Stad inBelgië.svg) | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Wallonië | ||
| Provincie |  Luik | ||
| Arrondissement | Luik | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 23,36 km²(2023) 29,89% 22,99% 47,12% | ||
| Coördinaten | 50° 40' NB, 5° 38' OL | ||
| Bevolking (bron:Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 40.814(01/01/2024) 48,53% 51,47% 1747,29 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder | (01/01/2024) 22,24% 59,09% 18,67% | ||
| Buitenlanders | 17,54%(01/01/2024) | ||
| Politiek en bestuur | |||
| Burgemeester | Frédéric Daerden (PS-H) | ||
| Bestuur | PS-H | ||
| Zetels PS-H PTB MR | 35 17 11 7 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeldinkomen | 17.328 euro/inw.(2022) | ||
| Werkloosheidsgraad | 16,77%(jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| Postcode 4040 4041 4041 4042 | Deelgemeente Herstal Milmort Vottem Liers | ||
| Zonenummer | 04 | ||
| NIS-code | 62051 | ||
| Politiezone | Herstal | ||
| Hulpverleningszone | IILE-SRI | ||
| Website | www | ||
| Detailkaart | |||
 | |||
| ligging binnen het arrondissement Luik in de provincie Luik | |||
| |||
Herstal (Waals:Hèsta) is eenstad engemeente in de Belgische provincieLuik (gewestWallonië). De gemeente telt ruim 40.000 inwoners en fungeert in de praktijk alsvoorstad van Luik.
| # | Naam | Opp. (km²) | Inwoners (2020) | Inwoners per km² | NIS-code |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Herstal | 12,78 | 28.201 | 2.206 | 62051A |
| 2 | Vottem | 4,39 | 7.477 | 1.701 | 62051B |
| 3 | Liers | 2,51 | 1.977 | 786 | 62051C |
| 4 | Milmort | 3,51 | 2.502 | 714 | 62051D |
De plaats wordt in de achtste eeuw vermeld, alsCheristalius ofHaristalio. Deze naam is vanFrankische oorsprong, meer specifiek vroegMiddelfrankisch. De naam bestaat uit de woordenhari (leger, cf. heer) enstal (plaats, rustplaats), oftewel 'rustplaats van het leger'.
De omgeving van Herstal werd reeds bevolkt door mensen van deBandkeramische cultuur (7000-4500 v.Chr.). Ook overblijfselen uit deUrnenveldencultuur (7e en 6e eeuw v.Chr.) en deLa Tène-periode (450-50 v.Chr.) werden aangetroffen.
De Romeinse periode liet haar sporen na: Heerbanen, overblijfselen van villa's en een tumulus, en mogelijk een brug. Op het eind van de 3e eeuw n.Chr. begon de wijnbouw zich in deze streek te ontwikkelen, die pas in de 19e eeuw, mede door de industrialisatie van de streek, tot een einde kwam.
Herstal was een belangrijke bezitting van dePepiniden en hun opvolgers deKarolingen genoemd.Pepijn II van Herstal zou hier zijn geboren omstreeks 635.In de Frankische tijd werd een Karolingisch paleis gebouwd. Van 1096 tot 1740 was Herstal een vrije rijksheerlijkheid. In 1740 werd deze heerlijkheid gekocht door de Prinsbisschop van Luik, en maakte sindsdien deel uit van hetPrinsbisdom Luik.
De economie werd gestimuleerd doordat Herstal een stopplaats voor schippers op weg naar Luik was. Vanaf de 13e eeuw kwam de steenkoolwinning op, en ook veel brouwerijen ontstonden langs de Maas. De kleinschalige steenkoolwinning werd geleidelijk aan meer geconcentreerd, teneinde investeringen te kunnen doen zoals de installatie van pompen om het water uit de groeven en mijnen te verwijderen. Andere ambachten die tot bloei kwamen waren de fabricage van sieraden en die van wapens. De landbouw omvatte graanteelt, wijnbouw, fruitteelt en hopteelt. Daarnaast speelde de visserij een belangrijke rol. Waterkracht leverde de energie voor tal van korenmolens.
Bij deonafhankelijkheid van België vermeldde geograafPhilippe Vandermaelen voor deze stad veel details over de metaalnijverheid en mijnbouw. Er waren 6032 inwoners. De inventaris omvat verder details over de natuurlijke omgeving, bodems en landbouwproductie (m.i.v. wijnbouw). Ook het wegennetwerk van toen is beschreven. De omschrijving door Vandermaelen geeft een interessante inkijk in het dagelijkse leven rond 1830.[1]
De 19e eeuw liet industriële ontwikkeling zien. Herstal werd een belangrijke zetel van de wapenindustrie. Het achterland werd gekenmerkt door steenkoolmijnbouw. In de jaren '60 en '70 van de 20e eeuw verdween de mijnbouw, na een eeuwenlange geschiedenis, geheel.
In Herstal begint hetAlbertkanaal, tegenover het eilandMonsin, dat tussen het Albertkanaal en deMaas is gesitueerd en waar zich havens en industrie bevinden. Herstal is verstedelijkt, en heeft steenkoolmijnbouw gekend die in de jaren '60 van de 20e eeuw verdwenen is, al zijn enkeleterrils nog aanwezig.
De Belgische wapenproducentFN is in de gemeente Herstal gevestigd. Vroeger was hier nog veel meer (wapen)industrie.
In het noorden van de gemeente, aan de snelwegenE40 enE313 en direct ten noorden van hetknooppunt Hauts-Sarts, ligt hetbedrijventerreinLes Hauts-Sarts dat ongeveer 450hectare beslaat. Er zijn 289 ondernemingen gevestigd die 7824 personen tewerkstellen (cijfers op 30/06/2008).
De stad ligt in het laagterras van de Maas, op een hoogte van ongeveer 70 meter. Naar het westen toe neemt de hoogte toe tot 145 meter, en is men inHaspengouw. In het noorden wordt Herstal begrensd door deautoweg A3. DeSpoorlijn 34 doorsnijdt Herstal.
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
| Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden | ||
|---|---|---|
| jaar | Aantal[2] | Evolutie: 1992=index 100 |
| 1992 | 36.514 | 100,0 |
| 1993 | 36.611 | 100,3 |
| 1994 | 36.932 | 101,1 |
| 1995 | 36.841 | 100,9 |
| 1996 | 36.565 | 100,1 |
| 1997 | 36.626 | 100,3 |
| 1998 | 36.501 | 100,0 |
| 1999 | 36.296 | 99,4 |
| 2000 | 36.292 | 99,4 |
| 2001 | 36.370 | 99,6 |
| 2002 | 36.359 | 99,6 |
| 2003 | 36.413 | 99,7 |
| 2004 | 36.549 | 100,1 |
| 2005 | 36.832 | 100,9 |
| 2006 | 37.319 | 102,2 |
| 2007 | 37.720 | 103,3 |
| 2008 | 37.683 | 103,2 |
| 2009 | 38.115 | 104,4 |
| 2010 | 38.219 | 104,7 |
| 2011 | 38.355 | 105,0 |
| 2012 | 38.722 | 106,2 |
| 2013 | 38.997 | 106,8 |
| 2014 | 39.003 | 106,8 |
| 2015 | 39.365 | 107,8 |
| 2016 | 38.617 | 108,5 |
| 2017 | 39.744 | 108,8 |
| 2018 | 38.997 | 109,4 |
| 2019 | 39.989 | 109,5 |
| 2020 | 40.190 | 110,1 |
| 2021 | 40.157 | 110,0 |
| 2022 | 40.481 | 110,9 |
| 2023 | 40.666 | 111,4 |
| 2024 | 40.814 | 111,8 |
| Partij | 10-10-1976[3] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[4] | 14-10-2012[5] | 14-10-2018 | 13-10-2024 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 35 | % | 33 | % | 33 | % | 33 | % | 33 | % | 33 | % | 33 | % | 33 | % | 35 | |
| PS1 / PS-H2 | 58,521 | 26 | 46,411 | 18 | 47,531 | 18 | 56,291 | 23 | 51,981 | 21 | 50,861 | 20 | 51,061 | 20 | 49,012 | 19 | 47,782 | 17 | |
| ECOLO1 / Vert Herstal2 | - | 6,821 | 1 | 8,351 | 2 | 6,881 | 2 | 8,931 | 2 | 6,621 | 1 | 6,51 | 1 | 9,202 | 2 | - | |||
| PTB1 / PTB+2 | 0,341 | 0 | - | 1,661 | 0 | 2,431 | 0 | 7,221 | 2 | 9,392 | 2 | 13,992 | 4 | 24,991 | 9 | 31,291 | 11 | ||
| PRL-MCC1 /MR2 | - | - | - | - | 10,891 | 3 | 14,142 | 4 | 11,682 | 4 | 8,912 | 2 | 20,922 | 7 | |||||
| PP | - | - | - | - | - | - | - | 5,18 | 1 | - | |||||||||
| PSC1 / EPH Ensemble2 / EPH3 | 19,441 | 7 | - | - | 16,361 | 6 | 16,441 | 5 | 18,992 | 6 | 13,723 | 4 | - | - | |||||
| PCB1 / PC2 | 7,711 | 2 | 5,161 | 1 | 2,712 | 0 | 1,612 | 0 | 1,532 | 0 | - | - | - | - | |||||
| ICH | - | 21,03 | 8 | - | 5,8 | 1 | - | - | - | - | - | ||||||||
| AGIR | - | - | - | 6,54 | 1 | - | - | - | - | - | |||||||||
| RAB | - | - | 37,49 | 13 | - | - | - | - | - | - | |||||||||
| DJL | - | 11,16 | 3 | - | - | - | - | - | - | - | |||||||||
| GN | - | 7,4 | 2 | - | - | - | - | - | - | - | |||||||||
| Anderen(*) | 1,38 | 0 | 2,01 | 0 | 2,26 | 0 | 4,48 | 0 | 3 | 0 | - | 3,05 | 0 | 3,21 | 0 | - | |||
| Totaal stemmen | 23364 | 21444 | 20350 | 19640 | 21130 | 22731 | 21987 | 22476 | 21661 | ||||||||||
| Opkomst % | 91,92 | 89,24 | 87,98 | 89,50 | 83,13 | 84,32 | 80,33 | ||||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 4,43 | 5,76 | 6,23 | 5,36 | 5,86 | 6,27 | 6,88 | 7,43 | 8,87 | ||||||||||
(*)1976: DIC (1,38%) /1982: UPW (2,01%) /1988: FWDP (0,31%), POS (0,20%),RW (1,75%) /1994:FN (3,54%), UNIE (0,94%) /2000: Bloc-W. (3%) /2012: FDF (1,16%), Wallonie d'Abord! (1,89%) /2018:DéFI (3,21%)
De Nederlandse koning voert deadellijke titelBaron van Herstal. ZieTitels Nederlandse koninklijke familie.
Vottem,Luik (Saint-Léonard),Jupille,Wandre,Vivegnis
·
·
Amay ·Amel ·Ans ·Anthisnes ·Aubel ·Awans ·Aywaille ·Baelen ·Berloz ·Beyne-Heusay ·Bitsingen ·Blegny ·Borgworm ·Braives ·Büllingen ·Burdinne ·Burg-Reuland ·Bütgenbach ·Chaudfontaine ·Clavier ·Comblain-au-Pont ·Crisnée ·Dalhem ·Dison ·Donceel ·Engis ·Esneux ·Eupen ·Faimes ·Ferrières ·Fexhe-le-Haut-Clocher ·Flémalle ·Fléron ·Geer ·Grâce-Hollogne ·Hamoir ·Hannuit ·Héron ·Herstal ·Herve ·Hoei ·Jalhay ·Juprelle ·Kelmis ·Lierneux ·Lijsem ·Limburg ·Lontzen ·Luik ·Malmedy ·Marchin ·Modave ·Nandrin ·Neupré ·Oerle ·Olne ·Ouffet ·Oupeye ·Pepinster ·Plombières ·Raeren ·Remicourt ·Saint-Georges-sur-Meuse ·Saint-Nicolas ·Sankt Vith ·Seraing ·Soumagne ·Spa ·Sprimont ·Stavelot ·Stoumont ·Theux ·Thimister-Clermont ·Tinlot ·Trois-Ponts ·Trooz ·Verlaine ·Verviers ·Villers-le-Bouillet ·Wanze ·Wasseiges ·Weismes ·Welkenraedt ·Wezet
België:Provincies ·Gemeenten
.svg)
