Gentiaan (Gentiana) is eengeslacht uit degentiaanfamilie (Gentianaceae). Het geslacht kent ongeveer vierhonderd soorten, die voornamelijk in gematigde bergstreken van hetnoordelijk halfrond en deAndes voorkomen. InEuropa komen 35 soorten voor, vooral in deAlpen. Het geslachtbaardgentiaan (Gentianella) werd met onder meer de soortveldgentiaan (Gentianella campestris) voorheen ook ingedeeld bij de gentianen.
In veel Europese landen, waaronder Nederland en Duitsland, zijn alle soorten beschermd.
De naam gentiaan is ontleend aanGentius, koning vanIllyrië, die de genezende eigenschappen ontdekt zou hebben.
De wortels van enige soorten worden gebruikt voor de bereiding van de Franse kruidendrankSuze en het Franse likeur Salers uit de gelijknamige plaats, voor het bittermiddel 'amarum', alsgeneesmiddel en als eetlustopwekkend middel. Voor schnaps worden de grotere soorten gebruikt, vooral de geel bloeiendeGentiana lutea.