Gentontstond uitKeltische woonkernen in het gebied van desamenvloeiing van deLeie en deSchelde. In de middeleeuwen groeide Gent onder impuls van een bloeiendewolnijverheid uit tot een van de grootste steden van Europa. Ook de vlas- en linnennijverheid en hetstapelrecht op graan dat Gent verwierf droegen aanzienlijk bij tot haar welvaart. Na een kortecalvinistische periode kende de stad een zeker verval dat pas keerde tegen het einde van de 18e eeuw, toen dekatoennijverheid Gent tot een van de eerste industriesteden van het Europese vasteland maakte. In hetHof ten Walle, het laterePrinsenhof, werd op 24 februari 1500 de laterekeizer Karel V geboren. In de stad werden dePacificatie van Gent (1576) en deVrede van Gent (1814) ondertekend.
Gent wordt ook wel deFiere Stede of deArteveldestad genoemd. Wegens zijn ligging in een uitgestrekt gebied van bloemen- en plantenkwekerijen wordt Gent ook deBloemenstad genoemd (zieGentse Floraliën). De inwoners van Gent heten Gentenaars[2] en dragen debijnaamStroppen (Stroppendragers). In Gent spreekt menGents, een dialect dat behoorlijk sterk van de andereOost-Vlaamse dialecten afwijkt.
Uitzicht over de stad vanaf de Sint-Baafskathedraal: het belfort en de Lakenhalle.
Reeds in deGallische (ofKeltische) tijd waren er meerdere woonkernen in de streek. De naam Gent is niet toevallig afgeleid van het Keltische Ganda, wat monding betekent, in Gent: de Leie en de Schelde. Oudere theorieën, zoals deze van Tourneur, die de naam Gent verklaarde als "samenvloeiing", zijn echter onjuist gebleken. Deze rivieren stroomden en kronkelden in een gebied waar veel gronden periodiek onder water liepen (de meersen) en die dus niet ideaal waren voor landbouw maar beter geschikt voorschapenteelt. Gent zou eeuwenlang de belangrijkste stad van de Nederlanden zijn voorlaken (gemaakt vanwol),vlas (met in de19e eeuw de grootste vlasfabriek van West-Europa) enkatoen (de eerste geïndustrialiseerde stad van het vasteland).
Gent had vanaf de zevende eeuw twee groteabdijen (Sint-Baafs 625-650 en Sint-Pieters, na 650) die mee de stad hielpen vormen. Deze abdijen moeten rond 800 zo belangrijk geweest zijn datLodewijk de Vrome, zoon vanKarel de Grote,Einhard tot abt van beide abdijen benoemt. Einhard was de biograaf vanKarel de Grote.
In 851-852 en tussen 879-883 verwoestten deVikingen beide abdijen en vestigden zich zelfs lange tijd aan de Schelde. Toen de Vikingen uit het Scheldegebied waren weggetrokken en de regio weer veilig was, verschoof de economische activiteit van de Sint-Baafsabdij (Portus Ganda) naar een kern iets westelijker langs de Schelde,Portus Gandavum. Daar ontwikkelde zich een eerste middeleeuwse handelsnederzetting. Die oudste middeleeuwse stad was in Gent een gebied van 6 hectare binnen een omwalling die op de Schelde aansloot (langs de Borreputsteeg, Kalandeberg, Mageleinstraat, Regnessestraat (verdwenen - op het huidige Sint-Baafsplein) en Nederpolder). Er vormde zich met de tijd aan de Schelde een haventje, rond de Sint-Janskerk (later Sint-Baafskathedraal). In deze periode, aan het einde van de negende eeuw werd er tevens eencastrum opgericht doorBoudewijn II de Kale op de plaats van het huidigeGravensteen. Deze twee kernen groeiden geleidelijk naar elkaar toe in de loop van de 10de eeuw, langs de as Hoogpoort. Het economische centrum verschoof naar de Leie-oevers (Graslei/Korenlei en de Groentenmarkt).
Vanaf het jaar 1000 was Gent gedurende enkele eeuwen de grootste stad van deLage Landen (tot rond 1550). Gent was groter danKeulen, de grootste stad van hetHeilige Roomse Rijk in de middeleeuwen, en, naParijs enLonden, de grootste stad van Noordwest-Europa. Keizer Karel zei van Gent “Je mettrais Paris dans mon Gant/-d” (“Ik zou Parijs in mijn handschoen/Gent steken”). In de 12de en 13de eeuw was het historisch centrum omsloten door een eerste verdedigingsgordel van natuurlijke en gegraven waterlopen, namelijk de Schelde, de Ottogracht, de Leie, de Houtlei en de Ketelvest. Het geheel werd doorstadspoorten versterkt. In de13e eeuw telde de stad zo'n vijftig- tot zestigduizend inwoners.[3][4][5]
Midden op deVrijdagmarkt staat een standbeeld vanJacob van Artevelde, die op het plein op 26 januari 1340 koningEduard III van Engeland ontving. Vijf jaar later vermoordden wevers en volders elkaar op dit plein als voorspel voor de moord op Jacob van Artevelde, de wijze man van Gent. Zijn zoon,Filips van Artevelde, die de Gentenaars aanvoerde tegen het Franse leger onder leiding van Lodewijk II van Male en Karel VI van Frankrijk, sneuvelde in 1382 in deSlag bij Westrozebeke.
Gent was altijd een rebelse stad. De burgers vochten er honderden jaren tegen de vorsten om hun privileges of vrijheden te vrijwaren. In de zestiende eeuw speelde Gent een belangrijke rol in de opkomst van hetcalvinisme. Tussen 1577 en 1584 was er in Gent een calvinistischeGentse Republiek gevestigd.[6] Toen werd ook de eerste Gentse (theologische)universiteit opgericht (in hetPand, vandaag gerestaureerd en eigendom van deUniversiteit Gent). Ophefmakend was de terechtstelling op de brandstapel van vijf bedelmonniken.[7] Na 1584 weken vele calvinisten uit naar Nederland.
Gent zou in de 17e en 18e eeuw weer de grootste stad van België worden en dat blijven tot dehongersnood van 1845-1848. Aan het eind van de 18e eeuw zou het als eerste stad van het vastelandindustrialiseren, vooral door de invoering van de gemechaniseerde linnen- enkatoennijverheid en onder meer nadatLieven Bauwens eenspinmachine, de "Mule Jenny", uit Engeland naar Gent smokkelde. Gent was van dan af een belangrijke industriële textielstad.
Voorpagina van Vlaams socialistisch dagbladVooruit 7 september 1944 over bevrijding van Gent
De stad steunde de Belgische Revolutie in 1830 niet, in tegenstelling totBrussel, de Brabantse steden, Luik en Namen. De Gentse textielindustrie had immers een grote afzetmarkt in Nederlands-Indië, die met de Belgische Revolutie verloren ging. Ook de oprichting van de nieuwe universiteit had Gent aan koning Willem I te danken. Een groot deel van de Gentse burgerij was en bleef Oranjegezind, hoewel de meerderheid van deorangisten liefstFrans sprak. Na 1848 gingen de orangisten op in deLiberale Partij.
Gent is de stad waar de eerste modernevakbonden van België het licht zagen, en waar de Belgische socialistische beweging ontstond.Edward Anseele, de leider van de Gentse socialisten, zou echter eerst inLuik verkozen worden als parlementslid.
De universiteit van Gent werd tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Duitse bezetters vervlaamst. Er werden dus cursussen in het Nederlands gegeven. Na deze oorlog werd ze weer volledig Franstalig. In 1919 vond in Gent een anti-Vlaamse hetze plaats.
Het zeekanaal Gent-Terneuzen. De Zelzatebrug met op de achtergrond de staalfabriek ArcelorMittal.
In de10e eeuw was Gent via een open verbinding verbonden met deHonte (de huidigeWesterschelde), toen ook wel genaamd Heidezee. Deze liep via de waterloopBurggravenstroom ("Le Torrent des Châtelains", langsKluizen enErtvelde) en splitste zich in drieën. Twee vertakkingen kwamen bijBoekhoute enAssenede uit in deBraakman. De derde vertakking stond in verbinding met een oude arm van de rivier deDurme, die uitkwam in de Honte. Deze laatste kon als waterweg gebruikt worden voor de kleine scheepvaart.
In de12e en13e eeuw raakte Gent zijn verbinding met de Braakman kwijt als gevolg van verzanding, en later door de aanleg van de Landdijk ofGraaf Jansdijk (1402). Wel werden er waterwegen aangelegd of verbeterd, die begonnen nabij Assenede en liepen naar Gent. Een ervan is de Schipgracht (pas laat in de15e eeuw kreeg deze de naam Burgervaartstroom). De Schipgracht verbond Gent en Ertvelde met Meulestede, Langerbrugge, Kerkbrugge, Wippelgem en Kluizen. De andere is "De Waterganc". Deze liep van een buitenwijk van Assenede (het latereZelzate) naarRodenhuize. Hier was het voldoende om de oude Durme te kanaliseren.
Een belangrijke waterloop voor Gent was deLieve. De Lieve werd gegraven tussen 1251 en 1269 en vormde de eerste kunstmatige waterverbinding tussen Gent en deNoordzee. Over 45 km liep ze vanDamme, waar ze in hetZwin uitmondde, naar Gent, waar ze in deLeie stroomde ter hoogte van hetGravensteen.
In 1547 werd deSassevaart gegraven om een verbinding te krijgen met de Honte. Deze verzandde later en in 1823 werd de Sassevaart weer uitgegraven en verlengd. Dit werd het huidigeKanaal Gent-Terneuzen.
Centraal in Gent bevindt zich de historische en dichtbebouwde binnenstad. Rond deze binnenstad liggen 19e- en 20e-eeuwse arbeiderswijken. Net als het stadscentrum is deze stadsgordel meestal dichtbebouwd. Ten zuiden van de historische stadskern ligt de stationswijk uit het begin van de 20e eeuw. Daar nog eens rond ligt de stadsrand, die zich vooral heeft ontwikkeld langs de grote uitvalswegen waardoor uiteindelijk ook dorpskernen enkele kilometers buiten Gent worden opgeslorpt.
De stad Gent zelf heeft zijn grondgebied onderverdeeld in een 25-tal wijken. In het centrum komen deze vaak ongeveer overeen met historische wijken en buurten. Het grondgebied van de buitenste wijken komt enigszins overeen met de gelijknamige deelgemeenten.[8]
Bronnen:NIS enstad Gent (deelgemeente Gent na 1977) - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen; vanaf 1977=inwonertal per 1 januari
1927: aanhechting van gebiedsdelen van Desteldonk, Ertvelde, Evergem, Kluizen, Mendonk, Oostakker, Sint-Kruis-Winkel en Zelzate (+ 8 km² met 1.250 inwoners)
1965: aanhechting van Desteldonk, Mendonk en Sint-Kruis-Winkel en gebiedsdelen van Kluizen, Oostakker, Wachtebeke en Zaffelare. (+ 31,08 km² met 3.200 inwoners)
Gent verloor sinds 1977 (248.657 inw.) zeer veel inwoners aan de meer residentiële Gentse randgemeenten. Door een influx van migranten en door een succesvolle stadsvernieuwing stijgt het aantal inwoners opnieuw sinds 1999, toen er iets minder dan 224.000 inwoners waren.
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
1977: aanhechting van Afsnee, Drongen, Gentbrugge, Ledeberg, Mariakerke, Oostakker, Sint-Amandsberg, Sint-Denijs-Westrem, Wondelgem, Zwijnaarde; gebiedsruil tussen Gent (Zwijnaarde) en Merelbeke (aanwinst voor Gent:+ 87,34 km² met 108.952 inwoners)
Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
Burgemeester Architectuurbeleid, stadsbouwmeester, asielbeleid, bestuursondersteuning, internationale samenwerking, interne coördinatie en algemene zaken, interne en externe communicatie, juridische aangelegenheden, klachtenmanagement, openbaarheid van bestuur, organisatieontwikkeling en organisatiebeheersing, plaats naamgeving, stadsmarketing en stadspromotie, stedelijke vernieuwing, strategische planning, strategische subsidies, veiligheidsbeleid, politie en brandweer, onbewoonbaarverklaring van woningen, preventie- en overlastbeleid; Vluchtelingenbeleid en Stedelijk Opvanginitiatief (SOI)[10]
Op 1 januari 1977 ging de fusie van Gent met de voormalige gemeenten Afsnee, Drongen, Gentbrugge, Ledeberg, Mariakerke, Oostakker, Sint-Amandsberg, Sint-Denijs-Westrem, Wondelgem en Zwijnaarde van start.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1976 was deCVP de grootste partij met 33% van de geldig uitgebrachte stemmen; in 2006 was de CD&V teruggevallen tot de 4de plaats met 16%, in kartel met deN-VA. In 2012 haalde CD&V 9%; voormalig kartelpartner N-VA werd toen de tweede grootste partij, met ruim 17%. DeSP groeide van 23% in 1976 naar 31,5% in 2006, in kartel metSpirit. In 2012 kwam sp.a samen met Groen op. Het kartel kreeg bijna 45,5% van de stemmen en kreeg daardoor de absolute meerderheid in het bestuur. DePVV had 24% in 1976, 21% in 2006 en 16,5% in 2012. HetVlaams Belang bekwam in 2006 18% van de meetellende neergelegde stemmen (was 20% voor het Vlaams Blok in 2000), in 2012 zakte de partij weg tot 6,5%.Agalev steeg van 9% in 2000 tot 12% in 2006. De vroegereVolksunie was in 2000 tot 4% verschrompeld (was 14% in 1976).
Het Gentse stadssilhouet wordt gedomineerd door 'de drie torens', ook wel de Gentse torenrij genoemd: de 95 meter hogebelforttoren, deSint-Baafskathedraal (oorspronkelijk deSint-Janskerk) met het beroemde retabelHet Lam Gods vanJan van Eyck en deSint-Niklaaskerk. DeBoekentoren is binnen een universiteitsbibliotheek met ook studeerruimtes, en is een modernistisch gebouw ontworpen door Henry Van De Velde in de jaren 30. