Jacobus Frans Eduard Stuart (Engels:James Francis Edward Stuart) (Londen,10 juni1688 -Rome,1 januari1766), beter bekend alsThe Old Pretender, was een troonpretendent van hetKoninkrijk Groot-Brittannië. Hij maakte aanspraak op de tronen vanEngeland enIerland alsJacobus III en van Schotland alsJacobus VIII. Hij had vele bijnamen, waaronderde ridder van St. Joris (le chevalier de St. George).[1]
Zijn vader,Jacobus II van Engeland, was een koning uit hetHuis Stuart die in deGlorious Revolution afgezet werd, omdat hij openlijk katholiek was en een mannelijke erfgenaam kreeg. Dit gebeurde ten voordele van zijn dochterMary en haar echtgenootWillem III van Oranje van deNederlanden, die in zijn plaats koningin en koning van Engeland enSchotland werden. Hierna ging de lijn verder in het -protestantse- huis vanHannover.
De katholieke James III, zoals hij genoemd werd door zijn aanhangers, deJacobieten, grootgebracht inFrankrijk, waar hij doorLodewijk XIV erkend was als rechtmatige koning. Ook werd hij als katholieke koning erkend door depaus.
Toen de protestantse tak van deStuarts uitstierf bij de dood vankoningin Anne in1714, kon Jacobus III geen koning worden op grond van deAct of Settlement 1701, die bepaalde dat enkel protestantse heersers in aanmerking kwamen voor de troonopvolging.
De troon ging over op Annes achterneefGeorge I uit hetHuis Hannover.
James Eduard Stuart liet het er niet bij, en viel in 1715Schotland binnen. Alles leek The Old Pretender mee te zitten. Hij kreeg massale steun van de Schotten, al was die niet algemeen. Vooral deLowlanders hadden veel liever George I.
James maakte echter fouten, en bleek geen goede leider. Ziekte maakte de ramp compleet. De opstand faalde, en James vluchtte terug naarFrankrijk.
James trouwde metMaria Clementina Sobieska, een dochter van dePoolsekroonprinsJacob Lodewijk Sobieski. Ze kregen twee kinderen:Karel Eduard Stuart enHendrik Benedictus Stuart.
Karel Eduard Stuart, beter bekend alsBonnie Prince Charlie zou in de voetsporen van zijn vader treden als troonpretendent en evenmin succes hebben. Zijn bijnaam wasThe Young Pretender om hem te onderscheiden van zijn vader.
Bronnen, noten en/of referenties