Jan Masaryk (Praag,14 september1886 –Praag,10 maart1948) was eenTsjecho-Slowaaks staatsman en diplomaat.
Jan Masaryk was de zoon vanTomáš Masaryk, de latere president van Tsjecho-Slowakije (1918-1935) en deAmerikaanseCharlotte Garrigue. Masaryk groeide op in een klassieke en humanistische omgeving en werd opgevoed door zijnUnitarische en Amerikaanse moeder. Hij ontving onderwijs in Praag en studeerde aldaar. Ook studeerde hij in deVerenigde Staten van Amerika waar hij lang verbleef. In 1913 keerde hij naarOostenrijk-Hongarije terug en tijdens deEerste Wereldoorlog diende hij in het Oostenrijk-Hongaarse Leger. In 1921, kort na de oprichting van de republiekTsjecho-Slowakije in 1918, zond zijn vader, die inmiddels de eerste president van het land was geworden, hem alscharge d'affairs naarWashington. In 1925 werd hij ambassadeur aan het Hof van St. James (Londen). Hij bleef ambassadeur tot de bezetting van Tsjecho-Slowakije door denazi's in 1939.
In 1940 werd Masaryk minister van Buitenlandse Zaken in de regering-in-ballingschap onder presidentEdvard Beneš en premierJan Šrámek. Jan Masaryk sprak zijn landgenoten regelmatig toe via deBBC.
Na deTweede Wereldoorlog bleef hij minister van Buitenlandse Zaken, nu in de regering van hetNationaal Front, waarin ook de communisten zitting hadden. De communisten wisten hun macht steeds verder uit te breiden. In 1946 werd de voorzitter van deCommunistische Partij van Tsjecho-Slowakije,Klement Gottwald, premier en deze vormde een nieuw kabinet. Masaryk bleef minister van Buitenlandse Zaken in dit kabinet.
In 1947 moesten Gottwald en Masaryk naarMoskou komen waarStalin hen verbood om Amerikaans hulp in de vorm van hetMarshall Plan te accepteren. Masaryk begon zich steeds minder op zijn gemak te voelen in het door de communisten gedomineerde kabinet toen hij merkte dat zijn toekomstbeeld van Tsjecho-Slowakije als een neutrale staat met bruggenbouwersfunctie tussen Oost- en West niet meer haalbaar was.
In februari 1948 grepen de communisten onder Gottwald door middel van eenstaatsgreep de macht. Gottwald vormde een nieuwe regering van het Nationaal Front, nu uitsluitend bestaande uit Moskou-getrouwe politici. Masaryk keerde als minister van Buitenlandse Zaken terug, hoewel hij naar het schijnt twijfelde of hij als minister aan moest blijven.
Op 10 maart 1948 werd het dode lichaam van Jan Masaryk aangetroffen in de tuin van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Praag. Volgens de lezing van de (communistische) autoriteiten had hij zelfmoord gepleegd door uit een raam van het ministerie te springen, volgens tegenstanders was hij vermoord en uit het raam geduwd ("gedefenestreerd"). In 1968, tijdens dePraagse Lente werd er een nieuw onderzoek ingesteld om de ware toedracht te achterhalen, maar dit onderzoek moest worden gestaakt na deinval van de Warschaupact-staten. In dejaren negentig werd er een nieuw onderzoek ingesteld. Dit onderzoek bevestigde de uitkomst van het onderzoek van 1948. In 2004 concludeerde de politie na een nieuw onderzoek dat Jan Masaryk uit het raam was geduwd en dat er dus sprake was van moord.
The Amazing Stroopwafels hebben op hun eerste lp uit 1981 een nummer over deze moord geschreven.
