Joe Zawinul | ||||
---|---|---|---|---|
![]() | ||||
Joe Zawinul tijdens een optreden (maart 2007) | ||||
Algemene informatie | ||||
Volledige naam | Josef Erich Zawinul | |||
Geboren | 7 juli1932 | |||
Geboorteplaats | Wenen![]() | |||
Overleden | 11 september2007 (75 jaar) | |||
Overlijdensplaats | Wenen![]() | |||
Land | Oostenrijk | |||
Werk | ||||
Jaren actief | 1949 -2007 | |||
Genre(s) | Fusion | |||
Instrument(en) | Toetsen | |||
Officiële website (en)AllMusic-profiel (en)Discogs-profiel (en)IMDb-profiel (en)MusicBrainz-profiel | ||||
|
Josef Erich (Joe) Zawinul (Wenen,7 juli1932 – aldaar,11 september2007) was eenOostenrijks-Amerikaansjazz-toetsenist encomponist.
Hij speelde een belangrijke rol bij de ontwikkeling van dejazzrock, samen metChick Corea,Herbie Hancock,John McLaughlin enMiles Davis. Zawinul is het best bekend als oprichter van de bandWeather Report metWayne Shorter en later Jaco Pastorius. Hij leidde ook het ensembleZawinul Syndicate.
Hij behoorde, samen met Corea en Hancock, tot de eersten die elektrische piano's en vroegesynthesizers zoals deARP 2600 gebruikten in de jazz. Bijvoorbeeld op het Weather Report-albumSweetnighter (1973). Anders dan Hancock was Zawinul niet erg in deMinimoog geïnteresseerd. Hij was een van de eersten die eenRhodes-piano gebruikte met eenphaser en een wah-wah pedaal. Zawinul was een perfectionist en wist een modern geluid te ontwikkelen en was een belangrijke artiest en componist in de jazzwereld.
Zawinul groeide op in Wenen. Hij leerde zichzelf op zesjarige leeftijdaccordeon spelen en studeerde latercello enpiano aan hetconservatorium van Wenen. Hij kreeg in1959 een beurs voor hetBerklee College of Music in Boston en emigreerde naar deVerenigde Staten. Tijdens een negenjarig dienstverband als toetsenist bij hetCannonball Adderley kwintet, schreef Zawinul de hit "Mercy, Mercy, Mercy." Hij schreef ook "Walk Tall" en het nummer "Country Preacher", dat een eerbetoon was aanJesse Jackson, leider van de Amerikaanse Burgerrechtenbeweging.
Aan het eind van dejaren 60 voegde Zawinul zich bijMiles Davis' band en hielp hij met het ontwikkelen van defusion. Hij speelde onder meer mee opIn a Silent Way, waarvan hij het titelnummer componeerde en op het albumBitches Brew. Met saxofonist Wayne Shorter, die hij tijdens de opnamen had ontmoet, richtte hij in1970 de bandWeather Report op.
Zawinuls grootste commerciële succes was zijn compositie "Birdland", een stuk van zes minuten dat op het Weather Report-albumHeavy Weather1977 verscheen. Het is een van de meest herkenbare jazznummers uit dejaren 70 en diverse artiesten namen eencover van het stuk op, onder wieThe Manhattan Transfer enQuincy Jones, die er eenGrammy Award voor kregen enMaynard Ferguson. Zelfs de uitvoering door Weather Report werd op diversemainstream radiostations gedraaid.
Eindjaren 80 richtte Zawinul een nieuwe groep op:Zawinul Syndicate. Hiermee oogstte hij langzamerhand veel succes. De muziek van hetZawinul Syndicate onderscheidde zich van de muziek van Weather Report door het sterker ritmische karakter en de afwezigheid van een saxofoon. Op de eerste drie albums van de groep -The Immigrants (1988),Black Water (1989) enLost Tribes (1992) - werd het saxofoongeluid vervangen door de speciaal voor Zawinul doorKorg ontwikkeldeKorg Pepe; eenMIDI-controller met eenmelodica-mondstuk en dertien toetsen.[1]
Het muziektijdschriftDown Beat riep Zawinul 28 keer uit tot beste toetsenist. Hij had een eredoctoraat van de Berklee School of Music, een onderscheiding van de stad Wenen en eenBird van hetNorth Sea Jazz Festival (2002).
Zawinul overleed op 75-jarige leeftijd in zijn woonplaats Wenen in het Wilhelmina ziekenhuis, waar hij op7 augustus was opgenomen[2], aanMerkelcel carcinoom[3], een zeldzame vorm vanhuidkanker. Zijn echtgenote Maxine was al in juli van dat jaar overleden. Het paar had drie zoons, Erich, Ivan en Anthony.
De percussieklanken in het nummer125th Street Congress op het Weather Report-albumSweet Nighter (1973) zou volgens Zawinul het eerstehiphopritme in de geschiedenis zijn. Ten minste 55 hiphopgroepen hebben het vele jaren later gebruikt.
Zawinuls veelvuldige gebruik van devocoder begon bij Weather Report al eindjaren zeventig, omdat het instrument de scherpe kantjes afhaalde van zijn eigen stem, die volgens hem niet geschikt was voor zang.