Elizabeth trouwde op 20 november 1947 metPhilip Mountbatten, eenGriekse prins die in 1947 de Britse nationaliteit verkreeg. Zij waren verre verwanten. Beiden waren nakomelingen van koninginVictoria (hun betovergrootmoeder). Philip was een achterkleinzoon van de dochter van koningin Victoria, prinsesAlice, en Elizabeth was een achterkleindochter van Alices broer, koningEdward VII. Beiden stamden ook af van koningChristiaan IX van Denemarken, Philip in de mannelijke lijn en Elizabeth via haar overgrootmoederkoningin Alexandra, dochter van Christiaan IX en echtgenote van koningEdward VII van het Verenigd Koninkrijk, de overgrootvader van Elizabeth. Philip overleed op 9 april 2021 op 99-jarige leeftijd.
In 2012 vierde ze haardiamanten jubileum als vorstin. Vanaf het overlijden op 13 oktober 2016 van deThaise koningBhumibol was zij de langst regerende monarch en het langst regerende staatshoofd ter wereld.[1] Ze is naLodewijk XIV tweede in de rangorde van langstzittende vorsten in de geschiedenis van de mensheid.[2] In 2022 vierde ze haarplatina jubileum als vorstin.
Elizabeth was bij geboorte derde in rij voor troonopvolging, na haar oom de latere koningEdward VIII, op dat momentprins van Wales, en haar vader. Er was geen reden aan te nemen dat Elizabeth ooit aanspraak zou kunnen maken op de troon, omdat werd verwacht dat prins Edward in het huwelijk zou treden en daarmee zouden zijn eventuele kinderen hoger op de opvolgingslijst staan. Prins Edward verkreeg geen legitieme troonopvolger en deed bovendien (verplicht) afstand van zijn rechten op de troon om te kunnen huwen metWallis Simpson. Elizabeths kandidatuur had dan nog doorkruist kunnen worden als haar ouders mannelijke nakomelingen zouden hebben, hetgeen echter niet gebeurde. Elizabeth had een jongere zus, prinsesMargaret Windsor gravin vanSnowdon.
Elizabeth en Margaret werden thuis geschoold. Elizabeth studeerde geschiedenis bij C.H.K. Marten vanEton College. Zij werd ingodsdienst geschoold door deaartsbisschop van Canterbury en was een toegewijd lid van deAnglicaanse Kerk, waarvan ze als staatshoofd titulair leider (Supreme Governor) was.
Toen haar vader in 1936 koning werd als gevolg van deabdicatie van zijn broer Edward VIII werd Elizabeth eerste in lijn voor troonopvolging. Haar officiële titel werdHer Royal Highness The Princess Elizabeth. InWales gingen stemmen op haar ook de titel vanPrinses van Wales toe te kennen. Dit is echter geen zelfstandige titel, maar de titel die wordt gedragen door de echtgenote van de prins van Wales. Bovendien was er (in ieder geval nog theoretisch) kans dat George alsnog een mannelijke nakomeling zou verwekken.
Tijdens deTweede Wereldoorlog werden Elizabeth en Margaret geëvacueerd naarWindsor Castle. Er werd overwogen de kinderen (Elizabeth was 13 en Margaret 10) over te brengen naar Canada, maar hun moeder weigerde dit categorisch:
"The children won't go without me. I won't leave the King. And the King will never leave." ("De kinderen gaan niet zonder mij. Ik zal de koning niet achterlaten. En de koning zal nooit vertrekken.")
Op dertienjarige leeftijd ontmoette Elizabeth voor de eerste maal haar latere echtgenoot, Philip Mountbatten.
In februari 1945 wilde Elizabeth een directere rol spelen bij de oorlogsinspanningen. Ze nam dienst bij deAuxiliary Territorial Service, een vrouwenafdeling van het Britse leger. Ze werd opgeleid tot monteur en vrachtwagenchauffeur.[4] Dit was de eerste keer dat ze klassikaal onderwijs volgde. Elizabeth was het eerste vrouwelijke lid van het Britse koninklijk huis dat actief was in militaire dienst.
Na de oorlog vergezelde Elizabeth haar ouders in 1947 op een reis naarZuid-Afrika, dit werd haar eerste officiële staatsbezoek.
Zij trad op 20 november 1947 in het huwelijk met Philip Mountbatten, prins van Griekenland en Denemarken. Philip moest hiervoor zijn aanspraak op deGriekse troon opgeven, en deed, alvorens de titel vanhertog van Edinburgh te verwerven afstand van zijn eerdere titels. Philips verleden was niet geheel onbesproken. Hij wasGrieks-orthodox, bezat geen substantiële financiële middelen en had twee zusters die met eennazi getrouwd waren.
Het pasgetrouwde stel betrokClarence House in Londen. Philip was als officier van deRoyal Navy echter regelmatig gestationeerd opMalta.
De gezondheid van haar vader werd begin jaren 50 slechter, en Elizabeth nam al in 1951 voor hem waar bij publieke taken. Zo bracht ze dat jaar bezoeken aan Griekenland, Malta enItalië. In oktober 1951 was ze in Canada en bracht ze een bezoek aanHarry S. Truman, depresident van de Verenigde Staten. In januari 1952 vertrokken Elizabeth en Philip voor een reis door Australië en Nieuw-Zeeland. Onderweg bezocht het paar eerstKenia, maar de reis werd abrupt afgebroken na het bericht van de dood van koning George VI op 6 februari.
Toen Elizabeth gekroond werd was zij constitutioneel koning van hetVerenigd Koninkrijk en 32Commonwealth realms, met aanspreektitel Koningin. Tegenwoordig zijn meerdere daarvan, zoalsZuid-Afrika, Ceylon (alsSri Lanka) enPakistan, onafhankelijke republieken. Ze regeerde eind 2021 nog over vijftien Commonwealth realms.
In 1953 en 1954 maakte zij met prins Philip een wereldreis van zes maanden en eind jaren 50 bezocht zij deVerenigde Staten en Canada. In 1961 bezocht zijIndia en Pakistan en was daarna te gast in alle Europese landen. Ook was zij regelmatig aanwezig bij de vergaderingen van de regeringsleiders van hetGemenebest van Naties.
Tijdens de regeerperiode van Elizabeth is er staatsrechtelijk, politiek en economisch veel veranderd. Zij was eerst staatshoofd van een van de grootste machten ter wereld, maar gaandeweg is hetBritse Rijk getransformeerd tot het huidigeCommonwealth of Nations, waarbij Elizabeth een belangrijke rol heeft gespeeld in het onderhouden van de goede betrekkingen. Elizabeth maakte tijdens haar regeerperiode zowel de toetreding van het Verenigd Koninkrijk tot deEuropese Economische Gemeenschap, als de uittreding uit deEuropese Unie (Brexit) mee. Beide gebeurtenissen gingen met veel politiek tumult gepaard.
Tijdens decoronapandemie die in maart 2020 uitbrak stak de koningin op 93-jarige leeftijd in een zeldzame toespraak (buiten de opening van het parlement en de kersttoespraken) het Britse volk en de Commonwealth een hart onder de riem.[5]
Tijdens de regeringsperiode van Elizabeth veranderde het Verenigd Koninkrijk van een christelijke in een multireligieuze natie. De koningin hield bij voorkomende gelegenheden haar bisschoppen voor dat de Anglicaanse Kerk de behoeder moet zijn van de vrijheid van alle godsdiensten in het land.[6] Er zijn diplomatieke betrekkingen aangeknoopt met hetVaticaan, enpaus Benedictus XVI werd door Elizabeth in Londen ontvangen.
De koningin was pleitbezorger van de godsdienst in de samenleving. "Geloof speelt een sleutelrol in de identiteit van vele miljoenen mensen en geeft hen een gevoel ergens bij te horen."[7] Ze leek daarmee te reageren op een uitspraak van deLaw Lords, die het gebed aan het begin van gemeenteraadsvergaderingen hadden verboden.
In 1992 scheidde Elizabeths dochter Anne vanMark Phillips en kondigden zowel prins Charles als prins Andrew aan gescheiden van hun echtgenotes te leven. In datzelfde jaar werd een groot deel van Windsor Castle door brand verwoest. Elizabeth beschreef het jaar als een"Annus Horribilis" (Latijn voor "verschrikkelijk jaar"). Haar probleem bleef echter haar imago van wereldvreemde ijskoningin. Toen prinses Diana in 1997 verongelukte, werd haar reactie op dit nieuws zelfs door de meest verstokte monarchisten kil gevonden.[bron?] Ter verdediging van Elizabeth wordt wel aangevoerd dat zij niet afstandelijk, maar verlegen was en dat zij het koningschap slechts op zich had genomen omdat ze zich door God geroepen voelde.[bron?] Na het overlijden in 2002 van haar zus Margaret en haar moeder bleek Elizabeth nog steeds op steun vanuit het volk te kunnen rekenen. Haar gouden jubileum in juli 2002 werd tegen veler verwachting in een groot feest. Zowel het zestigjarig als het zeventigjarig regeringsjubileum werd zowel in het Verenigd Koninkrijk als in diverse andere landen van de Commonwealth met veel luister en met affectie naar de persoon van het langst regerende staatshoofd in de Britse geschiedenis gevierd.
In de late jaren van Elizabeths regime werd met enige regelmaat gesteld dat zij vanwege haar hoge leeftijd moest aftreden,[8] maar het werd onwaarschijnlijk geacht dat dit echt zou gebeuren. Bovendien is het doen van troonsafstand niet conform de traditie in het Verenigd Koninkrijk; Britse monarchen regeren tot hun dood, zoals de vader en grootvader van Elizabeth II ook deden.[9] Koningin Elizabeth liet zich, toen zij de negentig was gepasseerd, in toenemende mate bij officiële gelegenheden vervangen door haar zoon, kroonprins Charles, zoals in 2022 bij het voorlezen van de troonrede in het Britse parlement.[10]
Verslechterende gezondheid en overlijden (2021-2022)
In oktober 2021, een half jaar na het overlijden van haar echtgenootPhilip Mountbatten, zegde Elizabeth op doktersadvies een bezoek aan Noord-Ierland af na een nacht in het ziekenhuis opgenomen te zijn geweest.[11] Ook kon ze een maand later niet afreizen naar de klimaatconferentieCOP26. Ze sprak voor deze gelegenheid de wereldleiders echter wel toe via een vooraf opgenomen videoboodschap.[12] Elizabeth was dat jaar ook afwezig opRemembrance Day, de jaarlijkse herdenkingsdienst voor oorlogsslachtoffers.[13]
Op 20 februari 2022 berichtte het Lagerhuis dat Elizabeth positief was getest opCOVID-19.[14] Hoewel de koningin alleen lichte klachten had en snel herstelde, verscheen ze pas eind maart voor het eerst sinds vijf maanden weer in het openbaar, ter gelegenheid van de herdenking van het overlijden van prins Philip.[15]
In de maanden daarna liet ze steeds vaker verstek gaan. In mei sloeg ze voor het eerst sinds 1963 detroonrede over.[16] Tijdens de viering van haarplatina jubileum in juni 2022 was ze een deel van de tijd afwezig.[17]
Op 6 september 2022 beëdigde Elizabeth opBalmoral Castle in SchotlandLiz Truss, de vijftiende premier tijdens haar regeerperiode.
Mededeling van Elizabeths overlijden bij Holyroodhouse.De rouwstoet vertrekt in Edinburgh vanuit Holyroodhouse naar St Giles' Cathedral.Elizabeth wordt op eenaffuit vanaf Buckingham Palace overgebracht naar Westminster Hall. Op de eikenhouten kist, waarover deKoninklijke Standaard ligt, is deKeizerlijke Staatskroon geplaatst.
Op 8 september 2022 om 12.34 uur (Britse tijd) berichtteSpeakerLindsay Hoyle in hetLagerhuis dat Elizabeths gezondheidstoestand zeer zorgelijk was geworden. Inmiddels was er een team van artsen aanwezig op Balmoral Castle, waar de koningin nog steeds verbleef.[18] Ook reisden verschillende familieleden van de koningin af naar het verblijf.[19] Diezelfde dag overleed zij om 15.10 uur (Britse tijd) aan ouderdom[20][21] in het bijzijn van haar kinderen prins Charles en prinses Anne.[22][23] De overlijdensakte werd ondertekend door Anne die de laatste 24 uur bij haar was.[24] De Britse premier Liz Truss werd om 16.30 uur (Britse tijd) ingelicht. Elizabeths overlijden werd om 18.30 uur (Britse tijd) bekendgemaakt door het Brits koningshuis met een bericht opTwitter.[25][26][27] Op hetzelfde moment werd de vlag op Buckingham Palace halfstok gehangen en enkele minuten daarna werd op het hek van het paleis de officiële mededeling van het overlijden van de koningin opgehangen.[28][29][30]
Na haar overlijden op het Schotse Balmoral Castle traden de protocollenOperation Unicorn (Operatie Eenhoorn) enOperation London Bridge (OperatieLondon Bridge) in werking; Operation Unicorn regelde de gang van zaken direct rondom het overlijden (onder andere het conserveren, lokaal opbaren en het uiteindelijk transporteren van haar stoffelijk overschot naar Londen), terwijl Operation London Bridge de voorschriften omtrent het opbaren in Buckingham Palace en het Palace of Westminster, en het uitvaartprotocol omvatte.[31][32]
Er werd een periode vannationale rouw tot zeven dagen na haar begrafenis afgekondigd. Wedstrijden in het voetbal, cricket en het wielrennen werden tot nader order afgelast.[33]
Elizabeth werd opgebaard in de balzaal van Balmoral Castle. Op 11 september werd haar stoffelijk overschot over land viaAberdeen,Dundee enPerth in een meer dan zes uur durende rit overgebracht naar haar officiële Schotse residentieHolyroodhouse in de Schotse hoofdstadEdinburgh. Van hieruit werd de overleden koningin op 12 september vergezeld door haar kinderen in processie over deRoyal Mile overgebracht naarSt Giles' Cathedral, waar een herdenkingsdienst plaatsvond. Daarna werden belangstellenden 24 uur in de gelegenheid gesteld afscheid van de koningin te nemen.
Op 13 september werd het lichaam van koningin Elizabeth vergezeld door haar dochter prinsesAnne vanafEdinburgh Airport overgevlogen naarLonden om vanaf daar overgebracht te worden naarBuckingham Palace en daar de nacht door te brengen in de Bow Room.
De volgende dag werd Elizabeth vanaf Buckingham Palace overgebracht in een processie in het bijzijn vanCharles III en andere koninklijke familieleden naarPalace of Westminster (het parlementsgebouw) om daar te worden opgebaard met boven op haar kist deKoninklijke standaard van het Verenigd Koninkrijk, deKeizerlijke Staatskroon,Rijksappel enScepter. De gehele tocht was te zien op meerdere televisiezenders, via livestreams en in vakken langs de route, en inHyde Park stonden schermen opgesteld waarop de tocht eveneens kon worden gevolgd. Het publiek kreeg meerdere dagen de tijd om afscheid van de koningin te nemen.[34]
Op 16 september hielden de kinderen van Elizabeth,Charles III,Anne,Andrew enEdward, de traditionele wake bij haar kist in het Palace of Westminster.
Op 17 september hielden de kleinkinderen van Elizabeth,William,Harry,Peter,Zara,Beatrice,Eugenie,Louise enJames de traditionele wake bij haar kist. Ook bezochten koning Charles III en William onaangekondigd de rij mensen die stonden te wachten om Elizabeth hun laatste eer te bewijzen.[35]
In het weekend van 16 tot en met 18 september kwamen de eerste genodigde mensen en hoogwaardigheidsbekleders, zoals de Franse presidentEmmanuel Macron, de Amerikaanse presidentJoe Biden, koningWillem-Alexander, koninginMáxima, prinsesBeatrix, koningFilip, koninginMathilde en de koningsparen vanZweden enSpanje naar hetVerenigd Koninkrijk. Op 18 september konden zij via een speciale ingang afscheid nemen van Elizabeth.
Op 19 september om 06.30 uur (Britse tijd) sloot de Palace of Westminster de deuren voor het publiek. Hierna begonnen de voorbereidingen voor destaatsbegrafenis inWestminster Abbey. Onder de ruim tweeduizend genodigden waren ook de twee oudste kinderen van prinsWilliam,George enCharlotte, als nummer 2 en nummer 3 in deBritse troonopvolging, aanwezig.[36]
Na de staatsbegrafenis werd de kist op een affuit geplaatst en in een processie naar Wellington Arch via The Mall verplaatst. Vanaf daar reed de lijkwagen naar Windsor voor een bijzettingsdienst inSt George’s Chapel.
Later die dag werd Elizabeth II in besloten kring begraven in de King George VI Memorial Chapel (maakt deel uit van de St George's Chapel) naast haar echtgenootPhilip Mountbatten, haar ouders en haar zus.
Het was in het Verenigd Koninkrijk de eerste staatsbegrafenis sinds die vanWinston Churchill in 1965. De staatsbegrafenis werd wereldwijd rechtstreeks via de televisie uitgezonden.
De personen die actief deelnamen in de begrafenis werden hiervoor per koninklijk besluit opgenomen inThe London Gazette[37] en in de "Honours List on The Demise of Her Majesty Queen Elizabeth II" en bevorderd in deRoyal Victorian order.[38]
Elizabeth II was feitelijk Elizabeth I voor het Schotse deel van het Verenigd Koninkrijk.Elizabeth I van Engeland (1533-1603) was namelijk alleen koningin van Engeland en niet van Schotland.
In de openingsceremonie van deOlympische Spelen in Londen van 2012 figureerde koningin Elizabeth in een korteJames-Bondfilm, waarin gesuggereerd werd dat ze uit een helikopter met een parachutesprong het olympisch stadion betrad.
Bij de viering van het platina regeringsjubileum van koningin Elizabeth II op 4 juni 2022 trad hetbeertje Paddington op in een sketch met de koningin, waarin hij haar tijdens een bezoek met thee en sandwiches met marmelade namens iedereen dankte voor alles. De opgenomen scène ging vooraf aan het grote jubileumconcert bij Buckingham Palace dat geopend werd door de rockgroepQueen.
_(cropped)_(3-to-4_aspect_ratio).jpg)
.svg)
.jpg)
.jpg)
.svg)
