Het is het enige officieel drietalige kanton:Duits,Reto-Romaans enItaliaans zijn er de officiële talen. Ook voor Zwitserse begrippen is het zeer bergachtig en het kanton is bekend door de kronkelige spoorlijnen van deRhätische Bahn.
De hoofdstad isChur (Reto-Romaans:Cuira, Italiaans:Coira) met ca. 39.000 inwoners.
Het gebied van Graubünden werd oorspronkelijk bewoond door deRaetiërs en werd in15 v.Chr. door de Romeinen veroverd. DeSeptimerpas was in deze tijd een van de belangrijkste noord-zuidverbindingen. Hetbisdom Chur werd het eerste bisdom ten noorden van de Alpen. Eerst was het gebied in het bezit van deFranken, daarna behoorde het tot1648 tot het Heilig Roomse Rijk.
In de13e eeuw werd het gebied geleidelijk vanuit het oosten bezet door de Walliser en van het noorden uit door deGermanen. Dit gebeurde vrij langzaam, zodat de Retoromaanse taal hier stand heeft kunnen houden. Ter bescherming van de verschillende gebieden werden bonden gevormd, in het zuidoosten en centrum deGotteshausbund in1367, in1395 degrijze bond in het westen en in1436 in het noorden detiengerechtenbond. In1497 werd de eerste aansluiting gezocht bij de toen acht kantons van hetZwitsers Eedgenootschap. Tussen de politieke krachten vanFrankrijk enOostenrijk verhield Graubünden zich vrij neutraal. In 1797 verloor Graubünden het grondgebied van de latere Italiaanse provincieSondrio aan deCisalpijnse Republiek.
In1798 werd Graubünden met de rest van Zwitserland samengevoegd in deHelvetische Republiek en werd daarna in1803 een zelfstandig kanton. Per1848 werd het een volwaardig lid in de nieuw gevormde Bondsstaat Zwitserland.
DePiz Bernina is met 4049 de hoogste berg van Graubünden
Het bergachtige Graubünden telt 150 dalen, 615 meren en 937 bergtoppen. Het hoogste punt in Graubünden is de 4049 m hogePiz Bernina. Het kanton is ook voor Zwitserse begrippen zeer bergachtig. Een bijzondere locatie is de 400 meter diepe en 13 kilometer langeRijnkloof waar deVoor-Rijn doorheen stroomt.
De chalandamarz in het dorpGuarda waarmee het einde van de winter wordt gevierd. Guarda staat bekend om haar beschilderde huizen.
Graubünden is cultureel gezien de meest diverse regio van Zwitserland. Het heeft een sterke bergcultuur wat zich kenmerkt door de geïsoleerde plattelandsgemeenschappen waarbij men zich afzondert van de andere gemeenschappen.
Het einde van de winter wordt gevierd met de Chalandamarz, een optocht door de dorpen. Aan het begin van de lente wordt in de dorpen detranshumance gehouden waarbij het vee naar hoger gelegen weiden wordt gebracht. In de herfst wordt het vee weer teruggeleid.
Een typische Graubünder maaltijd, met maluns als hoofdgerecht, gedroogd vlees, kaas, Salsiz-worst, appels en Bündner Nusstorte als nagerecht.
Een culinaire specialiteit is het Bündnerfleisch, vaak eenvoudigweg Graubündenvlees genoemd. Dit zijn dunne plakken vlees die eerst wekenlang in witte wijn, zout, uien en kruiden hebben geweekt om vervolgens opgehangen te worden om te drogen.
Maluns zijn gekookte aardappelen die vervolgens met bloem bewerkt worden en in boter gefrituurd. Het gerecht wordt geserveerd metcompote, meestal van appels. Vaak worden er bijgerechten bij geserveerd.
Capuns is een dinergerecht waarbijknoedels gevuld met vlees en kruiden, verpakt worden insnijbietbladeren en vervolgens gekookt worden in een mengsel van melk en bouillon. Hierna worden ze gegratineerd met kaas.
Bündner Nusstorte is een gebak van kruimeldeeg, gevuld met gekaramelliseerde walnoten en honing. Een variant uit de Italiaanssprekende gebieden is de Torta di Castagne waarbij het deeg gevuld wordt met kastanjes. De taart wordt vaak als nagerecht gegeten.
In het kanton worden verschillende wijnen verbouwd.
De geografische verdeling van de voertalen binnen het kanton.
Graubunden is het enige kanton dat officieel drietalig is. Deze talen zijnDuits (68,3%),Reto-Romaans (14,5%) enItaliaans (10,2%).Zeven procent van de bevolking spreekt echter een andere taal als moedertaal. 13,6% van de bevolking van het kanton heeft geen Zwitsers paspoort.
Graubünden kent al sinds de16e eeuw een zekere mate van godsdienstvrijheid waarbij de verschillende gebiedsdelen zelf hun religie mochten bepalen. De inwoners zijn 40,8%protestant en 48,3%rooms-katholiek (2000).
Dewetgevende macht ligt in handen van de 120 leden tellendeGrote Raad van hetkanton Graubünden die om de drie jaar wordt gekozen. Dekiesgerechtigden brengen in hunkiesdistrict hun stem uit op de kandidaat naar keuze (districtenstelsel). De kandidaat met de meeste stemmen wordt afgevaardigd naar de Grote Raad. De bevolking is rechtstreeks betrokken bij besluitvorming en wetgeving. Vierduizend personen of een zevende van de gemeenten kunnen eengrondwetsverandering verlangen, terwijl drieduizend personen of een achtste van de gemeenten een wet of een wetsverandering kunnen voorstellen (volksinitiatief). Ten slotte kunnen vijfduizend personen of een tiende van de gemeenten van de Grote Raad eisen dat zij een wetsvoorstel aan het volk moeten voorleggen (referendum).
Deuitvoerende macht ligt in handen van de regering (vroegerKleine Raad genaamd) die uit vijf leden bestaat die voor de duur van vier jaar, rechtstreeks door de bevolking worden gekozen via het districtenstelsel. De voorzitter van de regering wordt ieder jaar uit het midden van de regeringsleden gekozen. De voorzitter van de regering in2021 is Mario Cavigelli (CVP). Overige leden van de regering zijn Marcus Caduff (CVP, vicevoorzitter 2021), Peter Peyer (SP), Jon Domenic Parolini (BDP) en Christian Rathgeb (FDP).[1]
De voor de voortdurende bewoning van sommige gemeenschappen benodigde bergeconomie overleeft dankzij productie van specialiteiten en hoge subsidies van bond en kanton. Hettoerisme is uitgegroeid tot de belangrijkste economische factor. De bereikbaarheid van het Engadiner deel van het kanton is sinds 1999 aanmerkelijk verbeterd door de bouw van de 19 km langeVereinatunnel.
Het kanton is eigenaar van deRhätische Bahn die het grootste deel van het treinverkeer voor haar rekening neemt. Deze maatschappij werd in1888 opgericht door de NederlanderWillem Jan Holsboer en heeft een uitgebreid netwerk van smalspoorlijnen die aangepast zijn aan het grillige landschap. De Rhätische Bahn heeft ook een toeristische functie. DeVereinatunnel is een belangrijke 19 kilometer lange spoortunnel.
Door het kanton loopt deEuropese weg 43 die naar het noorden naar Duitsland loopt en in het zuidwesten naarBellinzona in het kantonTicino waar deze aansluit op o.a. een snelweg naarItalië.
Diep onder de grond in het westen van het kanton loopt deGotthard-basistunnel. Deze 57 kilometer lange treintunnel loopt vanUri naarTicino. In Graubünden is een ingang naar een onderhoudsstation,Porta Alipina, ter hoogte vanSedrun. De tunnel ligt daar op 800 meter diepte.
De hoofdstadChur. Dit was in de Romeinse tijd al een stad van betekenis. De binnenstad heeft een middeleeuws karakter. Belangrijke bezienswaardigheden zijn de kathedraal en het bisschoppelijk paleis.
Davos werd vanaf de 19e eeuw een Beroemde plaats voor zowel sanatoria als voor de wintersport. In eerste instantie voor het schaatsen en later voor het skiën. Elk jaar in januari wordt hier hetWorld Economic Forum gehouden.
Sankt Moritz is een hoog gelegen plaats aan een meer dat reeds sinds de 19e eeuw bekend staat als exclusieve toeristische bestemming.
.jpg)
