ZieHuizen (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Huizen.Gemeente inNederland | |||
|---|---|---|---|
.png) | |||
| Situering | |||
| Provincie | Noord-Holland Noord-Holland | ||
| COROP-gebied | Gooi en Vechtstreek | ||
| Coördinaten | 52°17'56"NB, 5°15'11"OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 23,32 km² | ||
| - land | 15,81 km² | ||
| - water | 7,51 km² | ||
| Inwoners (1 januari 2024) | 41.205? (2606 inw./km²) | ||
| Bestuurscentrum | Huizen | ||
| Belangrijke verkeersaders |   ( ) | ||
| Politiek | |||
| Burgemeester (lijst) | Niek Meijer(VVD) | ||
| Bestuur | VVD,CDA,D66 enLeefbaar Huizen | ||
| Zetels VVD Leefbaar Huizen Dorpsbelangen CDA D66 GroenLinks PvdA ChristenUnie SGP Transparant Huizen | 27 5 4 4 3 3 2 2 2 1 1 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeldinkomen (2023) | € 42.600 per inwoner | ||
| Gem. WOZ-waarde (2024) | € 461.000 | ||
| WW-uitkeringen(2023) | 13 per 1000 inw. | ||
| Overig | |||
| Postcode(s) | 1270-1277 | ||
| Netnummer(s) | 035 | ||
| CBS-code | 0406 | ||
| CBS-wijkindeling | ziewijken en buurten | ||
| Website | www.huizen.nl | ||
 Bevolkingspiramide (2023) | |||
| |||
Huizen (uitspraakⓘ) is een plaats engemeente in de Nederlandse provincieNoord-Holland, inhet Gooi. De totale gemeente telt 41.205 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 23,32km² (waarvan 7,51 km² water). De plaats heeft een relatief jonge bevolking.
Hoewel de oudste vermelding van Huizen stamt uit 1382, zou er reeds in de tiende eeuw al sprake zijn van eennederzetting.
Rond 1400 vormdehet Gooi eenkerspel, hetNaardingerland, waaruit rond 1409 Huizen zich afscheidde. De oorspronkelijke aanSt. Thomas gewijde 10e-eeuwse houten kapel aan de Kerkstraat werd toenparochiekerk. Deze kerk werd vervangen door het huidige stenen kerkgebouw, de Oude Kerk. Huizen kreeg in de 14e eeuw zijn naam, omdat het - zoals de overlevering wil - het eerste dorp was in het Gooi dat stenen huizen had. Het overwegend protestantse Huizen is de snelstgroeiende gemeente van het Gooi, met ook de snelstgroeiende bedrijvigheid.
Het dorp Huizen staat bekend als voormalig vissersdorp, hoewel pas aan het eind van de17e eeuw devisserij een van de hoofdmiddelen van het bestaan werd. Daarvoor waren voorallandbouw enhuisnijverheid belangrijke levensbronnen. Hetgemeentewapen verwijst ook naar deze historie. De arme zandgronden van het Gooi hadden veel bemesting nodig en vooral de uitwerpselen van het vee, koeien en schapen, werden als mest gebruikt. Er was gemeenschappelijk gebruik van heiden en weiden (de zogenaamdemeentgronden) door de boeren, de latereErfgooiers.
De visserij beleefde haar bloei in de19e eeuw, vooral ook nadat in1854 eindelijk een haven in gebruik kon worden genomen. Ongeveer 190botters hadden Huizen als thuishaven. De Huizers visten op de toenmaligeZuiderzee en in beperkte mate op deNoordzee. De visserij maakte ook een bloeiende visindustrie mogelijk; in het dorp Huizen stonden achttien grote visrokerijen die vooral haring tot bokking verwerkten. Dezebokking werd veelal geëxporteerd naar Duitsland. Door de omvang van de visverwerking, het grote aantal visventers en de aanverwante industrie zoals scheepswerven en mandenmakers, was Huizen in de negentiende eeuw een van de belangrijkste visserijplaatsen rond de Zuiderzee. Aan het begin van de20e eeuw was de visserij al behoorlijk minder, als gevolg van het feit dat Duitsland de import van Hollandse bokking verbood in zijn streven naarautarkie, een vroegere vorm van autonomie. De aanleg van deAfsluitdijk gaf de genadeklap. Hierna had Huizen het moeilijk en zag het de toekomst vooral in dekaashandel. Er is nog steeds een groot aantal kaasverwerkende bedrijven te vinden, hoofdzakelijk in de exportsector.
