ook alle daaropvolgende Engelse vorsten werden hier gekroond, behalveEduard V enEduard VIII, die niet werden gekroond.[34] Deaartsbisschop van Canterbury leidt traditioneel deze ceremonie, hoewel Harold en Willem werden gekroond door deaartsbisschop van York.

St Paul's Cathedral is de grootste kerk van de stad. De kerk is de zetel van de bisschop van Londen. In deze kerk vond het huwelijk plaats tussen (destijds) kroonprinsCharles en ladyDiana Spencer. Andere bekende kerken in Londen zijnAll Hallows-by-the-Tower, All Souls, Brompton Oratory,Southwark Cathedral,St Martin-in-the-Fields, Temple Church,Westminster Cathedral, St Paul's Covent Garden en St Mary-le-Strand. Zie ook delijst van kerken in Londen.

InTower Hamlets enNewham wonen veel moslims. De belangrijkste moskeeën zijn de London Central Mosque en deBait-ul-Futuh-moskee. Hindoes wonen vooral inHarrow enBrent, terwijl de Sikhgemeenschappen vooral in Oost- en West-Londen wonen.

Bestuur

[bewerken |brontekst bewerken]

Lokale overheid

[bewerken |brontekst bewerken]
City Hall, het voormalige stadhuis van Londen (in gebruik tot eind 2021), gelegen aan de Theems
City Hall en The Shard, Europa's hoogste wolkenkrabber

Het lokale bestuur van Londen is opgedeeld in twee niveaus. Het hoogste niveau wordt gevormd door de Greater London Authority (GLA), dat zelf ook weer bestaat uit twee, gekozen, onderdelen: deburgemeester van Londen, die deuitvoerende macht in handen heeft, en deLondon Assembly, die het beleid van de burgemeester kan onderzoeken en zijn begrotingsvoorstellen kan goedkeuren of afwijzen. Beide onderdelen hebben de moderne City Hall langs de Theems als hoofdkantoor, tot eind 2021.[35] Sindsdien is de GLA in Newham gezeteld. Het huidige systeem bestaat pas sinds 2000; voor dat jaar werd de overheid gevormd door de in 1986 afgeschafte Greater London Council. Hierdoor bestaat de titel van burgemeester van Londen pas sinds 2000. Bij de verkiezingen voor het burgemeesterschap van Londen op 5 mei 2016 werdSadiq Khan van deLabour Party verkozen tot burgemeester van Londen. Hij volgt hiermeeconservatiefBoris Johnson op die op zijn beurt in 2008Ken Livingstone na twee termijnen opvolgde.

Het lagere niveau van het Londense lokale bestuur wordt gevormd door 33 plaatselijke overheden: de raden van de 32 Londenseboroughs, en de City of London Corporation.[36] De City heeft een eigen burgemeester, ook wel de Lord Mayor (of the City of London) genoemd.[37] Deze 33 plaatselijke overheden hebben de verantwoordelijkheid over lokale zaken als onderwijs, sociale voorzieningen, afvalinzameling en de lokale infrastructuur.

De Metropolitan Police Service is verantwoordelijk voor de veiligheid in Groot-Londen, uitgezonderd voor deCity of Londen, en staat onder toezicht van de Metropolitan Police Authority. De City heeft een eigenpolitie, de City of London Police. Voor de veiligheid in deNational Rail en deUnderground, de metro van Londen, wordt gezorgd door de British Transport Police. De London Fire Brigade, debrandweer in Londen, is actief in heel Groot-Londen, inclusief de City, en behoort tot de grootstebrandweerkorpsen ter wereld.[38] Deambulancedienst van Londen is de London Ambulance Service NHS Trust.[39] Her Majesty's Coastguard en de Royal National Lifeboat Institution zijn beide actief als reddingdienst op de Theems.

Nationale overheid

[bewerken |brontekst bewerken]

Londen heeft, als hoofdstad van het Verenigd Koninkrijk, een belangrijke functie in het nationale bestuur. HetBritse parlement zetelt in hetPalace of Westminster, beter bekend onder de naam Houses of Parliament. In de omgeving van het Palace of Westminster, met name aan de straatWhitehall, ligt nog een aantal andere belangrijke overheidsgebouwen, waaronder het hoofdkantoor van hetMinisterie van Defensie, het Ministerie van Gezondheid en het Ministerie van Werk en Pensioenen. De ambtswoning van de Britsepremier bevindt zich aan10 Downing Street, een zijstraat van Whitehall. Dit adres heeft de status van eigennaam verworven.

Stadsbeeld

[bewerken |brontekst bewerken]
Uitzicht over hedendaags Londen vanaf de St. Paul's Cathedral
Uitzicht over hedendaags Londen vanaf de St. Paul's Cathedral
One Canada Square
Kew Gardens
De Eros-fontein
HetLondon Eye
Buckingham Palace
National Gallery

Architectuur

[bewerken |brontekst bewerken]

Londen heeft niet eenarchitectonische stijl die kenmerkend voor de stad is. Wel zijn er een aantal architecten die een stempel op de stad hebben weten te drukken.

Veel van de gebouwen in het huidige Londen zijn van na de Grote Brand. Toch zijn er nog wel gebouwen, of resten daarvan, van voor die tijd. Zo zijn er nog stukkenRomeinse stadsmuur bewaard gebleven.Westminster Abbey en deTower of London zijn ook overblijfselen van voor de Grote Brand.

De koninklijke bouwmeesterInigo Jones introduceerde hetpalladianisme in de stad. De bekendste gebouwen die hij ontwierp, zijn hetQueen's House inGreenwich uit1616 (zijn vroegste nog bestaande werk), en de Banqueting Hall in hetPalace of Whitehall uit1622.

Na de Grote Brand schiepChristopher Wren met de wederopbouw vanSt. Paul's Cathedral een monument. Behalve deze kathedraal bouwde hij nog 50 andere kerken in de stad, waarvan er omstreeks 2010 nog 23 bestaan. Ook maakte hij het monument ter herdenking van de brand, eenvoudigweg 'The Monument' geheten. Hij voerde enkele verbouwingen uit aan het Palace of Whitehall alvorens het complex afbrandde in1698.

John Nash heeft een belangrijke architectonische bijdrage geleverd tijdens deRegencyperiode. Nash heeft onder andereRegent Street,Trafalgar Square en hetRegent's Park ontworpen.

Postmodernistischewolkenkrabbers domineren de City en Canary Wharf.Norman Foster's30 St Mary Axe is een markant kantoorgebouw in de City. Londen heeft 35 wolkenkrabbers die hoger dan 100 meter zijn.[40] DeOne Canada Square (235 meter) was tot eind 2011 het hoogste gebouw van de stad, maar werd van zijn troon gestoten doorThe Shard (310 meter) die werd geopend op 5 juli 2012.[41] Andere hoge gebouwen in de stad zijn8 Canada Square,Tower 42 enCitigroup Centre, deHeron Tower en deBishopsgate Tower.

Parken

[bewerken |brontekst bewerken]

Londen is een stad met veel groene longen. Er zijn meer dan honderd parken, waarvan achtkoninklijke. Elke buurt heeft wel eenpark. Ze variëren van klein tot zeer groot en van wild tot gecultiveerd. De grote parken worden zorgvuldig onderhouden.Het bekendste park isHyde Park. Hier worden grote evenementen alsLive 8 2005 en het buitengedeelte van deLast Night of the Proms georganiseerd. Belangrijke bezienswaardigheden in het park zijnSpeakers' Corner en dePrinses Diana-herdenkingsfontein.De koninklijke parken zijn Hyde Park,Bushy Park,Green Park,Greenwich Park,Kensington Gardens,Regent's Park,Richmond Park enSt. James's Park. Andere bekende parken zijnHolland Park, Alexandra Park,Battersea Park,Hampstead Heath enKew Gardens.

Pleinen

[bewerken |brontekst bewerken]

Londen heeft een groot aantal pleinen, waarvanPiccadilly Circus,Trafalgar Square enLeicester Square de bekendste zijn.Piccadilly Circus is een verkeersknooppunt, ontmoetingspunt en toeristische attractie. Het plein staat bekend om zijn lichtreclames en de fontein met het beeldje vanAnteros, wiens uitbeelding vaak verward wordt met Anteros' tweelingbroerEros.

Trafalgar Square is genoemd naar dezeeslag bij Trafalgar. Op het midden van het plein staatNelson's Column. Deze zuil is ongeveer 54 meter hoog terwijl het beeld van Nelson zelf maar 5,5 meter hoog is. Onder aan de Column zijn vier bronzen reliëfs bevestigd. Deze beelden vier van admiraal Nelsons zeeslagen uit. Verder bevinden zich er de kerkSt. Martin-in-the-Fields en deNational Gallery.

Leicester Square ligt in de uitgaanswijkWest End en is alleen toegankelijk voor voetgangers. Op het plein staan beelden van onder meerWilliam Shakespeare,Isaac Newton enJoshua Reynolds.

Cultuur

[bewerken |brontekst bewerken]

Bezienswaardigheden

[bewerken |brontekst bewerken]
Houses of Parliament met deBig Ben

In Londen staan veel voorname gebouwen. Een icoon voor Londen is de klokkentoren van deBig Ben, onderdeel van hetPalace of Westminster, ook wel bekend als Houses of Parliament.

Een historische plek is deTower of London, die ondanks zijn naam geen toren is maar een grote vesting, waarvan de oudste delen stammen uit de elfde eeuw, niet lang na de Normandische invasie. In de geschiedenis fungeerde het bouwwerk onder meer als koninklijk paleis, maar ook als gevangenis waar tegenstanders van de kroon werden vastgehouden. Anno 2020 is het een museum, waar onder meer de Britsekroonjuwelen te bezichtigen zijn.Tower Bridge ligt naast de Tower of London, waaraan de brug ook zijn naam dankt. Dagelijks passeren meer dan 40.000 voetgangers en voertuigen deze brug.[42] Tower Bridge is een van Londens grootste toeristenattracties.

Het paleisBuckingham Palace is de Londense residentie vankoning Charles III en zijn echtgenoteCamilla Parker Bowles. In de stad en de nabije omgeving bevindt zich nog een aantal andere (voormalige) koninklijke residenties, zoalsFrogmore,Hampton Court Palace,Kensington Palace enWindsor Castle.

Het reuzenradLondon Eye enThe O2 (voorheen Millennium Dome) behoren tot de nieuwste attracties van de stad. Het eerste biedt vanaf maximaal 135 meter een panoramisch uitzicht over de stad, het tweede is een groot evenementencomplex, waar onder andere popconcerten worden gegeven.

Musea en galerieën

[bewerken |brontekst bewerken]

Sport

[bewerken |brontekst bewerken]
HetWembley Stadium is het grootste overdekte voetbalstadion in Europa

In1908,1948 en2012 organiseerde Londen deOlympische Zomerspelen.[43] Andere grote evenementen in Londen zijn het tennistoernooiWimbledon en deMarathon van Londen. In2007 ging deRonde van Frankrijk in Londen van start.

De populairste sport in Londen isvoetbal, zowel wat betreft beoefenaars als toeschouwers. Er zijn twaalf Londense voetbalclubs die uitkomen in deFootball League, waarvan er zes in dePremier League spelen:Arsenal,Chelsea,Fulham,West Ham United,Tottenham Hotspur enCrystal Palace FC. Er zijn dan ook heel wat voetbalstadions te vinden in en rond Londen. Het moderneWembleystadion is met een capaciteit van 90.000 personen het grootste overdekte voetbalstadion in Europa. Het stadion werd in 2007 in gebruik genomen en verving het vorige stadion dat geopend werd in 1923. Wembley is onder andere de thuishaven van hetEngelse nationale voetbalelftal. Ook worden de finales van deFA Cup, deLeague Cup, en deChallenge Cup, een EuropeseRugby Leaguecompetitie, afgewerkt in het stadion. Het op een na grootste stadion van Engeland staat eveneens in Londen: hetTwickenham Stadium heeft een capaciteit van 82.000 en is het thuisstadion van het nationaleRugby union-team.

Hieronder een overzicht van de Londense clubs die ooit in de Premier League speelden en in welke jaren tot seizoen 2019/20.

Club/123Periode (1888-2022)
Arsenal FC1051904-1913, 1919-....
Chelsea FC871907-1910, 1912-1924, 1930-1962, 1963-1975, 1977-1979, 1984-1988, 1989-....
Tottenham Hotspur FC871909-1915, 1920-1928, 1933-1935, 1950-1977, 1978-....
West Ham United FC631923-1932, 1958-1978, 1981-1989, 1991-1992, 1993-2003, 2005-2011, 2012-....
Fulham FC271949-1952, 1959-1968, 2001-2014, 2018-2019, 2020-....
Charlton Athletic FC261936-1957, 1986-1990, 1998-1999, 2000-2007
Queens Park Rangers FC231968-1969, 1973-1979, 1983-1996, 2011-2013, 2014-2015
Crystal Palace FC221969-1973, 1979-1981, 1989-1993, 1994-1995, 1997-1998, 2004-2005, 2013-....
Wimbledon FC141986-2000
Brentford FC61935-1939, 1946-1947, 2021-....
Millwall FC21988-1990
Leyton Orient11962-1963

Theater en muziek

[bewerken |brontekst bewerken]
DeRoyal Albert Hall

Londen heeft een groot aantal theaters, met name geconcentreerd in de uitgaanswijkWest End. Voorstellingen lopen in West End vaak uitzonderlijk lang; zo draaien bekende musicals alsLes Misérables,The Phantom of the Opera enCats er al meer dan twintig jaar. Het veruit langstlopende stuk isThe Mousetrap. Deze voorstelling draait al onafgebroken sinds 1952. Enkele bekende theaters zijn hetGlobe Theatre, hetNew London Theatre,Old Vic, deRoyal Albert Hall en hetRoyal Opera House. Londen is toonaangevend op het gebied vanklassieke muziek enpopmuziek. Met hetLondon Symphony Orchestra en hetRoyal Philharmonic Orchestra heeft de stad twee orkesten van wereldklasse in huis. Grote platenmaatschappijen alsDecca Records enEMI hebben Londen als thuisbasis.The Beatles namen hun grootste hits en albums op in deAbbey Road Studios.Londense bands en muzikanten alsDavid Bowie,The Kinks,Queen,The Rolling Stones,The Who,Madness,Gorillaz,Bloc Party enColdplay zijn wereldwijd gerespecteerd.Londen is de bakermat van depunkmuziek.[44] Londense bands alsSex Pistols enThe Clash hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan dit genre.

Er zijn meerdereconservatoria verspreid over de stad:Royal Academy of Music,Royal College of Music,Guildhall School of Music and Drama, enTrinity College of Music.

Charles Dickens (1812-1870)

Literatuur en film

[bewerken |brontekst bewerken]

Londen heeft een aantal grote schrijvers voortgebracht.Charles Dickens beschreef het Londen van de negentiende eeuw, evenalsArthur Conan Doyle, die beroemd is geworden met zijnSherlock Holmesverhalen.Samuel Pepys is bekend geworden vanwege zijn ooggetuigenverslag van de Grote Brand.[45] In 1722 schreefDaniel DefoeA Journal of the Plague Year, waarin depestepidemie in Londen van 1665-1666 centraal staat. Defoe schreef ook de romanRobinson Crusoe.[45]William Shakespeare woonde een groot deel van zijn leven in Londen.

Grote filmstudio's in Londen zijn onder anderePinewood enLeavesden. De stad heeft een aantal opleidingen voorpodiumkunsten, waaronder deRoyal Academy of Dramatic Art (RADA), deCentral School of Speech and Drama (alumni:Judi Dench enLaurence Olivier) en deLondon Academy of Music and Dramatic Art (alumni:Jim Broadbent). Elk jaar inoktober wordt hetLondon Film Festival georganiseerd.

Fish and chips

Eten en drinken

[bewerken |brontekst bewerken]

Londen kent een grote verscheidenheid aanrestaurants als gevolg van de multi-etnische bevolking. Met name de wijkenSoho enChinatown zijn hierom bekend, maar ook de duurdere internationale keuken is over geheel centraal Londen verspreid. Vele gespecialiseerde toko's maar ook de grote warenhuizen verkopen van oorsprong uitheemse producten.Londen was in 2009 42 restaurants met een of meerMichelinsterren rijk.[46] Bekende koks alsGordon Ramsay enJamie Oliver hebben meerdere restaurants in de stad.

De Engelsepub is ook in Londen rijk vertegenwoordigd. Naast typisch Engelse biersoorten, zoalsale, wordt hier ook het populaire, van het vasteland afkomstigelager geschonken. In veel pubs wordt ook eten verkocht. Vaak worden hier typisch Engelse gerechten alsfish and chips,black pudding, pie and mash en bangers and mash geserveerd.

Economie

[bewerken |brontekst bewerken]

Bedrijvigheid

[bewerken |brontekst bewerken]

NaTokio,New York,Los Angeles,Chicago enParijs, heeft Londen de grootste stadseconomie van de wereld.[47] De stad is dan ook, met deLondon Stock Exchange als graadmeter, een van de belangrijkste financiële centra in de wereld. Londen draagt 20% van hetBNP bij in het Verenigd Koninkrijk (oftewel$446miljard in 2005).[48] Multinationals alsHSBC,Reuters enBarclays hebben in Londen hun hoofdkwartier. Londense financiële instellingen als deBank of England enLloyd's of London hebben hun hoofdkwartier in deCity.

Londen is ook op het gebied van media een toonaangevende stad. DeBBC, de Britse publieke omroep, heeft haar hoofdkantoor in Londen. De meeste nationale kranten van Engeland worden in Londen gedrukt. Voorbeelden hiervan zijn deThe Daily Telegraph,The Times en deFinancial Times.Fleet Street was jarenlang het centrum van de nationale pers en de naam staat nog altijd synoniem voor de Britse pers.

Van de Londense beroepsbevolking is 33,1% werkzaam in de financiële en zakelijke sector (landelijk: 19,3%), 26,2% is werkzaam in denon-market & personal services (landelijk: 28,5%), 21% is werkzaam in de distributie en de hotels (landelijk: 23,2%), 8% werkt in de transport- en communicatiesector (landelijk: 6,2%), 6,6% werkt in de productie (landelijk: 13,7%) en tot slot 5,1% die in de bouw werkt (landelijk 8,6%).[48]

Dehaven van Londen is een van de grootste havens van Groot-Brittannië. Hier wordt 53 miljoen tonvracht per jaar verwerkt.[49]

Techbedrijven

[bewerken |brontekst bewerken]

Steeds meer techbedrijven vestigen zich in Londen, met name inEast London Tech City ook bekend als Silicon Roundabout. In 2015 werd er voor US$2,8 miljard in de Londense techbedrijven geïnvesteerd, dit was een toename van 69% ten opzichte van de US$1,3 miljard in 2014. Tezamen hebben de Londense techbedrijven US$5,2 miljard aan venture kapitaal opgehaald sinds 2010.[50]

Detailhandel

[bewerken |brontekst bewerken]
Camden Market

Londen staat bekend als winkelstad. De stad bezit, naast grote warenhuizen alsHarrods enMarks & Spencer, ook veel kleine speciaalzaken. Enkele grote winkelstraten en -gebieden zijnBond Street,Oxford Street enRegent Street, alle gelegen in de boroughWestminster, enKensington High Street, in de boroughKensington and Chelsea.

Een bekendemarkt in Londen isCamden Market, dat in feite een verzameling is van meerdere, aaneengeschakelde markten.Petticoat Lane Market is een grote en drukbezochte straatmarkt in Oost-Londen, zowel voor toeristen als de plaatselijke bevolking. Verder bevinden zich markten in onder andereCovent Garden enPortobello Road.

Toerisme

[bewerken |brontekst bewerken]

Londen is een van de populairste toeristische bestemmingen van de wereld, in 2015 was Londen de nummer één bestemming in de wereld met 65 miljoen bezoekers, hiervan kwamen 16,8 miljoen bezoekers uit het buitenland.[51][52] Londen is ook de stad die het meeste omzet uit bezoeken van buitenlanders haalt, US$20,23 miljard in 2015.[53] Toerisme is een van de belangrijkste economische activiteiten in Londen en zorgde in 2003 voor 350.000 fulltime banen.[54]

De meest bezochte attracties van het Verenigd Koninkrijk lagen in 2017 allemaal in Londen. De 10 meest bezochte attracties waren:[55]

In 2015 beschikte Londen over 138.769 hotelkamers, de verwachting is dat dit in de komende jaren verder zal toenemen.[56]

Onderstaand is een overzicht gegeven van de 10 grootste groepen bezoekers van Londen in 2013:[57]

Verkeer en vervoer

[bewerken |brontekst bewerken]
ZieVervoer in Londen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Wegverkeer in het centrum van Londen
Londen Gatwick
EenEurostar-trein opSt Pancras

Transport for London (TfL) is een overheidsorganisatie die verantwoordelijk is voor het (weg)verkeer en (openbaar)vervoer in de Londense agglomeratie ('Greater London'). Het hoofdkantoor van TfL is ontworpen doorCharles Holden en is gevestigd op55 Broadway, nabij hetSt. James's Park in Londen.

Wegverkeer

[bewerken |brontekst bewerken]

Het verkeer in Londen bestaat voor een groot gedeelte uit taxi's en bussen; regulier verkeer wordt geweerd uit het centrum. De gemiddelde snelheid van het autoverkeer in het centrum van Londen is 17 km/u.[58] Er is een tolheffing in het centrum, deLondon congestion charge. Ondanks ditrekeningrijden voor autovervoer is de stad erg druk met autoverkeer. Londen kent een systeem vanringwegen. De 188 kilometer langeM25 is de buitenste ring en heeft aansluiting op de rest van het snelwegennet in Groot-Brittannië. DeM20 verbindt Londen met de Kanaaltunnel. DeM4 verbindt Londen, viaBristol, metWales. Het noorden is met de auto te bereiken via deM40 of deM1. De universiteitsstadCambridge is bereikbaar via deM11. DeM3 leidt richting de zuidwestkust.

Londen heeft ook een uitgebreidbusnetwerk met onder andere de bekende rodedubbeldekkers. Vooral de rode bussen in Londen zijn erg bekend. Het beroemde typeRoutemaster, met open achterbalkon enconducteur, is eind 2005, op twee lijnen na, buiten dienst gesteld. Dubbeldeksbussen bestaan nog overwegend met eenmansbediening en voorinstap. De dominantie van de dubbeldekker in het stadsbeeld neemt af doordat steeds meergelede bussen in dienst komen.

Londen heeft kenmerkende zwartetaxi's (cabbies). Het traditionele, oudere model wordt geleidelijk vervangen door een moderner model, dat evenwel gebouwd is naar het voorbeeld van het oude taximodel. Er zijn ongeveer 23.000 taxi's in Londen.[59]

Luchthavens

[bewerken |brontekst bewerken]

Metluchthaven Londen Heathrow beschikt Londen over het drukste vliegveld van Europa.[60] Daarnaast wordt de metropool ook nog bediend door de luchthavensLonden City,Gatwick,Luton enStansted. In 2018 passeerden in totaal 176 miljoen passagiers deze luchthavens.

Van de vijf luchthavens bevinden alleen Heathrow en City zich binnen de grenzen van Greater London. Gatwick, Luton en Stansted liggen buiten de grenzen van dit gebied, maar beschikken over goede vervoersverbindingen naar Londen. Londen Heathrow is direct aangesloten op het metronetwerk aan dePiccadilly Line; Londen City is onder andere verbonden met de rest van de stad via deDocklands Light Railway.

Spoorwegen

[bewerken |brontekst bewerken]

Londen is met 14 grote treinstations het belangrijkstespoorwegknooppunt van het Verenigd Koninkrijk. Net als veel andere Europese steden was het in de negentiende eeuw niet toegestaan om doorgaande spoorlijnen door de stad aan te leggen. Daarom liggen de meeste van deze stations buiten het hart van de stad. Met de aanleg vanCrossrail wordt het na anderhalve eeuw mogelijk om treinen te laten rijden dwars door (onder) de stad.Het stationSt Pancras International is sinds november 2007[61] het eindpunt van deEurostar, die Londen via deKanaaltunnel, met Parijs,Lille enBrussel verbindt.HetWaterloo Station is een van de drukste stations van Londen. Waterloo verbindt Londen met deregio'sSouth West England enSouth East England.De andere stations zijn:Blackfriars,Cannon Street,Charing Cross,Euston,Fenchurch Street,King's Cross,Liverpool Street,London Bridge,Moorgate,Marylebone,Paddington (voorCardiff enGloucester) enVictoria. Pendelaars kunnen zich ook verplaatsen metLondon Overground. Dit grotendeels bovengronds netwerk vormt sinds december 2012 een cirkel rond de stad en verbindt Euston en Liverpool Street met de voorsteden.

Metro

[bewerken |brontekst bewerken]
ZieMetro van Londen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Londen heeft een uitgebreidmetrostelsel, deUnderground, bijgenaamd 'The Tube'. Londen was ook de eerste stad ter wereld met een netwerk van ondergrondse spoorlijnen. Er zijn sinds 1987 twee systemen: de metro en deDLR (Docklands Lightrail). De metro gaat vooral door het centrum, terwijl de DLR door deDocklands gaat. De metro werd verbeterd in het vervolg van de voorbereiding op deOlympische Spelen in 2012.In de metro, DLR en bussen in Londen wordt betaald met deOyster card, de Londense versie van deOV-chipkaart of met een contactlozebankpas.

Onderwijs

[bewerken |brontekst bewerken]
University College, onderdeel van deUniversiteit van Londen

Met 125.000 studenten is deUniversiteit van Londen de grootste universiteit van het Verenigd Koninkrijk en Europa.[62] De Universiteit van Londen werd opgericht in1836 en bestond toen nog maar uit twee colleges:University College London (UCL) enKing's College London (KCL). De universiteit was de eerste in het Verenigd Koninkrijk die vrouwen op gelijke wijze toeliet als mannen. Tegenwoordig is het een overkoepelend instituut dat bestaat uit 17 vrijwel onafhankelijke colleges en instituten, verspreid over Londen. Naast UCL en King's zijn de bekendste colleges deLondon School of Economics (LSE) en hetGoldsmiths College. Ook deRoyal Academy of Music behoort tot deze universiteit.

Het Imperial College London en de University College London staan beide in de top 10 van beste universiteiten van de wereld genoteerd.[63]

Gezondheidszorg

[bewerken |brontekst bewerken]
St Bartholomew's Hospital, begin 19e eeuw

De eerste vorm vangezondheidszorg in de stad bestond uitliefdadigheidswerk van dekloosters.[64] Het oudste ziekenhuis van Londen, gesticht in 1123, isSt Bartholomew's Hospital.[64]

In denegentiende eeuw was Londen een van de snelst groeiende steden ter wereld, maar de watervoorziening enhygiënische omstandigheden waren extreem slecht.[65] Delevensverwachting in Londen was constant gedurende 1826-1871, maar nam daarna sterk toe.[65] Dit kan worden verklaard uit het feit dat er verbeteringen waren in de voedselvoorziening envaccinatieprogramma's.[65]De levensverwachting is in Londen vrij hoog; mannen worden in Londen gemiddeld 77,9 jaar oud, vrouwen 82,4 jaar.[66] Wel maakt het uit of je in het chiqueKensington and Chelsea woont (gem. levensverwachting 83,3) of in het wat armereTower Hamlets (gem. levensverwachting 76,5).[67]

DeNational Health Service (NHS) is het door de overheid gefinancierde gezondheidssysteem in Engeland. De NHS is opgericht in 1948, als gevolg van hetBeveridge-rapport. In dit rapport wordt gepleit voor een systeem van verzekeringen metomslagstelsel ter bestrijding van armoede en ziekte.

Er zijn talrijke ziekenhuizen in de stad. Sommige, zoals het al eerder genoemde St Bartholomew's Hospital, maar ookGuy's Hospital enSt Thomas' Hospital, bestaan al honderden jaren. In Londen zijn 25 onderzoeksinstituten en geneeskundeopleidingen gevestigd evenals 23 National Health Service-ziekenhuizen. In de stad werken 175.000 mensen in de gezondheidszorg.[68]

Stedenbanden

[bewerken |brontekst bewerken]

DeGreater London Authority heeftjumelages met vijf steden:

Daarnaast heeft Londen nog vriendschapsbanden met de volgende negentien steden:

Ook deboroughs van Londen hebben banden met stadsdelen van andere steden over de hele wereld.

Bekende Londenaars

[bewerken |brontekst bewerken]
ZieLijst van Londenaren voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Zie ook

[bewerken |brontekst bewerken]
Op andereWikimedia-projecten

Externe links

[bewerken |brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
  1. United Kingdom: Countries and Major Cities - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information. www.citypopulation.de. Geraadpleegd op19 mei 2025.
  2. London: The greatest city". Channel 4. Gearchiveerd op11 oktober 2011. Geraadpleegd op19 mei 2011.
  3. Andrew Self,The Birds of London, 2014,ISBN 9781-408194041,pagina 8
  4. (en)GaWC Research Bulletin 5
  5. (en)Lists: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. UNESCO. Gearchiveerd op22 oktober 2021.
  6. De geschiedenis van de vroege Britse koningen
  7. (en)Pre-roman London,BBC, 22 juli 2002
  8. (en)The Origin of London's Success, Cultural Heritage Resources
  9. (en)The Shield of Battersea,The British Museum
  10. (en)The founding of The City of London - Londinium
  11. (en)History of London
  12. Alfred de Grote[dode link], Historiën, 17 oktober 2002
  13. (en)Key Events of the Conquest, BBC History, 1 juli 2001
  14. (en)Population statistics for London, London Online
  15. (en)The Death of Wat Tyler
  16. (en)The London Plague of 1665, Britain Express
  17. (en)Remembering the Blitz, Museum of London
  18. (en)Thames Barrier, Corrosion Doctors
  19. (en)7 July Bombings - Overview, BBC
  20. De miljarden van Moskou-aan-de-Theems,Arjen van de Horst, 3 maart 2014
  21. Journalist Ben Judah in Buitenhof,Buitenhof, 7 februari 2016
  22. Meer daklozen in Londen, 'ik was een normaal mens en nu zit ik hier'. NOS, 25 december 2016
  23. (en)Greater London - Britannica Online Encyclopaedia. Encyclopædia Britannica. Gearchiveerd op24 mei 2015.
  24. (en)Francis Sheppard (1998). London: A History. Oxford University Press, blz. 10. ISBN 0198229224.
  25. (en)The Mountains of England and Wales
  26. (en)Census 2001 - City of London, Office for National Statistics
  27. (en)Weather Information for London. World Metereological Organization. Gearchiveerd op7 november 2017.
  28. (en)Averages table
  29. (en)Buncombe, A. & MacArthur, T., London: Multilingual Capital of the World. The Independent (viaucl.ac.uk) (29 maart 1999). Gearchiveerd op24 april 2021.
  30. (en)Every race, colour, nation and religion on earth,The Guardian, 21 januari 2005
  31. (en)Neighbourhood Statistics - Area: City of London (Local Authority), Office for National Statistics
  32. CBS Bevolkingsontwikkeling Zuid-Holland 1960 - 2009
  33. abc(en)Census 2001 - Profiles - LONDON, Office for National Statistics
  34. (en)Coronations
  35. (en) "Khan proposes moving City Hall to cut costs",BBC News, 24 June 2020.
  36. (en)Moving to London - History and general information, Gateways Moving
  37. (en)"Policing", london.gov.uk
  38. (en)London Fire Brigade
  39. (en)London Ambulance Service
  40. (en)Buildings in London
  41. (en)One Canada Square
  42. Bezienswaardigheden Londen. Gearchiveerd op3 juni 2016.
  43. (en)IOC elects London as the Host City of the Games of the XXX Olympiad in 2012, olympic.org, 6 juli 2005
