Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
Wikipediade vrije encyclopedie
Zoeken

Iowa (staat)

Coördinaten42° 0′ NB, 93° 0′ WL
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
State of Iowa
Staat van deVerenigde StatenVlag van de Verenigde Staten
Coördinaten42°NB, 93°WL
Algemeen
Oppervlakte145.743 km²
(0,7% water)
Inwoners
(2020)
3.190.369
(21,8 inw./km²)
HoofdstadDes Moines
Politiek
GouverneurKim Reynolds (R)
(sinds 2017)
Overig
TijdzoneCentral Standard Time (UTC−6)
Toegetreden28 december 1846
BijnaamHawkeye State
ISO 3166-2US-IA
Websiteiowa.gov
Detailkaart
Kaart van State of Iowa
Portaal Portaalicoon  Verenigde Staten

Iowa (uitspraak:[ˈaɪ.əwə]) is een van devijftig staten van deVerenigde Staten. Gelegen in hetMidden-Westen (Midwest), Iowa telde 3.190.369 inwoners in 2020. De standaardafkorting voor de "Hawkeye State", zoals de bijnaam luidt, is IA. De hoofdstad en grootste stad isDes Moines, dat grofweg in het midden van de staat ligt.

Geschiedenis

[bewerken |brontekst bewerken]

Het gebied dat nu Iowa heet, werd oorspronkelijk bevolkt doorIndianenstammen als deIoway, ook wel Iowa genoemd. Daarna was de regio lang in handen van deFransen als onderdeel vanLouisiana (Nieuw-Frankrijk). Om deze reden heeft o.a. de rivierDes Moines een Franse naam. Gedurende enige decennia aan het einde van de18e eeuw bezatSpanje het gebied. Frankrijk verkocht uiteindelijk in1803 via deaankoop van Louisiana een groot deel van het gebied ten westen van de Mississippi aan de Verenigde Staten waar ook het grondgebied van Iowa toe behoorde.

In1808 werd in het zuidwesten van het gebiedFort Madison gebouwd. In1832 werd deBlack Hawk War uitgevochten tussen het Amerikaanse leger enerzijds enMeskwakihaki,Sauk enKickapoo anderzijds. Rond1833 kwamen de eerste kolonisten naar het gebied en zij stichtten de plaatsenDubuque enBellevue aan de westkant van deMississippi. In1838 werd hetIowa Territory opgericht wat veel groter was dan de huidige staat. Op28 december1846 werd Iowa, ten tijde van presidentMartin Van Buren, de 29stestaat van de Verenigde Staten.

In eerste instantie werd de staat min of meer genegeerd door de meeste kolonisten. Ze trokken er slechts doorheen, denkend dat de uitgestrekte graslanden niet vruchtbaar waren. De grond bleek dat echter wel te zijn en na de aanleg van spoorlijnen vanaf1860 werd de staat een belangrijk landbouwgebied. Tijdens deAmerikaanse Burgeroorlog maakte Iowa deel uit van deUnie. In de verkiezing die eraan vooraf ging koos de staat voorAbraham Lincoln maar tegelijkertijd genoten deCopperheads veel aanhang. Dit waren de politici die weliswaar aan de kant van het noorden stonden maar die geen oorlog wilden. Er vonden geen gevechten plaats in de staat maar wel net over de grens inMissouri tijdens deSlag bij Athens. Tijdens en na de burgeroorlog zou de bevolking sterk groeien, van zo'n 600.000 in 1860 naar 1.600.000 in1880.

De landbouwsector zou het een halve eeuw lang goed doen maar na deEerste Wereldoorlog trad de economische neergang in waardoor veel kleinere boeren niet meer in staat bleken om het hoofd boven water te houden. Er ontstond industrialisatie in de landbouwsector. Dit effect werd versterkt tijdens decrisis van de jaren 30 en in defarm crisis in dejaren tachtig.

Geografie

[bewerken |brontekst bewerken]

De staat Iowa beslaat 145.743 km², waarvan 0,71 % water is. Iowa valt onder deCentraltijdzone. Iowa grenst in het noorden aan de staatMinnesota, in het westen aanSouth Dakota enNebraska, in het oosten aanWisconsin enIllinois en in het zuiden aanMissouri.

De oostgrens wordt gedefinieerd door deMississippi. De westgrens wordt gevormd door deMissouri en deBig Sioux River die er in uitkomt. DeDes Moines River loopt dwars door de staat en de hoofdstad en vormt een klein stuk van de zuidgrens.

Iowa is vrij vlak. Het hoogste punt ligt op 509 m. In het noordwesten liggen deIowa Great Lakes, een groep van drie meren.

Zie ookLijst van steden in Iowa

Bestuurlijke indeling

[bewerken |brontekst bewerken]
ZieLijst van county's in Iowa voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Iowa is onderverdeeld in 99county's.

Politiek

[bewerken |brontekst bewerken]
Bernie Sanders spreekt tijdens een zogenaamdeStraw poll op deIowa State Fair van 2015 ter voorbereiding op de caucuses
Zie ook:Lijst van gouverneurs van Iowa

Aan het hoofd van de uitvoerende macht van de staat staat een gouverneur, die direct gekozen wordt door de kiesgerechtigden in de staat. In 2011 werdTerry Branstad van deRepublikeinse Partij verkozen tot gouverneur van de staat Iowa. Hij bekleedde die functie ook al tussen 1983 en 1999. In mei 2017 legde Branstad zijn functie tussentijds neer om Amerikaans ambassadeur in China te worden. Hij werd opgevolgd door partijgenoot en luitenant-gouverneurKim Reynolds, die daarmee de eerste vrouwelijke gouverneur van Iowa is.

