_in_Pok%25C3%25A9mon_livery.jpg)
Kawaii (可愛い of かわいい in hetJapans, letterlijk vertaald "schattig" of "lieflijk")[1] is een deel van deJapanse cultuur dat rond schattigheid draait.[2][3][4][5] De term kan refereren aan voorwerpen, mensen en andere zaken die charmant, kwetsbaar, verlegen en kinds lijken.[2] Voorbeelden zijn handschriften, bepaaldemanga genres, kledingstijlen enHello Kitty.[6]
Deze schattigheidscultuur, ofkawaii-esthetiek, is een prominent aspect van de Japanse populaire cultuur. Dit uit zich onder meer in entertainment, mode, keuken, speelgoed, etc.[7]
Kawaii betekentschattig oflieflijk. In brede zin staat het voor een culturele stijl van getekende personages in zachte, pastel kleuren, vaak met een grote aaibaarheidsfactor.[8] In Japan hebben veel organisaties en overheidsinstelling hun eigen personage, dat als een soort mascotte dient.
De oorspronkelijke definitie vankawaii komt voort uitMurasaki Shikibu'sGenji monogatari, waar het woord naar meelijwekkende eigenschappen verwijst.[9] De vroegst gekende betekenis is het Japanse adjectief かわいそう (kawaisō), wat "meelijwekkend" betekent. Deze vorm van het woordkawaii en diens afgeleidenkawaisō enkawairashii worden vandaag in bepaalde dialecten gebruikt met als betekenissen "genant, schaamtevol" en "goed, leuk, fijn", naast de standaardbetekenissen "schattig" en "meelijwekkend".[10]
Sugiyama Tomoyuki (杉山奉文), de auteur vanCool Japan, stelt dat de origines vankawaii liggen in de populariteit vannetsuke (kleine, met de hand gesneden gordelknopen) uit deEdoperiode.[11]
De opkomst vankawaii in de Japanse cultuur gebeurde in de jaren 1970. Dit kwam door een nieuwe, populaire manier van schrijven met de hand.[10] Veel tienermeisjes begonnen horizontaal (Japans wordt verticaal geschreven) te schrijven met mechanische potloden.[10] Deze jongedames schreven grote, ronde karakters en voegden kleine tekeningen toe aan hun geschriften, zoals hartjes, sterretjes, emoji's en letters uit het Latijnse alfabet.[10] Dit soortkawaii-handschrift was moeilijk leesbaar. Daarom veroorzaakte deze schrijfstijl veel controverse in Japan en werd het op vele scholen verbannen. In de jaren 1980 werd dezekawaii-schrijfstijl overgenomen door populaire tijdschriften en stripverhalen. Ook werd ze veel gebruikt in de reclamewereld.[10]
Van 1984 tot en met 1986 bestudeerdeYamane Kazuma (山根一眞) deze ontwikkelingen. Hij noemde de lieflijke handschriften die de tienermeisjes hanteerdenAbnormale Vrouwelijke Tienerhandschriften.[10] Dit soort handschrift werd ook 丸い 字 (marui ji, letterlijkrond schrift), 小猫字 (koneko ji, letterlijkkittenschrift), 漫画字 (manga ji, letterlijkstripschrift) en 鰤字(burikko ji, letterlijkkinderlijk schrift) genoemd.[12] Hoewel eerst gedacht werd dat tienermeisjes deze stijl hadden overgenomen van populaire manga, bleek tijdens deze studie dat de meiden deze stijl zelf ontwikkeld hadden. Deze evolutie gebeurde dus reeds voordat manga de stijl populariseerde.[10]
Deze groeiende trend leidde er toe dat bedrijven alsSanriokawaii-goederen gingen produceren. Het schoolvoorbeeld hiervan isHello Kitty. Hello Kitty was vanaf het begin een groot succes. Recent bracht Sanrio ookkawaii-personages uit met een diepgaandere persoonlijk, gericht op een ouder publiek. Voorbeelden zijnGudetama enAggretsuko.[13]
Dekawaii-markt werd in Japan oorspronkelijk vooral gedreven door meisjes van vijftien tot achttien jaar. Later viel deze leeftijdsgebondenheid weg. Vandaag is het concept van schattige dagelijkse voorwerpen populair bij alle leeftijdsgroepen.[14]
Schattige elementen zoals hartjes, bloemetjes, sterren en regenbogen kunnen in alle lagen van de Japanse maatschappij teruggevonden worden, van grote bedrijven tot lokale handelaars en zelfs de overheid.[15][16] Veel bedrijven gebruikenkawaii-mascottes om hun goederen aan de man te brengen. Zo bezitANA tien vliegtuigen met afbeeldingen vanPikachu op hun zijkant, plaatsteAsahi BankNijntje op een aantal van hun bankautomaten en bankkaarten, en zo heeft deNHK een eigen schattige mascotte genaamdDomokun.
.jpg)
Het gebruik van groteogen bij animepersonages is een voorbeeld van kawaii. Andere kenmerken zijn grote hoofden, versimpelde en tweedimensionale lichamen. Kawaii kan ook heel simpel getekend zijn, met twee stippen als ogen, een bloos-effect en weinig detail. Hierbij worden vaak pastelkleuren gebruikt.
Soichi Masubuchi (増淵宗一) stelt dat het concept van de schattigheid het oude Japanse verfijnde schoonheidsideaal heeft overgenomen.[9]
Als cultureel fenomeen wordtkawaii steeds meer gezien als integraal deel van de Japanse cultuur en nationale identiteit.[17] Sinds 2009 heeft Japan een "ambassadeur van kawaii":Misako Aoki. Zij werd aangesteld om na te gaan in hoeverre het conceptkawaii zich verspreid heeft doorheen de wereld.[18]
Japanse vrouwen diekawaii-mannerismes aannemen (bijvoorbeeld een hoge stem[19]) worden 鰤子 (burikko, inauthentieke kinderlijkheid) genoemd. Dit fenomeen wordt gezien als een soort van genderperformantie.[20] Ditneologisme werd in de jaren 1980 uitgevonden door humorist Yamada Kuniko (山田邦子).[20]
In Japan iskawaii sociaal acceptabel voor zowel vrouwen als mannen. Het wordt ook als aantrekkelijk gezien. Voorbeelden van ingrepen om te voldoen aan dit schoonheidsideaal zijn het vergroten van de ogen door het dragen van cirkellenzen en valse wimpers, mannen die hun benen scheren (neotenie), veel oogmake-up en zelfs ooglidcorrectie via plastische chirurgie.[15][11][21]
.jpg)
Japanse idolen (アイドル,aidoru) zijn mediapersoonlijkheden die als tieners en twintigers als bijzonder aantrekkelijk of schattig worden gezien. Gedurende een aantal maanden tot jaren verschijnen zij in de media, bijvoorbeeld als popgroepen, zangers, acteurs, televisiepersoonlijkheden, modellen,... In de jaren 1980 werdenkawaii idols populair.Seiko Matsuda populariseerde de trend. Vrouwen gingen haar schattige modestijl en mannerismes emuleren. De nadruk bij deze trend ligt op de hulpeloosheid en onschuld van jonge meisjes.[22]
Niet elk bekend jong persoon is eenidol. Zo verwerpen veel rockmuzikanten bijvoorbeeld de term. Bekende voorbeelden van idol bands zijnMorning Musume,AKB48 enMomoiro Clover Z.[23]
Delolitamodestijl is een typische Japansekawaii-modestijl met bijhorende subcultuur. Het fenomeen vindt inspiratie in deVictoriaanse periode en deRococo.[24] Het idee is om er schattig, onschuldig en elegant uit te zien. Hiervoor gebruikt men onder meer kant, linten, strikken, ruches en petticoats.[25] Vooral de substijlSweet lolita sluit aan bij hetkawaii-fenomeen. Populaire kledingsmerken zijnBaby, the Stars Shine Bright,Angelic Pretty enMetamorphose Temps de Fille.[26] Een archetype voorbeeld van eensweet lolita is Momoko uit de 2004 filmKamikaze Girls.[27]
De modestijlenFairy-kei,Yumekawaii enDecora zijn ook typische voorbeelden vankawaii.[26] De modestijlYamikawaii speelt met het idee van corrupte, duistere schattigheid en gebruiktkawaii om zware onderwerpen zoalsdepressie bespreekbaar te maken.[28]