  44. (en)Punk
  45. ab(en)London in Literature. Bryn Mawr College. Gearchiveerd op19 mei 2020.
  46. (en)Michelin Star Restaurants in London- 2009
  47. (en)London ranked as world's six largest economy. ITWeek (7 maart 2007). Gearchiveerd op6 september 2008.
  48. ab(en)London's place in the UK economy, 2005–06 (PDF). City of London. Gearchiveerd op6 maart 2012.
  49. (en)Port of London Annual Review 2008 (PDF). Port of London Authority. Gearchiveerd op20 februari 2012.
  50. UK tech firms smash venture capital funding record londonandpartners.com
  51. Mastercard global destination cities masterintelligence.com
  52. Over 65 million visits to London attractions LondonandPartners.com
  53. Onderzoek uitgaven toeristen mastercard.com
  54. London is the HR centre of opportunity in the UK personneltoday.com
  55. London's top tourist attractions see visitor numbers fall bbc.com
  56. London and Partners Statistics londonpartners.com
  57. 16.8m overseas visits to London in 2013 ons.gov.uk
  58. Congestieheffing Londen werkt
  59. (en)London by Taxi
  60. Passenger Traffic 2006 FINAL. Airports Council International. Gearchiveerd op29 april 2012.
  61. Trein naar Londen. Gearchiveerd op2 maart 2021.
  62. (en)About the University. University of London (20 februari 2006). Gearchiveerd op26 januari 2017.
  63. (en)Why University top 200 in full. The Times (9 oktober 2008). Gearchiveerd op12 oktober 2011.
  64. ab(en)Hospitals
  65. abcVerbetering van de volksgezondheid in Londen in de negentiende eeuw en de waarschijnlijk beperkte rol van het nieuwe rioolstelsel daarin, Ned Tijdschr Geneeskd. 2007;151:2852-6
  66. (en)London by numbers
  67. (en)London health survey 2007Life expectancy[dode link]
  68. Welcome to Invest In Science Ventures. Investinscience.com. Gearchiveerd op2 april 2015.
·Overleg sjabloon ·Sjabloon bewerken
Hanze
Nederlandse Hanzesteden:Arnhem ·Bolsward ·Deventer ·Doesburg ·Elburg ·Groningen ·Harderwijk ·Hasselt ·Hattem ·Kampen ·Nijmegen ·Oldenzaal ·Ommen ·Roermond ·Stavoren ·Tiel ·Venlo ·Zaltbommel ·Zutphen ·Zwolle
Overige Hanzesteden:Anklam ·Bergen ·Berlijn-Cölln ·Braunschweig ·Bremen ·Brugge ·Cēsis ·Dortmund ·Duisburg ·Erfurt ·Gardelegen ·Gdańsk ·Goslar ·Göttingen ·Great Yarmouth ·Greifswald ·Halle ·Hamburg ·Hamelen ·Hannover ·Havelberg ·Hildesheim ·Kalkar ·Kaunas ·Keulen ·Kiel ·Klaipėda ·Koningsbergen ·Kopenhagen ·Krakau ·Kuldīga ·Londen ·Lübeck ·Lüneburg ·Maagdenburg ·Münster ·Osnabrück ·Osterburg ·Paderborn ·Pärnu ·Pskov ·Quedlinburg ·Riga ·Rostock ·Salzwedel ·Seehausen ·Stargard ·Stendal ·Stockholm ·Stralsund ·Szczecin ·Tallinn ·Tangermünde ·Tartu ·Toruń ·Novgorod ·Ventspils ·Visby ·Werben ·Wismar ·Wrocław
Hanzekantoren:Bryggen (Bergen) ·Hanzekantoor van Brugge ·Peterhof (Novgorod) ·Stalhof (Londen) ·Hanzekantoor van Antwerpen
Zie ook:Hanzedagen ·Hanzevlaggen ·Vitte ·Greenwell's Booth ·Schra van Novgorod
Hollands-Wendische Oorlog ·Vrede van Utrecht ·Simon van Utrecht

Andere hanzen:Vlaamse Hanze van Londen ·Hanze der XVII steden

·Overleg sjabloon ·Sjabloon bewerken
Hoofdsteden inEuropa
Onafhankelijke staten:Amsterdam ·Andorra la Vella ·Athene ·Belgrado ·Berlijn ·Bern ·Boedapest ·Boekarest ·Bratislava ·Brussel ·Chisinau ·Dublin ·Helsinki ·Kiev ·Kopenhagen ·Lissabon ·Ljubljana ·Londen ·Luxemburg ·Madrid ·Minsk ·Monaco-Ville ·Moskou ·Nicosia ·Oslo ·Parijs ·Podgorica ·Praag ·Pristina ·Reykjavik ·Riga ·Rome ·San Marino ·Sarajevo ·Skopje ·Sofia ·Stockholm ·Tallinn ·Tirana ·Vaduz ·Valletta ·Vaticaanstad ·Vilnius ·Warschau ·Wenen ·Zagreb
Afhankelijke gebieden:Douglas ·Gibraltar ·Longyearbyen ·Mariehamn ·Saint Helier ·Saint Peter Port ·Tórshavn

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Londen&oldid=70212282"
Categorieën:
Verborgen categorieën:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp