Stad inDuitsland | |||
|---|---|---|---|
 | |||
  | |||
| Situering | |||
| Deelstaat |  Noordrijn-Westfalen | ||
| Kreis | Soest | ||
| Regierungsbezirk | Arnsberg | ||
| Coördinaten | 51° 40′ NB, 8° 21′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 113,68 km² | ||
| Inwoners (31-12-2020[1]) | 67.793 (596 inw./km²) | ||
| Hoogte | 79 m | ||
| Burgemeester | Christof Sommer (CDU) | ||
| Overig | |||
| Postcodes | 59555–59558 | ||
| Netnummers | 02941 02945(Benninghausen,Eickelborn, Herringhausen, Lohe) 02948(Garfeln, Hörste, Rebbeke) | ||
| Kenteken | SO, LP | ||
| Stad | 18stadsdelen | ||
| Gemeentenr. | 05 9 74 028 | ||
| Website | Officiële website | ||
| Locatie van Lippstadt in Soest | |||
 | |||
| |||
Lippstadt is een stad engemeente in deDuitsedeelstaatNoordrijn-Westfalen, gelegen in deKreis Soest. De gemeente telt 67.793 inwoners (31 december 2020)[1] op een oppervlakte van 113,60km².
Behalve de stad Lippstadt zelf, die ca. 50.000 inwoners telt, zijn er 17 dorpen, die alsStadtteil tot de gemeente behoren. Van een aantal dorpen wordt het aantal inwoners niet apart bijgehouden, of dit ligt beneden 1.000 mensen, en wordt in de onderstaande lijst weggelaten:
De stad is gelegen aan de rivierLippe. Het stadscentrum ligt direct aan de zuidoever van die rivier. Ten noorden van de stad ligt hetLipperbruch, eenlaagveengebied. Ten westen van de stad strekt zich deSoester Börde, een vruchtbaar landbouwgebied, uit.
Ongeveer 20 km ten west-zuidwesten van Lippstadt ligtSoest.
Ongeveer 20 km ten zuiden van Lippstadt, bijBelecke, ligt hetArnsberger Wald, wat het noordelijkste deel van hetSauerland vormt.
Tien km ten zuiden van de stad, bijErwitte, is afrit 58 van deAutobahn A44. Erwitte zelf ligt 7 km ten zuiden van Lippstadt aan deBundesstraße 1, die west-oost over de oudeWestfaalse hellweg loopt.
De stad heeft eenstation aan de doorgaandespoorlijn vanPaderborn enGeseke aan de oostkant naarSoest enDortmund in westelijke richting. Er zijn nog twee zijlijnen, één viaBeckum naarMünster in noordwestelijke richting, en één naar Belecke enWarstein, in zuidelijke richting maar die worden alleen nog voor goederenvervoer gebruikt.
Een op werkdagen frequent rijdende streekbus verbindt Benninghausen met Ostinghausen en Bettinghausen (beide gemeente Bad Sassendorf) en heeft zijn eindpunt inBad Sassendorf zelf.
Op 20 km ten oosten van de stad ligt een vliegveld,Flughafen Paderborn Lippstadt.
De belangrijkste werkgever in de gemeente is het aan deMDAX-effectenbeurs genoteerde concernHELLA KGaA-Hueck &Co, een producent van en handelsonderneming in auto-accessoires, -software en -onderdelen. Dit bedrijf biedt in de stad en in het naburigeErwitte gevestigde distributiecentrum vele duizenden arbeidsplaatsen. Het grootste Lippstädter complex van deze onderneming staat in het stadsdeel Cappel.
Al voor de12e eeuw ontstond hier bij eenvoorde in de Lippe een marktdorp. Hier kruisten twee belangrijke handelsroutes elkaar: vanMünster naarPaderborn west-oost, en vanLübeck naarFrankfurt am Main noord-zuid. In1179 werd deze nederzetting door het oprukkendeKeurvorstendom Keulen onder leiding van bisschopFilips I van Heinsberg verwoest.
.jpg)
Het nieuwe Lippstadt werd in 1184 of 1185 onder de naamLippe met toestemming vanFrederik Barbarossa als een planmatig aangelegde stad gesticht door graafBernhard II van Lippe. Deze verleende Lippstadt in1222 ookstadsrechten. Tussen plm. 1265 en 1292 werd de eerste stadsommuring gebouwd. In het midden van de 13e eeuw kreeg de stad hetmuntrecht; de munten zijn te herkennen aan deLipperose, een bloem met 5 bloembladen.In1253 was Lippstadt samen met o.a.Münster en Soest oprichtster van de Westfaalse Stedenbond, een voorloper van deHanze. Al spoedig trad Lippstadt ook toe tot de Hanze en was daarvan in de late 13e en14e eeuw een belangrijk lid.
![Hertog Christian van Brunswijk, schilderij van Paulus Moreelse, 1619]](/mt/?noimg=&dark=on&url=https%3a%2f%2fnl.wikipedia.org%2fwiki%2fBestand%3aHerzog_Christian.jpg)
In1523 predikte de monnikJohannes Westermann, dieMaarten Luther inWittenberg had leren kennen, de lutherse leer in Lippstadt. In1531 was er in de stad een succesvolle machtsovername van degildemeesters, die meer inspraak in het stadsbestuur eisten, en de protestanten, maar na1535 vond onder invloed van de Keulse aartsbisschoppen een door een economische blokkade geforceerde katholieke machtsrestauratie plaats. Deze was van korte duur; de landsheren hadden zich ook tot de lutherse leer bekeerd, en na deGodsdienstvrede van Augsburg in1555 was Lippstadt overwegend weer protestants. Dit bleef ook na deDertigjarige Oorlog, waarin de stad meermaals was belegerd en ingenomen, het geval. Het hertogdomBrandenburg-Pruisen kreeg de stad in handen en liet in de 17e eeuw vestingwerken om Lippstadt aanleggen. In1573,1630 en1677 vonden in Lippstadt drieheksenprocessen plaats, waarvan vooral de beide eerste geruchtmakend waren.In deze tijd begon de achteruitgang van de stad. Stadsbranden, epidemieën en oorlogsgeweld in1757 en1761 tijdens deZevenjarige Oorlog zorgden voor sterk economisch verval.
Na1850, toen Lippstadt een spoorwegaansluiting kreeg, trad duidelijk herstel in, mede omdat de Lippe nog voor stoomschepen bevaarbaar was gebleken. Er vestigden zich diverse fabrieken, o.a. van ijzerdraad (1860) en kanonnen (1905).
Al in1933 kregen denazi's controle over de psychiatrische inrichtingen en het ziekenhuis van de stad. Talrijke mensen zijn er slachtoffer geworden van gedwongen sterilisatie en zelfs vaneuthanasie op zgn.lebensunwertes Leben (zie:Aktion T4). De stad kreeg een kazerne voor FLAK (luchtafweergeschut) en een belangrijk militair vliegveld. Twee metaalfabrieken, waar o.a. munitie werd gemaakt, werden deels omgevormd totAußenlager van hetconcentratiekampBuchenwald. Veel dwangarbeiders kwamen door de onmenselijke behandeling om het leven. Op 10 mei1940 was Lippstadt, om precies te zijn: deFliegerhorst van deLuftwaffe bij Lipperbruch, ten noorden van de stad zelf, het vertrekpunt voor Duitse luchtlandingstroepen die op 10 mei 1940vliegveld Valkenburg aanvielen in het kader vanFall Gelb; de Duitse opmars naar het westen. Doordat het geen grootstad is, en doordat Lippstadt in 1945 zonder gevecht aan de geallieerden werd overgegeven, bleef de stad grotendeels gespaard van zware bombardementen.
Na de oorlog trad economisch herstel in. In juli1965 werd de stad getroffen door een zware overstroming van de rivier deLippe en liep veel schade op. Er vielen geen doden in de stad, maar de ziekenhuizen van Lippstadt liepen ook onder en moesten tijdelijk ontruimd worden.Daarna bleven door de bouw van talrijkestuwen,sluizen en andere waterwerken in de Lippe en haar zijrivieren nieuwe overstromingsrampen tot dusverre uit.
Lippstadt heeft sinds 1971 eenstedenband met de NederlandsePartnerstadtUden.
.jpg)
.jpg)
