Deijzerplatinagroep is een verouderde naam voor demetalen uitgroepen 8–10 uit hetperiodiek systeem, vroeger samen gekend als groep VIIIb. De ijzerplatinagroep bestond toen uit de ijzergroep (Fe, Co, Ni) en de platinagroep (Ru, Rh, Pd, Os, Ir, Pt), soms nog steeds genoemd als deplatinagroepmetalen (PGM). De negen metalen uit de ijzerplatinagroep hebben veel gelijkendechemische eigenschappen.
In de huidigeIUPAC-nomenclatuur zijn "groepen" altijd kolommen in het periodiek systeem. De oude ijzerplatinagroep is vervangen door:
Het zijn alle min of meeredele metalen (ijzer het minst,platina het meest), zij worden vaak samen gevonden, zij hebben belangrijke katalytische eigenschappen en zij hebben vaak een rijke chemie met een grote verscheidenheid aan oxidatietoestanden. De hoogsteoxidatiegetallen (VIII, zelfs IX) kunnen bijionen uit deze groep aangetroffen worden.
Er is een historische reden voor het samennemen van de drie groepen. In de oudste vormen van het periodiek systeem waren er maar 8 kolommen, gekenmerkt door de romeinse getallen I,II,..,VIII. Deedelgassen kwamen in de achtste kolom. Deovergangsmetalen vanaf scandium kwamen in groep III, IV enz. Om koper weer in de eerste kolom te krijgen werden de ijzerplatinametalen gezamenlijk in de achtste kolom geperst. Ontevredenheid over deze opzet en beter begrip van deopbouw van deelektronenschillen heeft er later toe geleid dat het periodiek systeem 18 kolommen kreeg in plaats van 8.
De elementen van de ijzer-, kobalt- en nikkelgroep zijn in het periodiek systeem hieronder gekleurd.
- IJzergroep
IJzer
Ruthenium
Osmium