Kasteel Op Genhoes, ook welGenhoes ofhet Huis (Brunssum) en soms naar de laatste bewonersKasteel De Negri genoemd, is een kasteel teBrunssum dat in1622 werd gebouwd op enkele honderden meters van het houten kasteelVossenleen.
Kasteel Op Genhoes vormt een laatste herinnering aan hetfeodale verleden van Brunssum.
Het gebouw is eenrijksmonument.
Het kasteel, en eenhoeve metschuur, werd in 1622 gebouwd door Willem en Godart Vos, zonen van Ridder Jan Vos. Aanvankelijk bouwde de adellijke familiede Voskasteel Rozengaard, ook wel Rozengoed, Rosgoed en later ook wel Cluttenleen genoemd naar de nieuwe eigenaren, de adellijke familieClutt.
Toen Op Genhoes in1648 klaar was, werd kasteel Rozengaard en het houten kasteel, gelegen bij de kerk, gesloopt en degrachten en vijvers gedempt. Het Clutteleen lag in het weiland waar nu de woonwijkOp gen Hoes is gelegen.
Genhoes dankt zijn naam,hét huis bij uitstek, aan het feit dat op dit kasteel in feite het hoogste gerechtsorgaan van de regio Brunssum gevestigd was. Enkele op het grondgebied van de aan Brunssum grenzende gemeenteBeekdaelen gelegen kastelen, waren in juridisch opzicht ondergeschikt aan dit huis. Vandaar dat deze kastelen in de volksmond met dediminutieve benamingHuuske (Huisje) aangeduid werden. Het gaat daarbij onder meer omKasteel Doenrade (Doonderhuuske) en hetEtzenraderhuuske (het Huisken).
De nog resterende vleugel vormde minder dan een vijfde van het oorspronkelijke kasteelcomplex. Deze vleugel bestaat uit het sterk gewijzigde poortgebouw uit het midden van de16e eeuw en de pachterswoning die rond1648 (muurjaartal) ontstond. Beide zijn anno 2021 onder één enkelzadeldak samengebracht. Het bouwvallige herenhuis werd in1930gesloopt. Tijdens de sloopwerkzaamheden werd tussen deschuur en hetherenhuisfundamenten van eentoren gevonden. Waarschijnlijk was dit een niet voltooide poging om het kasteel uit te breiden.
Oorspronkelijk heeft het kasteel wat stijl betreft waarschijnlijk bij deMaaslandse renaissance aangeleund, met voor deze stijl kenmerkende natuurstenen geveldecoraties en tussendorpelvensters. Die zijn echter in de overgebleven vleugel niet meer aanwezig. De grachten rond het kasteel zijn verdwenen en een deel van de kasteelhoeve in de voorLimburg zo typischevakwerkbouw is in de laatstedecennia van de 20e eeuw nog gesloopt.
Kasteel Op Genhoes is vanaf2002 gerestaureerd en maakt deel uit van een nieuwbouwcomplex.
De laatste adellijke familie die Genhoes bewoonde was de baronnenfamiliede Negri. Verschillende baronnen de Negri waren in de19e eeuwburgemeester van Brunssum. Hun familiegrafsteen, die vroeger naast deSt. Gregoriuskerk in het centrum van degemeente stond, staat bij deSint Clemenskerk in het noorden van Brunssum.
Het leengoed werdverheven teValkenburg en had, voor zover bekend, de volgende eigenaren:
Periode | Eigenaar | Opmerking |
---|---|---|
1622 | Jonker Jan (Johan) Vos | Overname leenrechten van het Vossenleen. |
1625 | Jonker Jan Godart Vos | Zoon van Jan Vos. Jan Godart gingvan Vos als achternaam gebruiken. |
1644 | Hans Willem van Vos | Zoon van Jan Godart van Vos. |
1679 | Johan Godart Nicolaas van Vos | |
1691 | Ernesta van Vos | |
? | Anna Barbara van Vos | Erfdochter van kasteel Op Genhoes |
1694 | Baron Carl Anseld de Negri | Huwde met Anna Barbara van Vos |
1730 | Nazaat huisde Negri | Het sterftejaar van baron Carl Anseld de Negri. |
1743 | Ernest Karel Joseph Thomas de Negri |