Het Japanse Keizerrijk ontstond als een indirect gevolg van een belangrijke gebeurtenis in 1642. Toen sloot Japan zich namelijk af van de rest van de wereld: er mochten geen mensen meer het land binnenkomen of verlaten. Dit kwam door de angst van de Japanners voor een invasie vanuit het Westen: ze waren bang dat ze eenkolonie zouden worden van een Europees land. Japan hield zich ongeveer 200 jaar afgesloten van de wereld, maar in 1854 tekenden de Verenigde Staten en de Japanners deConventie van Kanagawa waarmee de grenzen werden geopend. Ditongelijk verdrag werd door de Japanners als zeer onrechtvaardig beschouwd.
Japan wilde zo snel als mogelijk op gelijke voet komen met westerse landen. Machtsuitbreiding in de regio en kolonies behoorden hiertoe. Nakanonneerbootdiplomatie tekende Japan metKorea in 1876 hetVerdrag van Kanghwa. Hiermee werden drie Koreaanse havens geopend voor de handel met Japan. De wijze waarop dit gebeurde had veel gelijkenissen met de Amerikaanse acties om Japan voor de internationale handel te openen.
Door de sterkeindustrialisatie werd Japan geconfronteerd met het feit dat het land zelf weinig of geen essentiële grondstoffen bezat. Daarom begon Japan met het veroveren van landen voor deze grondstoffen. Zo veroverde hetTaiwan enKorea (Eerste Chinees-Japanse Oorlog) en wilde het ookMantsjoerije veroveren. Maar dit zorgde voor problemen, want ook hetRusland wilde Mantsjoerije hebben. Als gevolg hiervan ontstond in 1904 een oorlog, later bekend als deRussisch-Japanse Oorlog. Deze oorlog werd gewonnen door Japan in 1905. Veel westerse landen waren, vanwege hun bondgenootschap met Rusland, erop tegen dat Mantsjoerije bij Japan ging horen. Japan mocht van deze landen wel Taiwan en Korea houden, maar niet Mantsjoerije. Vanaf dit moment keerde Japan zich helemaal tegen het Westen.
In 1931 veroverde Japan Mantsjoerije en werd de vazal-staatMantsjoekwo gesticht. Daarna richtte het zich op derepubliek China.
In 1933 verliet Japan uit zichzelf deVolkenbond. De vloot van Japan was veel groter dan door de Volkenbond was toegestaan. Rond 1936 begon Japan de strijd tegen China, het begin van deTweede Chinees-Japanse Oorlog. Ze begonnen succesvol, maar Japan kreeg niet geheel China onder controle. De Japanse bezittingen bleven beperkt tot Oost-China, dat in die tijd bekendstond alsJapans China. Doordat het in China niet goed lukte, besloot Japan het in de rest van Azië te proberen.
Op een gegeven moment had Japan olie nodig en wilde daarom handelen metNederlands-Indië. Nederlands-Indië weigerde echter met Japan te handelen, omdat deVerenigde Staten dit verbood.
Op 7 december 1941 bombardeerden Japanse vliegtuigen de Amerikaanse marinebasisPearl Harbor opHawaï. (Aanval op Pearl Harbor). De Amerikanen hadden deze actie totaal niet verwacht en door dit bombardement was een deel van hun marine voorlopig niet meer bruikbaar. De Japanners konden hierdoor verdergaan met de verovering vanAzië.
Enkele jaren eerder begon deTweede Wereldoorlog. Voor de oorlog had Duitsland en Japan al hetAnti-Kominternpact getekend. In het Westen wasDuitsland het land dat de oorlog was begonnen en in Azië was dit Japan. Op 8 december 1941 werden Japan en Duitsland bondgenoten. Hier waren verschillende redenen voor:
Japan was tegen de meeste westerse landen, omdat het veroverde gebiedMantsjoerije niet werd erkend. Duitsland voerde oorlog tegen deze landen, weliswaar om een andere reden, maar Japan en Duitsland hadden hierdoor wel dezelfde vijanden.
Duitsland probeerde in Europa veel landen te veroveren en Japan probeerde in Azië dekoloniën van deze landen te veroveren.
De verovering van Nederlands-Indië ging relatief snel, omdat de inheemse inwoners zich niet erg verzetten. Zij dachten namelijk dat de Japanners hen kwamen bevrijden van de Nederlanders. De Nederlanders vochten wel tegen de Japanners om hun eigendom te verdedigen, maar aangezien Nederland zelf inEuropa was bezet doorDuitsland, konden zij niet veel tegenstand bieden tegen de Japanse troepen. Op 15 februari ging de Nederlandse vloot bij de slag in deJavazee ten onder en op 8 maart gaf hetKoninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) zich over.
De Japanners beschikten door hun veroveringen over meer grondstofvoorraden. Samen met Nederlands-Indië werden nog verschillende andere Aziatische kolonies veroverd, zoals deFilipijnen op de VS,Indo-China opFrankrijk enMaleisië op hetVerenigd Koninkrijk.
Vrouwen inKamp Tjideng, Batavia, kort na de Japanse capitulatie (oktober 1945)
Tijdens de Japanse bezetting werden veel Nederlandse burgers geïnterneerd injappenkampen, een soortconcentratiekampen. Sommige Nederlandse vrouwen werdentot prostitutie gedwongen door Japanse soldaten. Zij werden 'troostmeisjes' genoemd. Naast deze kampen voor Nederlanders (en andere Westerlingen) waren er ook werkkampen voor Indonesiërs ("Romoesjas") en kampen voorhalfbloeden. Deze kampen kostten aan veel mensen het leven, maar de grootste wreedheden beging Japan in China.
Vanaf 1944 heroverden de Amerikanen beetje bij beetje de door Japan veroverde gebieden, maar ondanks alle tegenslagen weigerde Japan zich over te geven. Op 8 augustus verklaarde de Sovjet-Unie de oorlog aan Japan en begon op 9 augustus met grootschalige militaire operaties. Op 6 en 9 augustus 1945 wierp de Amerikaanse luchtmacht atoombommen opHiroshima enNagasaki. Op 2 september 1945 gaf Japan zich over aan deVerenigde Staten en hunbondgenoten.
Het naoorlogs Japan bleef onder de controle van de Verenigde Staten tot 1952. Tijdens de bezetting kwam er ook een nieuwegrondwet, waarbij voor dekeizer nog slechts een ceremoniële taak overbleef. Na de Tweede Wereldoorlog bloeide de welvaart op de eilanden weer op.
Nu heeft Japan met al zijn buren (China,Rusland,Zuid-Korea enTaiwan) toch nog steeds grensgeschillen, die dateren uit de tijd van de Japanse expansies begin vorige eeuw. China betwist de zeegrens tussen beide landen en eist deDiaoyutai-eilanden (in het JapansSenkaku-eilanden) op. Al voor deTweede Wereldoorlog was er ruzie tussen China en Japan over 36.000 vierkante kilometer zee. De grens ligt volgens Japan precies in het midden maar China meent recht te hebben op een groter stuk. Rusland en Japan hebben ruzie over deKoerilen (Etorufu,Kunashiri,Sjikotan enHabomai) in de noordelijke territoria. Bovendien betwisten Korea en Taiwan de Japanse zeggenschap over deKleine Rotseilanden.
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
