Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
Wikipediade vrije encyclopedie
Zoeken

Harold Pinter

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Nobelprijs voor Literatuur 2005  Harold Pinter
Harold Pinter
Algemene informatie
Pseudoniem(en)David Baron[1]Bewerken op Wikidata
Geboortedatum10 oktober1930
GeboorteplaatsLonden
Overlijdensdatum24 december2008
OverlijdensplaatsLonden
GeboortelandVerenigd Koninkrijk
Opleiding gevolgd aanCentral School of Speech and Drama
[2]Royal Academy of Dramatic Art[3]Bewerken op Wikidata
Beroeptoneelschrijver,[4]acteur,[4]filmregisseur,scenarioschrijver,[5]schrijver,toneelregisseur,dichter,[4] romanschrijver, regisseur[4][6]Bewerken op Wikidata
Jaren actief1957-2008
Werk
GenreModernisme
Absurd toneel
Postmodernisme
Bekende werkenThe Room
Lid vanServische Academie van Wetenschappen en Kunsten,Akademie der Künste,American Academy of Arts and Sciences,American Academy of Arts and Letters,Royal Society of Literature
Werken in collectieHarvard Filmarchief[5]
Archief­locatieBritish Library,[7] Harry Ransom Center[8]Bewerken op Wikidata
Prijzen en onderscheidingenNobelprijs voor Literatuur
Nobelprijs voor Literatuur
Jaar2005
RedenDie in zijn toneelstukken de afgrond onder het alledaagse gezwets blootlegt en die de gesloten deur waarachter onderdrukking heerst loswrikt.
Dbnl-profiel
(en)IMDb-profiel
Website
Portaal Portaalicoon  Literatuur
Harold Pinter (1962)

Harold Pinter (Londen,10 oktober1930 – aldaar,24 december2008) was eenBritstoneelschrijver enNobelprijswinnaar. Hij werd een vooraanstaand Brits toneelschrijver in de jaren 50 en 60 van de twintigste eeuw.

Levensloop

[bewerken |brontekst bewerken]

Pinter werd geboren in hetLondense East End. Na een korte studie aan de beroemdste toneelschool van Engeland, deRoyal Academy of Dramatic Art, sloot hij zich aan bij een rondtrekkend toneelgezelschap. Tot 1957 werkte hij onder hetpseudoniem David Baron als acteur bij verschillende groepen en bij de radio. Tussen de engagementen door verdiende hij de kost als kelner, bordenwasser en verkoper, terwijl hij tegelijk zijn acteursopleiding voortzette aan deCentral School of Speech and Drama.

Voordat Pinter in1957 zijn eerste stuk,The Room, schreef, had hij al vele korte prozastukjes en gedichten geproduceerd. In hetzelfde jaar voltooide hij zijn eerste avondvullende stuk,The Birthday Party, waarvan de première geen succes werd, en de eenakterThe Dumb Waiter. Pinters echte doorbraak als toneelschrijver kwam in1960 met het avondvullende stukThe Caretaker, dat werd bekroond met deEvening Standard Award. Het is in1963 verfilmd doorClive Donner en won dat jaar op hetfilmfestival van Berlijn deZilveren Beer. Het volgende jaar kwam een ander stuk van hem uit dat grote faam heeft verworven,The Homecoming (1964).

In 1975 huwde Pinter LadyAntonia Fraser.

Recentere stukken van Harold Pinter zijn onder meer:

  • Betrayal (1978)
  • Family voices (1980)
  • Mountain language (1988)
  • Moonlight (1993)
  • Ashes to Ashes (1996)
  • Celebration (1999)
  • Remembrance of things past (2000)

Kenmerken

[bewerken |brontekst bewerken]

In het vroege werk van Pinter was een aantal opvallende kenmerken te bespeuren. De handeling speelt zich steeds af in een gesloten ruimte, meestal een kamer, en de personen worden in hun veiligheid bedreigd door onverklaarbare vijandigheden van een buitenstaander. Dreiging is altijd een belangrijk motief in Pinters werk gebleven, zij het dat in zijn latere stukken de dreiging minder expliciet vanuit de buitenwereld afkomstig is, maar meer uit een geheimzinnige interactie tussen de personages ontstaat. Deze verschuiving gaat gepaard met een verandering in hetsociale milieu waartoe zijn karakters behoren. Hun dialogen dragen de kenmerken van alledaags taalgebruik. De situatie lijkt aanvankelijk heel normaal. Allengs ontstaat door het binnendringen van een buitenstaander een spanning die kan uitlopen op gewelddadigheid.

InThe Room tast de komst van een blinde zwarte man het veilige bestaan van een middelbaar echtpaar aan. Een onzichtbare dreiging beheerstThe dumb waiter, waarin twee beroepsmoordenaars in een smerig vertrek wachten op hun volgende opdracht, terwijl inThe birthday party een kostganger door twee indringers wordt vernederd en weggevoerd.

Pinter wist door middel van tegenstrijdige beweringen en oncontroleerbare uitspraken vragen op te roepen die niet te beantwoorden zijn. Juist dat maakt zijn stukken zo fascinerend. InThe caretaker, waarin een zwerver tijdelijk onderdak krijgt in het huis van twee broers, maakt Pinter subtiel gebruik van dit middel. In de opvatting van de auteur bestaat tussen waarheid en onwaarheid geen duidelijk verschil, evenmin als tussen werkelijkheid en onwerkelijkheid. Niets is te verifiëren, en dit leidt tot een effect van raadselachtige onwezenlijkheid.

Seksuele verwarring speelt een rol in eenakters alsThe collection enThe lover. In het eerste stuk worden een heteroseksueel en een homoseksueel met elkaar geconfronteerd. Gefingeerd overspel is het thema vanThe lover. Beide stukken werden als televisiespel geschreven.

Nobelprijs

[bewerken |brontekst bewerken]

Pinter won in 2005 deNobelprijs voor Literatuur. De toekenning aan hem, hoewel niet omstreden, kwam onverwacht. Doordat enkele dagen voor de bekendmaking in 2005 duidelijk werd dat er in 2004 onenigheid in het Nobelprijscomité was geweest over de prijs voorElfriede Jelinek, rees het vermoeden dat ditmaal Pinter als compromiskandidaat de prijs kreeg.

Op 7 december 2005 aanvaardde Pinter de prijs met een lezing getiteldArt, Truth & Politics ("kunst, waarheid en politiek"). Ongeveer een kwart van die lezing was gewijd aan Pinters eigen werk, en aan de vraag wat artistieke waarheid is. Maar waarheid in de politiek, vervolgt hij, is iets geheel anders: iedereen weet van de verschrikkingen van het voormaligOostblok, maar er is veel minder aandacht voor de wandaden van deVerenigde Staten en haar bondgenoten. Om dat recht te zetten geeft hij een uitgebreide beschrijving van de "interventie" inNicaragua, en noemt en passant nog een reeks andere landen waar vele honderdduizenden stierven, mede als gevolg van de Amerikaanse politiek. Alleen, dat weet niemand:

“Het is nooit gebeurd. Niets is er ooit gebeurd. Zelfs terwijl het gebeurde, gebeurde het niet. Het deed niet ter zake. Het was van geen belang. De misdaden van de Verenigde Staten zijn systematisch, niet-aflatend, kwaadaardig, meedogenloos, maar slechts zeer weinigen spreken erover. Dat moet je Amerika nageven. Het oefent over de hele wereld een zeer klinische machtsmanipulatie uit en doet zich daarbij voor als een kracht die allen ten goede komt.”

Het nieuwste voorbeeld is de inval inIrak, "een overduidelijke daad van staatsterrorisme". En hoewel ook vele Amerikanen walgen van de VS-politiek, weet Pinter "dat president Bush vele uiterst vaardige speechschrijvers heeft": met taal (Pinter komt op zijn uitgangspunt terug) sust de politiek mensen in slaap.

Hier moet ook hetVerenigd Koninkrijk onder de loep genomen worden: premierTony Blair loopt als een schoothondje achter presidentGeorge W. Bush aan. Bush en Blair zouden voor hetInternationaal Strafhof moeten worden gedaagd. De VS erkent het Strafhof niet, dus hoeft Bush daar ook geen verantwoording af te leggen; anders is het met Blair, zegt Pinter, en we hébben zijn adres.

Pinter was erelid van deNational Secular Society.

Bibliografie

[bewerken |brontekst bewerken]

Alle toneelstukken en sketches in chronologische volgorde:

Toneelstukken

[bewerken |brontekst bewerken]
  • The room (1957)
  • The birthday party (1957)
  • The dumb waiter (1957) (vert.De dienstlift)
  • A slight ache (1958)
  • The hothouse (1958)
  • The caretaker (1959)
  • A night out (1959)
  • Night school (1960)
  • The dwarfs (1960)
  • The collection (1961)
  • The lover (1962)
  • Tea party (1964)
  • The homecoming (1964)
  • The basement (1966)
  • Landscape (1967)
  • Silence (1968)
  • Old times (1970)
  • Monologue (1972)
  • No man's land (1974)
  • Betrayal (1978)
  • Family voices (1980)
  • Other places (1982)
  • A kind of Alaska (1982)
  • Victoria Station (1982)
  • One for the road (1984)
  • Mountain language (1988)
  • The new world order (1991)
  • Party time (1991)
  • Moonlight (1993)
  • Ashes to ashes (1996)
  • Celebration (1999)
  • Remembrance of things past (2000)

Sketches

[bewerken |brontekst bewerken]
  • The black and white (1959)
  • Trouble in the works (1959)
  • Last to go (1959)
  • Request stop (1959)
  • Special offer (1959)
  • That's your trouble (1959)
  • That's all (1959)
  • Interview (1959)
  • Applicant (1959)
  • Dialogue for three (1959)
  • Night (1969)
  • Precisely (1983)
  • Press conference (2002)
  • Apart from that (2006)

Hoorspelen

[bewerken |brontekst bewerken]

Filmscenario's

[bewerken |brontekst bewerken]
  • The caretaker (1963)
  • The Servant (1963)
  • The Pumpkin Eater (1963)
  • The compartment (1963) (niet verfilmd, bewerkt voor toneel alsThe basement)
  • The Quiller Memorandum (1965)
  • Accident (1966)
  • The birthday party (1968)
  • The Go-Between (1969)
  • The homecoming (1969)
  • Langrishe, go down (1970; bewerkt voor tv 1978; film uitgebracht 2002)
  • The Proust screenplay (1972; gepubliceerd 1978, niet verfilmd; bewerkt voor toneel door Pinter en regisseur Di Trevis alsRemembrance of things past)
  • The last tycoon (1974)
  • The French lieutenant's woman (1981)
  • Betrayal (1982, 1983)
  • Victory (1982; gepubliceerd maar niet verfilmd)
  • Turtle diary (1984)
  • The handmaid's tale (1987)
  • Reunion (1988)
  • Heat of the day (1988; bewerkt voor tv)
  • The comfort of strangers (1989)
  • Party time (1992; bewerkt voor tv)
  • The trial (1993)
  • Lolita (1994; ongepubliceerd; verfilmd pas in 1997)
  • The dreaming child (1997; gepubliceerd, maar niet verfilmd)
  • The tragedy of King Lear (2000; ongepubliceerd en niet verfilmd)
  • Sleuth (2007)

Proza

[bewerken |brontekst bewerken]
  • Kullus (1949)
  • The dwarfs (1952/1956)
  • Latest reports from the stock exchange (1953)
  • The black and white (1954-55)
  • The examination (1955)
  • Tea party (1963)
  • The coast (1975)
  • Problem (1976)
  • Lola (1977)
  • Short story (1995)
  • Girls (1995)
  • God's district (1997; ongepubliceerd)
  • Sorry about this (1999)
  • Tess (2000)
  • Voices in the tunnel (2001)

Verzamelde poëzie

[bewerken |brontekst bewerken]
  • Poems (1971)
  • I know the place (1977)
  • Poems and prose 1949-1977 (1978)
  • Ten early poems (1990)
  • Collected poems and prose (1995)
  • "The disappeared" and other poems (2002)

Bloemlezingen en andere verzamelwerken

[bewerken |brontekst bewerken]
  • 99 poems in translation: An Anthology selected by Harold Pinter, Anthony Astbury, & Geoffrey Godbert (1994)
  • 100 poems by 100 poets: An Anthology selected by Harold Pinter, Anthony Astbury, & Geoffrey Godbert (1987; heruitgave 1992)
  • War (2003)
  • Various voices: prose, poetry, politics 1948-2005 (1998; heruitgave 2005)
  • Death etc. (2005)
  • The essential Pinter (2006)

Externe links

[bewerken |brontekst bewerken]
Bibliografische informatie
·Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) ·Sjabloon bewerken
Winnaars van deNobelprijs voor Literatuur

1901:Prudhomme ·1902:Mommsen ·1903:Bjørnson ·1904:Mistral,Echegaray ·1905:Sienkiewicz ·1906:Carducci ·1907:Kipling ·1908:Eucken ·1909:Lagerlöf ·1910:Heyse ·1911:Maeterlinck ·1912:Hauptmann ·1913:Tagore ·1915:Rolland ·1916:Heidenstam ·1917:Gjellerup,Pontoppidan ·1919:Spitteler ·1920:Hamsun ·1921:France ·1922:Benavente ·1923:Yeats ·1924:Reymont ·1925:Shaw ·1926:Deledda ·1927:Bergson ·1928:Undset ·1929:Mann ·1930:Lewis ·1931:Karlfeldt ·1932:Galsworthy ·1933:Boenin ·1934:Pirandello ·1936:O'Neill ·1937:Gard ·1938:Buck ·1939:Sillanpää ·1944:Jensen ·1945:Mistral ·1946:Hesse ·1947:Gide ·1948:Eliot ·1949:Faulkner ·1950:Russell ·1951:Lagerkvist ·1952:Mauriac ·1953:Churchill ·1954:Hemingway ·1955:Laxness ·1956:Jiménez ·1957:Camus ·1958:Pasternak ·1959:Quasimodo ·1960:Perse ·1961:Andrić ·1962:Steinbeck ·1963:Seferis ·1964:Sartre (geweigerd) ·1965:Sjolochov ·1966:Agnon,Sachs ·1967:Asturias ·1968:Kawabata ·1969:Beckett ·1970:Solzjenitsyn ·1971:Neruda ·1972:Böll ·1973:White ·1974:Johnson,Martinson ·1975:Montale ·1976:Bellow ·1977:Aleixandre ·1978:Singer ·1979:Elýtis ·1980:Miłosz ·1981:Canetti ·1982:García Márquez ·1983:Golding ·1984:Seifert ·1985:Simon ·1986:Soyinka ·1987:Brodsky ·1988:Mahfoez ·1989:Cela ·1990:Paz ·1991:Gordimer ·1992:Walcott ·1993:Morrison ·1994: ·1995:Heaney ·1996:Szymborska ·1997:Fo ·1998:Saramago ·1999:Grass ·2000:Gao ·2001:Naipaul ·2002:Kertész ·2003:Coetzee ·2004:Jelinek ·2005:Pinter ·2006:Pamuk ·2007:Lessing ·2008:Le Clézio ·2009:Müller ·2010:Vargas Llosa ·2011:Tranströmer ·2012:Mo ·2013:Munro ·2014:Modiano ·2015:Aleksijevitsj ·2016:Dylan ·2017:Ishiguro ·2018:Tokarczuk ·2019:Handke ·2020:Glück ·2021:Gurnah ·2022:Ernaux ·2023:Fosse ·2024:Kang ·2025:Krasznahorkai

  1. https://www.webcitation.org/5zu83jkqV?url=http://www.haroldpinter.org/acting/index.shtml; geraadpleegd op: 10 oktober 2020.
  2. http://www.cssd.ac.uk/content/high-profile-alumni.
  3. https://www.rada.ac.uk/profiles?aos=acting&yr=1949&fn=harold&sn=pinter.
  4. abcdabART; geraadpleegd op: 1 april 2021; abART-identificatiecode voor persoon: 117968.
  5. abhttps://id.lib.harvard.edu/alma/99157150177103941/catalog;HOLLIS; geraadpleegd op: 18 juni 2024.
  6. www.acmi.net.au; ACMI-identificatiecode voor object: creators/37289.
  7. http://searcharchives.bl.uk/IAMS_VU2:IAMS032-002110534; geraadpleegd op: 6 mei 2020.
  8. https://norman.hrc.utexas.edu/fasearch/findingAid.cfm?eadid=00108; geraadpleegd op: 7 september 2021.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Harold_Pinter&oldid=69827425"
Categorieën:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp