Kortsluiting is in eenelektrisch circuit een verbinding met lageweerstand die gewoonlijk niet aanwezig is.
Kortsluiting kan ongewenst zijn. Worden depolen van eencontactdoos of andere spanningsbron kortgesloten, dan zal er een zeer grotestroom gaan lopen, wat men tracht te voorkomen met eensmeltveiligheid of eeninstallatieautomaat.
Kortsluiting kan echter ook bedoeld zijn. Het komt vaak voor dat een onderdeel wordt uitgeschakeld door het kort te sluiten. Zo maakt een trein kortsluiting tussen de beide rails, waardoor in het beveiligingscircuit een relais afvalt en de trein gedetecteerd wordt. Het spreekt voor zich dat hierbij maatregelen nodig zijn om de stroomsterkte te beperken.
Een ander voorbeeld is eentelefoontoestel. Op de telefoonlijn staat een vrij hoge spanning van ongeveer 50 V. Wordt de hoorn van het toestel opgenomen, dan ontstaat er een kortsluiting, want het toestel heeft met opgenomen hoorn een lage weerstand. Er gaat een stroom lopen en de spanning over de lijn daalt. Dit wordt in detelefooncentrale gedetecteerd.
Elektrische stroom volgt de weg van de minsteweerstand. Volgens dewet van Ohm geldt dat de totale stroomsterkte kleiner is naarmate de equivalente weerstand van het gehele circuit, of een deel daarvan, toeneemt. De spanning tussen de twee polen van een elektrisch netwerk metspanningsbronnen,stroombronnen enweerstanden is volgens destelling van Thévenin gelijk aan een spanningsbron met een weerstand inserie. De equivalente weerstand tussen twee punten in een circuit bepaalt derhalve of er tussen die twee punten een stroom kan lopen en zo ja, hoeveel. De weerstand in de verschillende delen van een elektrisch netwerk is daarom meestal zo ingericht dat de stroom loopt via de paden die daarvoor zijn bedoeld. De stroom wordt dan als het ware door de onderlinge verschillen in weerstand 'in goede banen geleid'.
Bij kortsluiting ontstaat er een nieuwe verbinding tussen twee punten inparallelschakeling met de rest van het elektrisch circuit, waarvan de weerstand (veel) lager is dan de equivalente weerstand van het overige circuit. Hierdoor zal naar verhouding veel meer stroom door deze nieuwe verbinding gaan lopen, en omdat het een parallelschakeling betreft wordt bovendien de equivalente weerstand van het hele circuit veel lager. Als gevolg hiervan kan de stroomsterkte tussen de twee polen van de spanningsbron erg hoog worden, wat weer een sterke warmteontwikkeling veroorzaakt. Deze warmte kan de draden doen doorsmelten, en alles wat in contact komt met de draden, zoals het isolatiemateriaal, kan inbrand vliegen.
Kortsluiting vindt plaats als twee polen van dezelfde stroombron elkaar raken, omdat er bij dat contact geen elektrische weerstand meer tussen de twee polen is.
Stroomdraden zijn over het algemeen geïsoleerd door een kunststof mantel. De draden in eentransformator hebben een beschermingslaag vanemail ofschellak. Als deze isolatie rondom de stroomdraden beschadigd raakt, dan kunnen de draden contact met elkaar maken, waardoor er een stroom gaat lopen. Bij direct contact zal er een grote stroom lopen, maar het contact kan ook lopen via een vochtig materiaal, of via eenoxidatielaag. In dat laatste geval zal er geen grote stroom lopen, maar er ontstaat wel warmteontwikkeling die brand tot gevolg kan hebben.Kortsluitingen in hoog- en laagspanningsnetten kunnen brand veroorzaken.
Bij draden in bijvoorbeeld eenauto,vliegtuig ofonderzeeboot kan de isolatie beschadigd raken als deze tegen een scherpe rand ligt of aan een te hoge temperatuur wordt blootgesteld.
Bovengrondsehoogspanningsleidingen entelefoondraden zijn niet geïsoleerd en kunnen in heftige stormen entornado's onbedoeld met elkaar in aanraking komen waardoor er ook kortsluiting ontstaat. Op filmbeelden van tornado's is soms een imposant vuurwerk te zien als dit plaatsvindt.
Kortsluiting kan ook ontstaan door een voorwerp dat in meer of mindere mate stroom geleidt, bijvoorbeeld een stuk metaal, water of een dier.
Bij onvoldoende beveiliging kan de kortsluitstroom zo groot zijn dat veel warmte en vonken of zelfs een vlamboog ontstaan, net als bij elektrischlassen, met het risico van brand. De warmte die ontstaat in koperbanen op eenprintplaat kan de koperbaan doen verdampen. Kortsluitingen op het lichtnet kunnen worden voorkomen met een installatieautomaat of smeltveiligheid. Ontstaat er kortsluiting en is er geen goede beveiliging, dan zal er onmiddellijk brand ontstaan door de hoge kortsluitstromen in de leidingen waar de sluiting zit.
Sommigebatterijen kunnen ontploffen als ze door kortsluiting te veel stroom moeten leveren.
Een eenvoudige beveiliging is een zekering. Dat kan eensmeltveiligheid zijn, een mechanische zekering, of een elektronische zekering. Dat is voor huiselijk gebruik in eenmeterkast tegenwoordig eeninstallatieautomaat. De in eenelektrische installatie aanwezigeaardlekschakelaar biedt vooral mensen bescherming tegen elektrische schokken, wanneer een persoon kortsluiting maakt tussen een apparaat enaarde.
Eenalternatieve muzikale techniek is het zogenaamdecircuit bending. Hierbij soldeert men bewust onderdelen in elektrische componenten aan elkaar om kortsluiting te veroorzaken om daarmeeterugkoppeling te genereren met eengewenst onverwacht geluid. Men kan dit ook doen dooreffectapparatuur aan elkaar te verbinden met snoeren. Door het geluid op plaatsen in het kortgesloten systeem af te tappen, ontstaan er nieuwe klanken uit het circuit. Deze techniek is niet ongevaarlijk en vereist enige kennis over elektriciteit.
