LF-routes zijn langeafstandsfietsroutes of landelijke fietsroutes, in eerste instantie bedoeld voor recreatieve meerdaagse fietstochten, zoalsfietsvakanties.
Nederland enVlaanderen delen qua route benaming en nummering één LF-routenetwerk. InWallonië heten de (geel-blauw bewegwijzerde) routes Randovelo, zoals hieronder beschreven. Er zijn inmiddels ook 2 routes ontwikkeld die qua bebording lijken op de icoonroutes.
Internationaal is dit concept onder allerlei benamingen ontwikkeld. InDuitsland bijvoorbeeld worden ze aangeduid alsD-netwerk en lokaal als R-netwerk (zoals in de deelstaatHessen waar ze Hessischer Radfernweg R met een nummer heten zoals bijvoorbeeld deHessischer Radfernweg R7). InLuxemburg heten de landelijke routesPC (Piste Cycable). InDenemarken zijn er denationale fietsroutes. OokZweden heeft haar eigennetwerk, evenalsNoorwegen een eigennetwerk heeft.Zwitserland kent een netwerk onder de naamFietsnetwerk Veloland Schweiz.
In Nederland en voor de Vlaamse overheid betekent LFLandelijke Fietsroute; voor de VlaamseNGO Grote Routepaden staat LF voorLange-afstand Fietsroute. De LF-routes zijn sinds 2007 in twee richtingen bewegwijzerd. Ter onderscheiding wordt de ene richting met een a aangeduid en de andere richting met een b. Zo werd de Noordzeeroute LF 1 vanDen Helder naarBoulogne-sur-Mer LF 1a genoemd en vice versa LF 1b.
De Langeafstand Fietsroutes (LF-routes) zijn opgezet als een netwerk van lange fietsroutes. Naast dit netwerk is er een landsdekkend netwerk vanknooppuntroutes tot stand gekomen. Het Fietsplatform acht daarom de netwerkfunctie niet langer nodig. Het Fietsplatform streeft er daarom naar om het netwerk van LF-routes om te zetten in een tiental zogenaamde LF-icoonroutes: meerdaagse fietsroutes rond een thema. Bijvoorbeeld door het aanbieden van fietsarrangementen en service- en informatieproducten. De eerste van een reeks geplande herkenbare LF-icoonroutes, deLF Maasroute, is geopend in 2019. Voorheen waren dit de LF 3 Maasroute en LF 12 Maas- en Vestingroute. Het traject is vernieuwd en de route heeft een eigen website. Nadien volgde in juni 2020 de nieuweLF Zuiderzeeroute die voorheen was opgebouwd uit de LF21, LF22 en LF23. De derde icoonroute werd deLF Kustroute, de vierde deLF Waterlinieroute. Het is de bedoeling dat korte LF-routes die in het netwerk vooral fungeren als 'verbindingsroutes' zullen verdwijnen. Over een aantal routes wordt momenteel met diverse organisaties als provincies overlegd, denk hierbij aan de LF13 en de LF17 die nog bewegwijzerd zijn.
De fietsknooppunten geven samen met de LF-routes in Nederland de mogelijkheid totLF Weekendtochten, korte tochten voor kleine vakanties rond een thema.
Ook inVlaanderen zijn alle LF-routes gesaneerd en deels omgevormd tot icoonroutes[1][2]; deLF Maasroute, deLF Kustroute, deLF Frontroute, deLF Kempenroute, deLF Schelderoute, deLF Kunststedenroute, deLF Groene Gordelroute en deLF Heuvelroute met deLF Vlaanderenroute als synthese.
In 1972 heeft J.H. van Twisk (1929) het initiatief genomen voor de eerste Lange Fietsweg van Nederland, de Promenade Gooi-Kennemerland. Als voorbeeld dienden de Fernradwege in Duitse rivierdalen. Vanuit de gelijknamige stichting ontstond een vereniging Het Groene Fietsje, die zich toelegde op het ontwikkelen van een regionaal routenet dat aansloot op de beoogde 'promenade'. Uitgever Dwarsstap had begin jaren '80 onafhankelijk een gelijksoortig netwerk ontwikkeld rond Nijmegen en rolde met o.a. vrijwilligers van het Groene Fietsje het concept over Nederland uit. Het verschil met voorheen gepubliceerde fietsroutes was, dat wegen met doorgaand verkeer consequent werden gemeden, zodat een netwerk ontstond van doorgaande, verkeersluwe wegen.
Om de plaatselijke routenetwerken aan elkaar te knopen, is door leden van het Groene Fietsje in 1983 een initiatiefplan ingediend bij deANWB (bij de heren Koens en Stoovelaar) voor een Landelijk Fietsroutenet, compleet met uitgeefplan. Pas in 1985 zag uitgever Buijten & Schipperheijn er brood in om het idee te steunen. Op zoek naar cartografie bleek bij de ANWB een onderzoeksproject te lopen. Daarin was de behoefte aan een landelijk fietsnet naar voren gekomen. In 1987 is door het Groene Fietsje samen met ANWB, Stichting Fiets!, Fietsersbond enfb enNivon een stichting opgericht en werd een contract aangegaan met Buijten & Schipperheijn. Het doel was om het concept van Landelijke Fietsroutes - eerst onder de naam Lange-afstand Fietsroutes - geschikt te maken voor publicatie.
Deze organisaties richtten samen hetLandelijk Fietsplatform op voor de coördinatie van de uitgave van gidsen en voor de totstandkoming van bewegwijzerde fietsroutes. Als eerste verschenen in 1988 en 1989 de basisgidsen waarin alle bestaande, nog niet bewegwijzerde fietsroutes stonden. In 1990 is het Fietsplatform gestart met de bewegwijzering. Van deze bewegwijzerde routes zijn trajectgidsen gemaakt, die informatie geven over het landschap en bijzonderheden onderweg. Ook zijn er gidsen gemaakt waarin verschillende LF-routes of gedeelten ervan aan elkaar gekoppeld worden zodat een ronde ontstaat, zoalsLF Ronde van Nederland, deRivierenlandronde en De Zuiderzeeroute.
Vanaf 1990 heeft de stichting jaarlijks circa 300 km van de 6000 km bewegwijzerd met subsidies van de provincies en vooral van het ministerie van Landbouw. In 2006 is besloten om geen inspecties meer uit te voeren op de 2000 km Landelijke Fietsroutes, die wel waren beschreven maar nog niet bewegwijzerd, omdat in grote delen van Nederland regionale fietsroutenetwerken waren gerealiseerd. Sinds 2010 is nagenoeg heel Nederland van dezeknooppuntfietsroutes voorzien. Door onderlinge afstemming vullen de LF-routes, die een landelijk netwerk vormen, en de regionale knooppuntroutes elkaar wederzijds aan.
In Vlaanderen werd in 1964 door enkele leden van de Vlaamse Jeugdherbergcentrale een lange-afstand fietsroute genaamd het Internationaal Fietspad uitgestippeld, die de jeugdherbergen van Bergen op Zoom (NL), Zoersel, Nijlen, Diest en Bokrijk verbindt. In 1989 werd de eerste LF-route door Vlaanderen in gebruik genomen: de LF1 Noordzeeroute vanDen Helder naarBoulogne-sur-Mer. Het deel vanDiksmuide totBrugge van LF 1 vormde, samen met LF 5 van Brugge totThorn, LF 7 van Thorn totKanne en LF 6 van Kanne tot Diksmuide, de Vlaanderen Fietsroute.In 1992 werd de LF-werkgroep in de organisatieGrote Routepaden opgericht. Deze trok het Internationaal Fietspad door totSint-Martens-Voeren en gaf de route een nieuwe naam:LF 50 Jeugdherbergroute.
Het Vlaams overheidsagenschapToerisme Vlaanderen werkt samen met de vrijwilligers van de Grote Routepaden aan het onderhoud en de verdere ontwikkeling van LF-routes in en door Vlaanderen. In Vlaanderen zijn inmiddels alle LF-routes omgevormd tot icoonroutes.
Sommige icoon- of LF-routes maken deel uit van het Europese netwerkEuroVelo van internationale bewegwijzerde fietsroutes, zoals deLF Kustroute,LF Maasroute, deLF4 Midden-Nederlandroute en deLF13 Schelde-Rheinroute. Andere icoon- of LF-routes lopen delen parallel met deze internationale routes of sluiten er op aan.
LF Icoonroutes:
De Waalse LF-routes heten Rando Vélo (RV) en zijn geel-blauw bewegwijzerd:
In Wallonië zijn er ook 2 routes bewegwijzerd met dezelfde bordjes als de icoonroutes:
Voormalige LF-routes (al dan niet bewegwijzerd, bewegwijzering is weggenomen):