De wetgevende macht bestaat uit hetHuis van Afgevaardigden van Iowa (Iowa House of Representatives) met 100 leden en deSenaat van Iowa (Iowa Senate) met 50 leden. De Republikeinen hebben een meerderheid in beide kamers sinds de verkiezingen van november 2016.

Sinds1972 vormden deIowa caucuses steeds het startsein van de voorverkiezingen van deAmerikaanse presidentsverkiezingen. Omdat dit de eerste staat is waar gestemd wordt over potentiële kandidaten zijn deze kandidaten bereid om extra toezeggingen te doen aan de bevolking van de staat. Hier kunnen ze immers een goede of juiste slechte start maken. Deze caucuses zijn ook omstreden omdat deze een ingewikkelde procedure volgen en die tijdens deverkiezingen van 2020 tot controverses leidde.

Cultuur

[bewerken |brontekst bewerken]
Een van de overdekte bruggen inMadison County

Grant Wood was eenkunstschilder, geboren in Iowa en na op verschillende plekken in Europa geleefd te hebben weer teruggekeerd. Eenmaal terug ontwikkelde hij een eigen variant op hetrealisme. Zijn bekendste werk isAmerican Gothic.

InMadison County zijn zes 19e-eeuwse houtenoverdekte bruggen te vinden. Deze dienden als decor in de filmThe Bridges of Madison County uit1992. Een andere bekende film die in de staat speelt isWhat's Eating Gilbert Grape. DeAmana Colonies zijn zeven dorpen, gesticht in de19e eeuw door DuitsePiëtisten waar men tot in dejaren dertig van de 20e eeuw alscommunes leefde.

Sinds1973 wordt jaarlijks deRAGBRAI georganiseerd. Dit is een massale fietstocht, zonder competitie, dwars door de staat van west naar oost, van deBig Sioux River of deMissouri tot aan deMississippi.

Demografie en economie

[bewerken |brontekst bewerken]
maisvelden in Iowa

In 2000 telde Iowa 2.926.324 inwoners (20 per km²) waarvan ongeveer 61% van de bevolking in stedelijke gebieden woont. De grootste steden zijnhoofdstadDes Moines enCedar Rapids. Verder strekt een deel van deagglomeratie van de stadOmaha in Nebraska zich uit in het westen van Iowa.

Het bruto product van de staat bedroeg in 2001 91 miljard dollar. Van de bevolking is 35,1% vanDuitse afkomst, gevolgd doorIeren (13,5%). 8,2% Engels, 5% Noors en 3,71%Nederlandse afkomst.

Iowa ligt midden in deCorn Belt en is de grootste producent vanmais dat niet alleen als voedsel wordt verkocht maar ook totbiobrandstof enplastic wordt verwerkt. De staat kent een groot aantal boerderijen die als groot te boek staan. Ook wordt er veel aanbiologische landbouw gedaan. In de staat is deSeed Savers Exchange te vinden waaroercultivars van verschillende groenten en fruit worden verbouwd om deze te bewaren voor het nageslacht.

InForest City isWinnebago Industries gevestigd, een fabrikant vankampeerauto's. Vanaf1966 brachten ze een model uit dat sterk concurrerend geprijsd was en daardoor bereikbaar voor een groot publiek. Vanaf dat moment werd een nieuwe trend gezet in vakanties.

Taal

[bewerken |brontekst bewerken]

Het Engels wordt door 94% van de mensen gesproken. Hierna is Spaans de meest gesproken taal door de 120.000 latino's. Ongeveer 17.000 mensen spreken Duits, voornamelijk in het gebied rond deAmana Colonies, waar een speciaal dialect gesproken wordt. Deamish-gemeenschap spreektPennsylvania-Duits.

Externe link

[bewerken |brontekst bewerken]
Mediabestanden
Zie de categorieIowa vanWikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
·Overleg sjabloon ·Sjabloon bewerken
Vlag van de Verenigde Staten
Verenigde Staten
Staten:Alabama ·Alaska ·Arizona ·Arkansas ·Californië ·Colorado ·Connecticut ·Delaware ·Florida ·Georgia ·Hawaï ·Idaho ·Illinois ·Indiana ·Iowa ·Kansas ·Kentucky ·Louisiana ·Maine ·Maryland ·Massachusetts ·Michigan ·Minnesota ·Mississippi ·Missouri ·Montana ·Nebraska ·Nevada ·New Hampshire ·New Jersey ·New Mexico ·New York ·North Carolina ·North Dakota ·Ohio ·Oklahoma ·Oregon ·Pennsylvania ·Rhode Island ·South Carolina ·South Dakota ·Tennessee ·Texas ·Utah ·Vermont ·Virginia ·Washington ·West Virginia ·Wisconsin ·Wyoming
Federaal district:Washington D.C.
Eilandgebieden:Amerikaans-Samoa ·Amerikaanse Maagdeneilanden ·Guam ·Noordelijke Marianen ·Puerto Rico
Kleine afgelegen eilanden:Baker ·Howland ·Jarvis ·Johnston ·Kingman ·Midway ·Navassa ·Palmyra ·Wake
Geassocieerde staten:Marshalleilanden ·Micronesië ·Palau

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Iowa_(staat)&oldid=69681379"
Categorie:
Verborgen categorieën:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp