| G.J. Hoogewerff | ||||
|---|---|---|---|---|
| Plaats uw zelfgemaakte foto hier | ||||
| Algemene informatie | ||||
| Volledige naam | Godefridus Johannes Hoogewerff | |||
| Geboren | 20 juni1884 Amersfoort | |||
| Overleden | 25 maart1963 Florence | |||
| Beroep(en) | kunsthistoricus | |||
| ||||
Godefridus Johannes Hoogewerff (Amersfoort,20 juni1884 -Florence,25 maart1963) was een Nederlandskunsthistoricus en hoogleraar aan deUniversiteit Utrecht.
Godfried Hoogewerff werd geboren in Amersfoort en volgde daar hetgymnasium. Ook leerde hij het vak van timmerman en bezocht als lichtmatroos verschillende Skandinavische landen. Vanaf 1903 studeerde hij aan deRijksuniversiteit Utrecht, waar hij de handschriften van het Aartsbisschoppelijk Museum catalogiseerde. In 1808 werd hij assistent van hoogleraarWillem Vogelsang en in 1909 bracht hij zijn eerste bezoek aanRome. Hij verbleef in hetNederlands Historisch Instituut te Rome voor zijn dissertatie over Nederlandse schilders die in de zestiende en zeventiende eeuw in Italië werkten. Hij promoveerde op dit onderwerp in 1912 maar bleef aan het Instituut verbonden als assistent, wat hij combineerde met een Italië-correspondentschap voor hetAlgemeen Handelsblad, waarschijnlijk om zijn geringe beloning (het jaarsalaris bedroeg c. 1000 gulden) aan te vullen.
In 1923 werd Hoogewerff directeur van het instituut in Rome. Hij zorgde ervoor dat vanaf 1924 de kunstgeschiedenis en archeologie een officiële plek kregen naast de historische afdeling van het instituut. Door zijn inspanningen konden tentoonstellingen van oude Noord-Nederlandse schilderkunst, met schilderijen van Rembrandt en Vermeer, in het voorjaar van 1928 worden georganiseerd in deGalleria Borghese. In de jaren daarna stond Hoogewerff voor de taak het Nederlands instituut in goede banen te leiden gedurende de opkomst van het Italiaansefascisme. Hij was er mogelijk verantwoordelijk voor dat het nieuwe gebouw (geopend in 1933) een traditionele vormgeving kreeg die teruggreep op de Renaissance, in plaats van het bij de fascisten geliefdeRationalisme.[1]
Hoogewerff deed ook onderzoek naar Nederlandse verluchte handschriften en vroeg-Nederlandse schilderkunst en van 1922 tot 1925 gaf hij samen metAlexander Willem Byvanck de driedeligeNoord-Nederlandsche Miniaturen uit. Zijn speciale interesse ging uit naarJan van Scorel, die als Nederlander in Italië een opmerkelijke carrière had gemaakt, onder meer als conservator van de Vaticaanse collecties; hij publiceerde een Franstalige monografie over Van Scorel in 1923 en een andere in het Nederlands in 1941.
Zijn aanvankelijke pensionering in 1950 weerhield Hoogewerff er niet van hoogleraarIconografie en vroegchristelijke kunst aan hetKunsthistorisch Instituut van de Universiteit van Utrecht te worden (als opvolger van de roemruchteLouis Grondijs). Vier jaar later bleek zijn tweede pensionering de katalysator voor zijn oprichting van hetNederlands Interuniversitair Kunsthistorisch Instituut in Florence, waar hij zich had gevestigd en later overleed. Hij werd als hoogleraar opgevolgd doorWilliam Heckscher.
Hoogewerff was in 1913 getrouwd met de Finse Hilma Maya Tamminen, die hij tijdens een van zijn eerste reizen had leren kennen. Zij maakte de eerste (en enige) Nederlandse vertaling, direct uit het Fins, van het Finse nationale epos, deKalevala.
Als kunsthistoricus heeft Hoogewerff internationale bekendheid verworven door in 1928 op het zesde Internationale Congres van Historische Wetenschappen inOslo als een van de eersten deiconologie (als onderscheiden van de eenvoudigereiconografie) als eigen specialisme te definiëren, waarbij hij teruggreep op het gebruik van de termiconologie doorAby Warburg in 1912.
Hoogewerffs omvangrijkste kunsthistorische publikatie is de geschiedenis vanDe Noord-Nederlandsche Schilderkunst (1936-1947. 5 dl.). In zijn werk neemt archiefonderzoek een grote plaats in. Pionierswerk is door hem verricht m.b.t. de aanwezigheid van Nederlanders, speciaal kunstenaars (deBentvueghels) en geleerden te Rome, en hij publiceerde de relevante bronnen inBescheiden in Italië omtrent Nederlandsche kunstenaars en geleerden, dl. II en III (Rijks geschiedkundige publicatiën ('s-Gravenhage, 1913,1917). Kleine serie 12 en 17) enNederlandsche kunstenaars te Rome 1600-1725. Uittreksels uit de parochiale archieven (Studiën van het Nederlandsch Historisch Instituut te Rome: 3). Hieraan is ook zijn bekendste boekDe Bentvueghels ('s-Gravenhage, 1952) gewijd.
In 1932 publiceerde hij onder hetpseudoniem "A.E. Drijfhout" samen met graficusM.C. Escher, met wie hij zeer bevriend was, het boekjeXXIV emblemata dat zijn zinne-beelden, inclusief door hem geschreven spreuken (in Latijn) en gedichten (in het Nederlands) bij prenten (houtsneden) van Escher. Hij zorgde ervoor dat Escher, waar hij veel bewondering voor had maar die toen nog geen enkele faam had verworven, bekendheid kreeg via het organiseren van tentoonstellingen en het leggen van contacten.
