Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
Wikipediade vrije encyclopedie
Zoeken

Kirgizisch

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Kirgizisch
kyrgyz tili
Gesproken inKirgizië,Afghanistan,Tadzjikistan,Pakistan,Xinjiang
Sprekers4,3 miljoen (2009)
Taalfamilie
AlfabetLatijns
Cyrillisch
Officiële status
Officieel in
Taalcodes
ISO 639-1ky
ISO 639-2kir
ISO 639-3kir
Portaal Portaalicoon  Taal

HetKirgizisch (кыргыз тили,kyrgyz tili) is een taal die behoort tot de noordwestelijkeTurkse talen. Het Kirgizisch wordt hoofdzakelijk inKirgizië gesproken, waar het sinds 2001 naast hetRussisch de officiële taal is, maar ook doorKirgiezen in alle buurlanden van deze voormalige Sovjetrepubliek en bovendien inRusland,Afghanistan enTurkije. Er zijn 2 à 3 miljoen sprekers, waarvan ongeveer 430.000 inChina.

Het Kirgizische alfabet

[bewerken |brontekst bewerken]
Het Kirgizisch alfabet geschreven in Arabisch en Cyrillisch schrift.

Van de15e tot de20e eeuw gebruikten deKirgiezen hetTsjagatai als schrijftaal. Het Kirgizisch ontwikkelde zich in de jaren 20 van de 20e eeuw, na deRussische Revolutie, als schrijftaal. Het eerste alfabet was gebaseerd op hetArabische alfabet. In1926 werd hetUniform Turks alfabet van deSovjet-Unie ook voor het Kirgizisch ingevoerd. In1940 werd dit alfabet vervangen door het huidige aangepastecyrillische alfabet. InXinjiang voerden de Kirgiezen echter het Arabische alfabet weer in.

In 1990 besloot de Kirgizische regering om uiterlijk 2005 eenLatijns alfabet op basis van hetNieuw-Turkse alfabet in te voeren, dat ontwikkeld werd tot 1995. Dit alfabet was gebaseerd op deLatijnse transliteratie van hetKazachs. Deze plannen zijn echter nooit tot uitvoering gebracht.

Het Kirgizische cyrillische alfabet is vrijwel identiek aan hetRussische alfabet: het telt drie extra tekens: ң, ү en ө. Sommige letters worden alleen in (Russische) leenwoorden gebruikt. De uitspraak van de Kirgizische letters (inIPA-symbolen) staat met hun Latijnse transcriptie in onderstaande tabel vermeld:

KirgizischtranscriptieIPAOpmerkingenVoorbeelden
А (а)A (a)/a/?Аксы =Aksy
Б (б)B (b)/b/?Бишкек =Biškek
В (в)V (v)/v/?Alleen gebruikt in leenwoordenВасильевка =Vasiljevka
Г (г)G (g)/g/?~/ɣ/?Галымжанов =Galymǧanov
Д (д)D (d)/d/?Кадамжай = Kadamǧaj
Е (е)Je (je)/je/?
  1. Aan het begin van woorden;
  2. naklinkers;
  3. na ь;
  4. na ъ.
  1. Ельцин =Jelcin
  2. Акаев = Akajev
  3. Юрьев = Jurjev
  4. Подъездной = Podjezdnoj
E (e)/e/?Alle andere gevallenБишкек = Biškek
Ё (ё)Jo (jo)/jo/?Коён = Kojon
Ж (ж)Ǧ (ǧ)/͡ʒ/?Жалал-Абад =Ǧalal-Abad
Ž (ž)In Russische leenwoordenПржевальский = Prževalskij
З (з)Z (z)/z/?Заман =Zaman
И (и)I (i)/i/?Бишкек = Biškek
Й (й)J (j)/j/?Ак-Сай = Ak-Saj
К (к)K (k)/k/?~/q/?Кемин =Kemin
Л (л)L (l)/l/?Талас = Talas
М (м)M (m)/m/?Манас =Manas
Н (н)N (n)/n/?Нарын =Naryn
Ң (ң)Ň (ň)/ŋ/?Niet aan het begin van woordenЖаңы-Жол = Ǧaňy-Ǧol
О (о)O (o)/o/?Ош =Oš
Ө (ө)Ö (ö)/œ/?~/ø/?Өзгөн =Özgön
П (п)P (p)/p/?Петроград =Petrograd
Р (р)R (r)/r/?Кара-Суу = Kara-Suu
С (с)S (s)/s/?Семетей =Semetej
Т (т)T (t)/t/?Талас =Talas
У (у)U (u)/u/?Суусамыр = Suusamyr
Ү (ү)Ü (ü)/y/?Элүү= Elüü
Ф (ф)F (f)/f/?Alleen in leenwoordenФёдоровка =Fjodorovka
Х (х)H (h)/x/?Хан-Теңир =Han-Teňir
Ц (ц)с (с)/ts/?Alleen in leenwoordenЦарское =Carskoje
Ч (ч)Č (č)/ʧ/?Чыгыш-5 =Čygyš-5
Ш (ш)Š (š)/ʃ/?Кашкар = Kaškar
Щ (щ)Ŝ (ŝ)/ʃ/?Alleen in Russische leenwoordenЩукино =Ŝukino
ъ (твёрдый знак)--Alleen in Russische leenwoordenПодъярский = Podjarskij
Ы (ы)Y (y)/ɯ/?Ысык-Көл =Ysyk-Köl
ь (мягкий знак)--Alleen in Russische leenwoordenРусь = Rus
Э (э)E (e)/e/?Элиста =Elista
Ю (ю)Ju (ju)/ju/?Alleen in Russische leenwoordenЮрмала =Jurmala
Я (я)Ja (ja)/ja/?Alleen in Russische leenwoordenЯрославль =Jaroslavl
WikiWoordenboek
ZoekKirgizisch op in hetWikiWoordenboek.

Externe links

[bewerken |brontekst bewerken]
Zie deKirgizischtalige uitgave vanWikipedia.
·Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) ·Sjabloon bewerken
Turkse talen
Ogoers:Tsjoevasjisch ·Bolgar ·Chazarisch
Oeigoers:Gökturks ·Chagatai ·Oezbeeks ·Oeigoers ·Äynu ·Lop ·Ili
Kiptsjaaks:Kazachs ·Kirgizisch ·Tataars ·Altajs ·Basjkiers ·Karatsjaj-Balkaars ·Karakalpaks ·Koemuks ·Nogais ·Karaïm ·Koemaans ·Krymtsjak ·Baraba ·Krim-Tataars
Ogoezisch:Turks ·Azerbeidzjaans ·Turkmeens ·Gagaoezisch ·Osmaans ·Balkan-Turks ·Horasan-Turks ·Petsjenegisch ·Qashqai ·Salar ·Afsjarisch ·Iraaks-Turkmeens
Khalaj:Khalaj
Siberisch:Chakassisch ·Dolgaans ·Jakoets ·Toevaans ·Tsjoelyms ·Fuyu-Kirgizisch ·Sjor ·Tofa ·Yugur
Mogelijk verwante talen en families:Altaïsche talen ·Oeraalse talen ·Mongools ·Toengoezisch ·Koreaans ·Japanse talen
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kirgizisch&oldid=67111551"
Categorieën:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp