Degraanschuur van een land of werelddeel is een regio met een uitzonderlijk hoge landbouwproductiviteit. Dit laat een grote export vangraan en/of een hoge bevolkingsdichtheid toe.
De grote landbouwproductiviteit is vaak een combinatie van een geschikt klimaat met voldoende hoge temperaturen, de beschikbaarheid van water via neerslag of rivieren en van de aanwezigheid van een vruchtbare bodem. Door gebruik vankunstmest is dit laatste in moderne tijden niet meer absoluut noodzakelijk.
De graanschuurmetafoor gaat volgensCicero terug opCato de Oude, die de provincieSicilia in de derde eeuw v.Chr. de 'graanschuur van onze Republiek' (cella penaria reipublicae nostrae) noemde.[1] In het Engels spreekt men vanthe breadbasket of Europe, in het Duits vandie Kornkammer Europas en het Frans heeft het overle grenier de l'Europe.
De meeste van deze gebieden liggen in zones met eengematigd zeeklimaat (Cfb-klimaat, bijvoorbeeld deBeauce,Vojvodina en Hongaarse Vlakte) of eenwarm chinaklimaat (Cwa-klimaat, bijvoorbeeldSichuan en een deel van dePunjab). Indien er voldoende water aangevoerd wordt via rivieren, kan men deze regio's echter ook vinden inwarme steppeklimaten (BSh) als Noordoost-Syrië (al-Jazira) en een deel van de Punjab (bijvoorbeeldLahore). In beide gevallen wordt er wel veel water aangevoerd vanuit de bergen in het noorden. In zones alsOekraïne,Roemenië enSaskatchewan wordt het landklimaat met zijn koudere winters (Dfb,gematigd landklimaat) gecompenseerd door vruchtbare bodems.
In een versnellende klimaatverandering zou een extreem seizoen meerdere van deze graanschuurregio’s tegelijk kunnen treffen. Een dergelijkeketen van gebeurtenissen is mogelijk,[2] omdat deze regio’s “klimatologisch verbonden” zijn, onder meer vanwege versterkteRossby-golven[3][4][5]