| Werkwoordswijzen | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||
Deindicatief ofaantonende wijs is eenwijs die zoals gewoonlijkvervoegd wordt naarpersoon of getal. De indicatief kent zoals alle wijzen verschillendetempora en in de meeste talen bestaat ook het onderscheidactief/passief.
De indicatief is de meest gebruikte wijs, omdat de taalgebruiker met deze wijs uitdrukt dat hij geen twijfel heeft over de weergegeven zaken of gebeurtenissen. Het is ook de meest voorkomende vorm van derealis. Voorbeelden van de indicatief in hetNederlands zijnik loop, jij speelt, hij heeft gelachen, het is rood ….
Ookontkenningen worden doorgaans door middel van de indicatief tot uiting gebracht. Wanneer de taalgebruiker minder zeker is van datgene wat hij door middel van het werkwoord tot uiting brengt, gebruikt hij vormen van deirrealis zoals deoptatief en deconjunctief om dit uit te drukken.
Degeneraliserende wijs is een vorm van de indicatief die wordt gebruikt voor het meedelen van zeer algemene objectief vaststaande feiten, zoalsOlifanten zijn zoogdieren. Deze wijs staat als aparte vorm ook wel bekend als degnomische vorm. In sommige talen zoals hetOudgrieks enSwahili komt deze vorm voor.
Dedeclaratieve wijs is een wijs die wordt gebruikt om mee te delen dat iets zonder meer voor waar wordt aangenomen. In vorm is deze meestal gelijk aan de indicatief.
De zogehetenenergieke wijs is in sommige talen zoals hetArabisch een aparte vorm die wordt gebruikt om te benadrukken dat iets waar is, zoals:yaktubanna يَكتُبُنَّ , "hij schrijft zeker".