Vanwege de goede ligging van Huizen aan de Zuiderzee werd er in de19e eeuw vier grotekalkfabrieken gebouwd, deHuizer kalkovens. Er werden schelpen volgens een bepaald procedé tot (ongebluste) kalk gebrand in grote ovens. Ook bleek er grote voorraden van kwalitatief goed zand in de bodem te zitten ten zuiden van het dorp nabijHuizerhoogt. Huizen ligt aan het eind van deUtrechtse Heuvelrug (stuwwal) en door grote voorraden van dit zand was er reden voor het ontstaan industrie voor de fabricage vankalkzandsteen. De firma Rijsbergen (nu: Xella) bouwde daar een kalkzandsteenfabriek. Vanaf 1925 had men toestemming om grootscheeps zand af te graven voor de kalkzandsteenproductie. De kalk verkreeg men van de eerder genoemde kalkovens. Het vlakke gebied aan de noordkant ervan (stadspark/woonwijk) is door afgraving ontstaan. Vanaf 1972 is geen vergunning tot afgraving meer gegeven. Het laatste zand is gebruikt voor de inrichting van het stadspark. De kalkfabriek verdween in het begin van de jaren tachtig uit het havenbeeld. De karakteristieke ovenschoorstenen zijn alle in 1989 afgebroken; enkele ervan zijn nog terug te vinden in hetZuiderzeemuseum inEnkhuizen. Op het oude landhoofd van de oude Huizer haven is er in 1997 een restaurant ('De kalkovens') gebouwd met de originele stenen van vier kalkovens die voorheen enkele honderden meters verder hun dienst hebben gedaan. Zo is een uniek stukje havenbeeld bewaard. Ook is het achterliggende fabrieksterrein naast de oude haven grotendeels verdwenen en heeft plaatst gemaakt voor woningbouw.
In dejaren 50 vestigdePhilips zich in Huizen met een grote fabriek in telecommunicatieapparatuur, maar deze werd in dejaren 80 overgenomen door AT&T enHolland Signaal. Het militaire deel ging naar Holland Signaal en het civiele deel ging naar AT&T. Holland Signaal heet inmiddelsThales Groep. Holland Signaal werkte in het verleden samen met deNSF aan communicatie- enradarapparatuur voor de Nederlandsemarine. De NSF inHilversum kon niet meer uitbreiden en vestigde zich daarom in Huizen. De keuze viel toen op Huizen vanwege het gunstige vestigingsklimaat en de aanwezigheid van soortgelijke bedrijven.
Tijdens de jaren '20 bouwde de NSF diverse zenders enzendantennes in Huizen. Vanaf 1928 vonden vanuit Huizen de uitzendingen plaats door de voorloper van de Wereldomroep. Dit was dePHOHI (Philips Omroep Holland-Indië) die met behulp van voor die tijd zeer krachtigekortegolfzenders contact onderhielden metNederlands-Indië, dat 12.000 km verderop lag. PHOHI begon met uitzendingen in 1928. In 1937 verrees op de plek van de huidige 'Phohi-flat' (die in 1964 werd gebouwd) naast de al bestaande mast een dubbele antennemast met een unieke draaibare constructie.[1] De eerste twee zenders werden tijdens de eerste meidagen van 1940 door degenie opgeblazen. De derde en laatste lukte niet echt en werd door de Duitsers hersteld en beschikbaar gesteld aan de Nederlandse omroepverenigingen. Maar hieraan kwam in augustus 1941 een einde toen deze verenigingen door de bezetter werden opgeheven. In 1947 ging de PHOHI over inRadio Nederland Wereldomroep en de laatste zender werd ontmanteld in 1957. De in dit gebied later ontstane 'zenderwijk' herinnert qua straatnamen en ligging nog sterk aan deze periode. De Phohiflat zou Huizen's enige flatgebouw blijven. Inmiddels zijn de meeste telecomfabrikanten verdwenen door fusies, overnames en reorganisaties.
De inwoners van Huizen waren overwegend van protestantse gezindte.[bron?] Tegenwoordig is een ruime meerderheid (6 op de 10) niet christelijk. In Huizen is 8.8% van de bevolking lid van de PKN (Protestantse Kerk in Nederland) Daarnaast zijn er zo'n tien andere protestante kerkgenootschappen; tezamen vertegenwoordigen deze 14,2%. 11,8 % van de bevolking isrooms-katholiek.[2] Sinds 1949 is er een rooms-katholieke kerkgemeenschap. De eerste kerk, de Vituskerk werd aan de Hooghuizenweg gebouwd. De tweede kerk, de Thomaskerk, staat aan de Huizermaatweg.
Huizen had een zeer kenmerkendeklederdracht met een grote witteoorijzer-staartmuts, die op zondag werd gedragen en vroeger ook op uitgaansdagen. De z.g. daagse muts - zonder staart en oorijzer - werdisabee genoemd. Vanaf ca. 1930 is het dragen van de Huizer klederdracht sterk verminderd, om te beginnen bij de jeugd. Tot in de jaren 90 van de 20e eeuw werd er echter nog door een paar van de alleroudste vrouwen klederdracht gedragen.[3]
Huizen kent ook eendialect, alhoewel dit niet veel meer wordt gesproken. Het wordt nog wel gebruikt door ouderen en soms bij toneelstukken van de Huizer toneelverenigingOntwaakt.Een andere Huizer met de bijnaam 'Haindruk van 't Noorderainde' (Hendrik van 't Noordeinde), streefde ook voor het Huizer dialect. Zowel in schrift als taal. Zo werkte hij mee aan het boek 'de aawud vur kursaawud'. (De avond voor kerstavond).Enkele Huizerse woorden zijn o.a.:
ZieGooische Stoomtram voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Tussen 1882 en 1958 was er in Huizen een tramstation van deStoomtramweg Maatschappij Bussum - Huizen, sinds 1917 onderdeel van deGooische Stoomtram (in de volksmond bekend als:De Gooische Moordenaar). Ook was er en verbinding van Huizen viaBlaricum enLaren naarHilversum. Van 1925 tot 1940 was er ookmotortractie. De dienst naar Hilversum werd opgeheven in 1947. Tot 1958 vond er alleen nog goederenverkeer naar Bussum plaats met dieseltractie.
In Huizen staat sinds2012 een beeld op betonnen sokkel van het 'Het Huizer Melkmeisje' van kunstenaarBerry Holslag. Het melkmeisje is ook te vinden is in het gemeentewapen. Om de gemeente op de toeristische kaart te zetten werd in 2010 een schrijfwedstrijd uitgeschreven die gewonnen werd door Jaap Teeuwissen die een verzonnen verhaal schreef als "nieuwe legende" over een gierige boer die zijn melk liever in de put gooide dan te delen met arme mensen. Hij verdwijnt uiteindelijk door verdrinking in zijn eigen put na geraakt te zijn door de bliksem. Uit de put verschijnt het melkmeisje dat ongezien melk gaat uitdelen aan de armen en dat zou doen tot de dag van vandaag zodat soms nog steeds mensen flessen melk voor hun deur vinden en een vreemde schim zien. Over het beeld was in de gemeenteraad discussie omdat het niet overeenstemde met de historische betekenis en herkomst van het gemeentewapen en het uiterlijk niet klopte met dat van een historisch correcte weergave van een melkvrouw en tevens het juk ontbrak. Het gemeentebestuur wilde echter vanuit toerisme- en marketingoverwegingen toch dit nieuwe verhaal en het bijbehorende beeld promoten.[4]
Door de jaren heen heeft Huizen enorme veranderingen ondergaan. Waar het in begin alleen bekendstond als een vissers- en boerendorp, werd sinds het einde van de19e eeuw Huizen langzaam gevormd tot wat het nu is.
In het begin waren het vooral villawijken die in de bosrijke omgeving van Huizen werden gebouwd voor de forenzen uit Amsterdam. Na de oorlog begint de uitbreiding grote vormen aan te nemen, zo werd Huizen in 1967 aangewezen als Gooisegroeikern en werd deOostermeent bebouwd. In 1995 werd het laatste bouwproject gestart: het 'Vierde Kwadrant'. Opvallend zijn de 'Piramide' woningen en de 'Sfinxwoningen' langs hetGooimeer.
Toen in 1950, op dienstbevel van de Nederlandse overheid, de manschappen van hetKNIL, waartoe veelZuid-Molukkers behoorden, met hun gezinnen naar Nederland werden overgebracht, werd een deel van hen gehuisvest in houtenbarakken van het voormalig DuitseKamp Almere in het zuiden van de gemeente. De naam van het kamp werd gewijzigd inWoonoord Almere. Naarmate duidelijk werd dat hun verblijf in Nederland niet, zoals eerst werd aangenomen, slechts tijdelijk was, en het idee van de regering de Molukse gemeenschap terug te laten keren naar hun geboortegrond niet mogelijk was, werd in overleg met de Molukse gemeenschap in Huizen (Maluku Huizen) besloten hen een vastehuisvesting binnen debebouwde kom te bieden. Hierdoor ontstond in eerste instantie eenMolukse wijk, maar de tweede en derde generatie Molukkers raakten steeds meer ingeburgerd en zijn vollediggeassimileerd in de bevolking van Huizen. De laatste familie uit het kamp vertrok in 1972. Hierna is het kamp gesloten, zijn de barakken afgebroken en is het terrein aan de natuur teruggeven. Alleen een elektriciteitshuisje van hetPEN is blijven staan en er is eengedenkteken vanuit de Molukse gemeenschap geplaatst.
De gemeente Huizen had als eerste Nederlandse gemeente in 2016 alle openbare verlichting vervangen doorled-verlichting. Hiermee was Huizen een voorbeeld voor andere overheden energiebesparende maatregelen te treffen en deze in datzelfde jaar op deNationale Klimaattop in Rotterdam naar concrete acties in Nederland van hetKlimaatakkoord van Parijs te vertalen.
Het is na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 gelukt om de koopzondag mogelijk te maken in Huizen. Hierdoor was Huizen als laatste gemeente in heel Noord-Holland die de koopzondag daadwerkelijk invoerde. Hierdoor is de provincie Noord-Holland de eerste provincie van Nederland waar in elke gemeente koopzondagen zijn. De koopzondagen gingen medio 2018 van kracht. De winkels mogen op zondag van 12:00 uur tot 18:00 uur open zijn en bevoorrading van de winkels op de zondag dient dan tussen 12:00 uur en 18:00 uur plaats te vinden.
In de gemeente bevinden zich onder andere de volgende bezienswaardigheden.
In Huizen bevinden zich diverse rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten, zie:
In de gemeente Huizen zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:
Degemeenteraad van Huizen bestaat uit 27 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad vanaf 1994:[5]
| Partij | 1994 | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | 2014 | 2018 | 2022 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| VVD | 7 | 7 | 6 | 6 | 7 | 5 | 6 | 5 |
| Leefbaar Huizen** | - | 1 | 4 | 2 | 2 | 2 | 3 | 4 |
| Dorpsbelangen Huizen | - | - | 1 | 2 | 2 | 3 | 3 | 4 |
| CDA | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 3 | 3 |
| D66 | 5 | 3 | 2 | 1 | 3 | 4 | 3 | 3 |
| GroenLinks | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 2 |
| PvdA | 3 | 4 | 3 | 5 | 3 | 3 | 3 | 2 |
| ChristenUnie* | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| SGP | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Transparant Huizen | - | - | - | - | - | - | - | 1 |
| Totaal | 27 | 27 | 27 | 27 | 27 | 27 | 27 | 27 |
* De ChristenUnie werd in 1994 en 1998 vertegenwoordigd door haar voorgangers hetGPV en deRPF.
** Leefbaar Huizen deed in 1998 mee onder de naam Huizen2000
Sinds 13 november 2019 isNiek Meijer burgemeester van Huizen.[6] Decoalitie bestaat in de periode 2022-2026 uit VVD, Leefbaar Huizen, CDA en D66. Hetcollege van burgemeester en wethouders bestaat naast deburgemeester en degemeentesecretaris uit vierwethouders, elk één van bovengenoemde coalitiepartijen.[7][8]
ZieLijst van burgemeesters van Huizen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.De gemeente Huizen heeft zelf een lokale omroep, 6FM. Voorheen heette deze lokale omroep Radio Phohi. Voor meer informatie overPhohi zie de sectie#Industrie.
Het regionale dagblad in Huizen isDe Gooi- en Eemlander. Huizen kende van 1914 tot 2019 het weekblad Huizer Courant. Dan zijn er nog drie gratis wekelijkse huis-aan-huisbladen: Het Nieuwsblad voor Huizen, de Woonbode en HuizerNieuws.
Buurtschappen
Wijken en onderverdeling[9]
| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
Almere Almere (Fl) | ||||
 | ||||
Gooise Meren Gooise Meren | Blaricum Blaricum | |||
Hilversum Hilversum | ||||
Huizen is met de auto bereikbaar vanaf de snelweg via de afslag "Blaricum/Huizen" op deA1, vanaf de A1 loopt deprovinciale weg 527 naar Huizen. Ook is Huizen bereikbaar via de afslag "Huizen/Blaricum" viaA27.
Vanaf Huizen rijden diverse buslijnen, die het dorp verbinden met de treinstations van Hilversum en Bussum, voor treinen richting Amsterdam, Utrecht en Amersfoort. Zo loopt er een verbinding van Hilversum (via Huizen) naar Bussum en is Huizen via aparte lijnen met deze plaatsen verbonden. Er zijn buslijnen tussen Huizen en Hilversum, twee buslijnen naar Amsterdam en een buslijn naar Utrecht in de spits. Al deze lijnen worden door busbedrijfTransdev verzorgd en komen bij elkaar bij Huizen Busstation.
Tot september 2006 was er ook nog eenopenbaar-vervoer-te-waterverbinding tussenAlmere Haven en Huizen, genaamd deAqualiner.
Binnen de gemeente zijn er diverse mogelijkheden voor sport en recreatie. Zo biedt het sportparkDe Wolfskamer plaats aan de voetbalclubsSV Huizen enHSV De Zuidvogels. Deze twee voetbalclubs kennen veel rivaliteit. Tijdens de derby's tussen de clubs zijn de tribunes en alles om het veld vol en gaat het op het veld er niet zonder slag of stoot aan toe. Verder is de skiclub Wolfskamer sinds1976 op het sportpark gevestigd, waar op een eigen borstelbaan het skiën kan worden beoefend. Deze is de grootste van Nederland. Huizen heeft ook een honkbalvereniging. BSV Zuidvogels.
Op het gebied van overige recreatie zijn er diverse mogelijkheden in de bossen enheide rondom Huizen. In de bossen is een van de oudste openluchtzwembaden van 't Gooi gevestigd, te weten: 'Zwembad de Sijsjesberg'. Dit zwembad werd opengesteld in 1953 en beschikt over een officieel 50 meterbad. Aangezien Huizen aan het Gooimeer ligt heeft het meerderejachthavens waar kan worden aangemeerd. Rond het Gooimeer biedt Huizen de meeste ligplaatsen aan. Ook heeft de gemeente Huizen een eigen strand aan hetGooimeer van waaruit o.a. gesurft kan worden. Dit strand was al aanwezig voordat de hele wijk, deOostermeent eromheen was gebouwd; het strand was erg populair onder surfers vanwege de vergaande ondiepte van het water. Daarom heet dit strand in de volksmond het 'surfstrandje'. Het strand en het Gooimeer worden beveiligd door de HuizerReddingsbrigade en deKNRM, station Huizen.
Verder heeft Huizen drie scoutingverenigingen: Scouting Montgomery, Scouting Flevo en Scouting Vasanta.
Collegeprogramma 2022-2026.Gearchiveerd op 25 juni 2023.
·
·
Aalsmeer ·Alkmaar ·Amstelveen ·Amsterdam ·Bergen ·Beverwijk ·Blaricum ·Bloemendaal ·Castricum ·Den Helder ·Diemen ·Dijk en Waard ·Drechterland ·Edam-Volendam ·Enkhuizen ·Gooise Meren ·Haarlem ·Haarlemmermeer ·Heemskerk ·Heemstede ·Heiloo ·Hilversum ·Hollands Kroon ·Hoorn ·Huizen ·Koggenland ·Landsmeer ·Laren ·Medemblik ·Oostzaan ·Opmeer ·Ouder-Amstel ·Purmerend ·Schagen ·Stede Broec ·Texel ·Uitgeest ·Uithoorn ·Velsen ·Waterland ·Wijdemeren ·Wormerland ·Zaanstad ·Zandvoort
Steden en dorpen ·Voormalige gemeenten ·Nederland:Provincies ·Gemeenten
· ·
