Deel van eenserie artikelen over het christendom | ||||
![]() | ||||
Pijlers Jezus Christus ·Christelijke theologie ·Apostelen ·Koninkrijk ·Evangelie · | ||||
Christelijke feesten | ||||
Geschiedenis en tradities Eerste christenen ·Algemene geschiedenis van het christendom ·Concilies ·Geloofsbelijdenis ·Marcionisme ·Christelijk kloosterwezen ·Missie ·Grote schisma ·Kruistochten ·Reformatie ·Grote geloofsafvallen ·Opwekking ·Restaurationisme ·Thomisme ·Congregationalisme
| ||||
Onderwerpen | ||||
Belangrijke personen | ||||
Portaal |
Dehomilie (van hetGriekshomilia, 'conversatie') is vergelijkbaar met eenpreek, en was oorspronkelijk een informeelonderricht van dekerkvaders, een 'nadere verklaring': bijvoorbeeld deHomilie over de Opstanding van de Heer van deHeilige Johannes Chrysostomus.
De leer van de predikkunst, zoals het doordenken, maken en geven van een preek of homilie heethomiletiek.[1] In hetprotestantisme wordt geen scherp onderscheid tussen homilie en preek gemaakt,[2] in deRooms-Katholieke Kerk wel.
In de Rooms-Katholieke Kerk ishomilie, naast een generieke aanduiding voor prediking, ook de naam van een onderdeel van demis. In de mis worden deSchriftlezingen direct gevolgd door de homilie, die de Schrift nader verklaart. Daarbij spreekt de celebrerendepriester vanaf deambo of soms nog vanaf depreekstoel. De homilie maakt deel uit van deDienst van het Woord en komt net voor degeloofsbelijdenis. De inhoud van de homilie wordt in beginsel altijd bepaald door de voorafgegane Schriftlezingen, maar kan soms ook het herderlijke schrijven van debisschop, het bisschoppencollege of depaus tot onderwerp hebben. De homilie is net als alle andere delen van deMis gericht op het hoogtepunt van de viering, deeucharistie.
De homilie is een volwaardigeliturgische handeling en behoort tot het dienstwerk van de priester. Naargelang de omstandigheden kan de homilie ook toevertrouwd worden aan eenconcelebrerende priester of aan eendiaken, maar niet aan eenleek. Op het einde van de mis, bijvoorbeeld na decommunie, kan een leek wel een getuigenis uitspreken die in verband staat met de misviering.
Zoals een homilie onderdeel is van de mis, zo is depreek in de Rooms-Katholieke Kerk onderdeel van andersoortige bijeenkomsten. Bij gebedsvieringen enretraites wordt veelal een preek gehouden, waarbij het onderwerp - anders dan in de mis - vrij te kiezen is.