De heiligeGereon van Keulen is een van de soldatenheiligen uit het zogenaamdeThebaanse Legioen, waarvan de heiligeMauritius de beroemdste is. DitRomeinselegioen bekeerde zich in de3e eeuw zo goed als voltallig tot hetchristendom, en werden daarom gemarteld en gedood. Er is veel twijfel over het precieze aantal en ook over het tijdstip. Gereon wordt bijzonder vereerd door deNorbertijnen.
Gereon zou geboren zijn in de omgeving vanKeulen, hij zou als soldaat tot het Thebaanse Legioen zijn toegetreden en later als aanvoerder van een compagnie van 318 soldaten als onderdeel van het legioen uit deEgyptische stadThebe viaZwitserland naar de Romeinse nederzettingColonia Claudia Ara Agrippinensium zijn gekomen. Volgens deze legende werd Gereon de ‘Gouden Sint’ genoemd,Gregorius van Tours schreef in de6e eeuw dat het Thebaanse Legioen naar Zwitserland werd gehaald om opstandelingen neer te slaan.
InAgaunum weigerden zij de keizer en de goden te vereren en offers te brengen ten behoeve van de overwinning.Een ander verhaal is dat ze de opdracht kregen om Christenen uit te roeien, het legioen weigerde dat en de keizer liet hendecimeren dooronthoofding.Dit werd een aantal keer herhaald en uiteindelijk wist Gereon met een detachement van vijftig man te ontvluchten, zijn metgezellen waren onder anderen Cassius, Gregorius Maurus, Florentius, Innocentius, Constantinus, en Victor.
Op advies van dePaus, trok Gereon met zijn soldaten naar Keulen, legden hun wapenen aan de voeten van keizerMaximianus (ca. 250-310) en toonden hem hun blote nekken. Tot tweemaal toe werd elke tiende man onthoofd. Toen de overigen, aangemoedigd door Gereon, nog steeds weigerden de bevelen van de keizer op te volgen, werden ze allen onthoofd en in een diepe put gesmeten.
Volgens de middeleeuwse legende bouwdeHelena, de moeder vanConstantijn de Grote, boven deze put een kerk, waarin vijftig legionairs rustten. Het is de kerk die in de10e eeuw werd vervangen door deromaanseSint-Gereonbasiliek, nog steeds het oudste kerkgebouw van Keulen.
Van de heiligeNorbertus van Xanten wordt beweerd dat hij door een visioen, de plaats ontdekt zou hebben in Keulen waar de overblijfselen van de heiligeUrsula en haar metgezellen, van de heilige Gereon, en van anderemartelaren verborgen liggen. Sint-Gereon wordt aangeroepen door mensen die aanmigraine of hoofdpijn lijden. Zijn feestdag is op10 oktober.
