| Wijk vanGeleen | |
|---|---|
 | |
| Kerngegevens | |
| Gemeente | Sittard-Geleen |
| Plaats | Geleen |
| Coördinaten | 50°57'42,1"NB, 5°48'51,8"OL |
| Inwoners (2014) | 4335 incl. Lutterade[1] |
| Overig | |
| Postcode(s) | 6161 |
| Foto's | |
 | |
| Oude boerderij aan de Rijksweg Zuid in Krawinkel | |
Krawinkel (Limburgs:Kraonkel) is eenwijk in de voormalige gemeenteGeleen die sinds 2001 behoort tot de gemeenteSittard-Geleen. De wijk is ontstaan uit de voormalige buurtschap Krawinkel, dat samen met de buurtschappenLutterade,Oud-Geleen,Spaans Neerbeek enDaniken de gemeente Geleen vormde. Sinds 1840 maakt Krawinkel deel uit van de kerkparochie Lutterade-Krawinkel. Veelal worden beide wijken tezamen als één wijk betiteld.
In de 18e en 19e eeuw was Krawinkel naast de landbouw bekend om zijn kleine industrie, zoals leerlooierijen, spijkerindustrie, smidsen enz. die veelal gebruik maakten van het water uit de door het dorp stromendeCötelbeek. Later werd deze beek binnen de grenzen van Geleen geheel overkluisd.
Krawinkel was tot halverwege de 19e eeuw een tamelijk geïsoleerde kern, ongeveer twee kilometer ten zuidwesten van het toenmalige dorp Opgeleen (het huidigeOud-Geleen) gelegen, aan de rand van deGraetheide. Het was eenlintdorp van meer dan een kilometer lengte aan een weg die van deSint-Janskluis naar de Graetheide liep. De aanleg van derijksweg Maastricht - Nijmegen tussen 1840 en 1845 haalde het gehucht voorgoed uit zijn isolement en twintig jaar later werd dit nog meer geïntensiveerd door de aanleg van despoorlijn Maastricht - Venlo.
In 1915 werd in de gemeente Geleen begonnen met de aanleg van deStaatsmijn Maurits en in 1926 werd deze officieel geopend. In de jaren 1930 ontwikkelde zich een omvangrijke industrie in de omgeving van Krawinkel. Om de verwachte toestroom van arbeiders uit Nederland en diverse andere Europese landen op te vangen werden in Krawinkel in de daaropvolgende jaren vele nieuwe woningen en complete nieuwbouwwijken gebouwd. Door uitbreidingen van het grondgebied van de Staatsmijnen met decokesfabriek Maurits (geopend in 1929) moest het gedeelte van Krawinkel ten westen van de spoorlijn Maastricht-Sittard worden afgebroken.
Bezienswaardig is de uit 1699 daterendeSint-Janskluis, gelegen aan het uiteinde van de Daalstraat, tegenwoordig in de wijkKluis.
Een boerderij die vroeger in de Kloosterstraat in Krawinkel stond, is na zorgvuldige afbraak herbouwd in hetNederlands Openluchtmuseum inArnhem. Deze boerderij moest op de oorspronkelijke plek gesloopt worden vanwege uitbreiding van de Mijn Maurits met de Cokesfabriek Maurits.
Aan de oude rijksweg staat eenMariakapel uit 1940. Op een plantsoen aan de Spoorstraat bevindt zich verder eenmonument voor deHeilig Hartverering. Verder is er eenKruiskapel uit de 19e eeuw.
