Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
Wikipediade vrije encyclopedie
Zoeken

Kazachse alfabetten

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Kazachs toetsenbord
Latijns alfabet voor de Kazachse taal, aangenomen bij Presidentieel decreet 569 (26 oktober 2017),[1] herzien per Presidentieel decreet 637 (19 februari 2018).
Latijns alfabet voor de Kazachse taal, aangenomen in april 2021
Kazachs Arabisch en Latijns schrift in 1924.

Er zijn vierKazachse alfabetten.

Oorspronkelijk werd hetKazachs geschreven met hetOrchonalfabet (het eerste alfabet voor Turkse talen) en bevatte toen 24 letters. Tegenwoordig worden er drie verschillende alfabetten gebruikt in verschillende landen:

  • Het KazachseCyrillische alfabet (Қазақ әліпбиі) is gebaseerd op hetRussische alfabet met 9 extra letters: Ә, Ғ, Қ, Ң, Ө, Ұ, Ү, Һ, İ. De letters Ц, Ч, В, Ъ, Ь, en Ё worden alleen gebruikt in leenwoorden, waarvan de meeste afkomstig zijn uit hetRussisch.
  • Het KazachseArabische alfabet dat vooral wordt gebruikt in China, Iran en Afghanistan gebruikt 29 letters, dehamza (ء) en delaligatuur (لا). De letters ۆ, گ, ڭ, پ, چ worden gebruikt voor de weergave van spraakklanken die niet in hetArabisch bestaan.
  • Het KazachseLatijnse alfabet dat gefaseerd wordt ingevoerd in Kazachstan vanaf 2017 tot 2025.[1] Het lijkt het meest op het alfabet dat gebruikt wordt in hetTurks. Een eerder Kazachs Latijns alfabet werd gebruikt ten tijde van deSovjet-Unie van 1929 tot 1940.

In de onderstaande tabel is de Kazachse transcriptie de Qaydar-transcriptie, hiernaast bestaat de iets afwijkende Janga-transcriptie.

CyrillischArabischKazachse
transcriptie
BGN/PCGN
transcriptie[2]
LetternaamIPA-transcriptie
А аاA aA aАлиф (Alif)/a/, /ɑ/
Ә әءاÄ äÄ äХамза + Алиф (Hamza + Alif)/æ/
Б бبB bB bБа (Ba)/b/
В вۆV vV vУау с "V" (OEaoe/Waw met V)/v/
Г гگG gG gГаф (Gaf)/g/
Ғ ғعĞ ğGh ghАйн (Ajn)/ɣ/, /ʁ/
Д дدD dD dДаль (Dal)/d/
Е еهE eE eҺа (Ha)/je/, /e/
Ё ё *يوİo ioYo yoЙо (Jo)/jo/
Ж жجJ jZh zhДжим (Dzjim/Jim/Zjim)/ʒ/
З зزZ zZ zЗа (Za)/z/
И иيİ iĪ īЙа (Ja)/ɯj/, /ij/, /i:/
Й йيİ iY yЙа (Ja)/j/
К кكK kK kКаф (Kaf)/k/
Қ қقQ qQ qҚаф (Qaf)/q/
Л лلL lL lЛам (Lam)/l/
М мمM mM mМим (Mim)/m/
Н нنN nN nНун (Noen)/n/
Ң ңڭÑ ñNg ngКаф с тремя точками (Kaf met 3 punten)/ŋ/
О оوO oO oУау (OEaoe/Waw)/o/
Ө өءوÖ öÖ öХамза + Уау (Hamza + OEaoe/Waw)/ø/
П пپP pP pПа (Pa)/p/
Р рرR rR rРа (Ra)/r/
С сسS sS sСин (Sin)/s/
Т тتT tT tТа (Ta)/t/
У уۋU uŪ ūУау с тремя точками (OEaoe/Waw met 3 punten)/u/, /uw/, /yw/, /w/
Ұ ұوُŪ ūU uУау с даммой (OEaoe/Waw metdamma)/u/, /ʊ/
Ү үءوُÜ üÜ üХамза + Уау с даммой (Hamza + OEaoe/Waw metdamma)/y/, /ʏ/
Ф фفF fF fФа (Fa)/f/, /φ/
Х хحH hKh khХа без точки (Cha zonder punten)/x/, /χ/
Һ һھH hH hҺа начальная (Initiaal Ha)/h/
Ц ц *تسTs tsTs tsТ + С (T + S)/ʦ/
Ч ч *چTş tşCh chЧим (Tsjim)/tʃ/
Ш шشŞ şSh shШин (Sjin)/ʃ/
Щ щ *ششŞtş ştşShch shchШ + Ш (Sj + Sj)/ʃtʃ/, /ʃ:/
Ъ ъ *----"----
Ы ыىY yY yЙа без точек (Ja zonder punten)/ɯ/, /ɤ/
İ іءىI ıI iХамза + Йа без точек (Hamza + Ja zonder punten)/i/, /ɪ/
Ь ь *--------
Э э *يهE eĖ ėҺа (Ha)/e/
Ю юيۋİu iuYu yuЙ + У (J + Oe)/ju/, /jy/
Я яياİa iaYa yaЙ + А (J + A)/ja/, /jɑ/

* Vooral voorkomend in nieuwere leenwoorden uit het Russisch.

Tekstvoorbeeld

[bewerken |brontekst bewerken]

Artikel 1 van deUniversele Verklaring van de Rechten van de Mens:[3]

Kazachs in
Cyrillisch schrift
Kazachs in
Arabisch schrift
Kazachs in
Latijns schrift (2018)
Nederlands
Барлық адамдар тумысынан азат және қадір-қасиеті мен құқықтары тең болып дүниеге келеді. Адамдарға ақыл-парасат, ар-ождан берілген, сондықтан олар бір-бірімен туыстық, бауырмалдық қарым-қатынас жасаулары тиіс.بارلىق ادامدار تۋمىسىنان ازات جانە قادىر-قاسيەتى مەن كۇقىقتارى تەڭ بولىپ دۇنيەگە كەلەدى. ادامدارعا اقىل-پاراسات، ار-وجدان بەرىلگەن، سوندىقتان ولار ٴبىر-بىرىمەن تۋىستىق، باۋىرمالدىق قارىم-قاتىناس جاساۋلارى ٴتيىس.Barlyq adamdar týmysynan azat jáne qadir-qasıeti men quqyqtary teń bolyp dúnıege keledi. Adamdarǵa aqyl-parasat, ar-ojdan berilgen, sondyqtan olar bir-birimen týystyq, baýyrmaldyq qarym-qatynas jasaýlary tıis.Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen.

Externe links

[bewerken |brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazachse_alfabetten&oldid=69421615"
Categorieën:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp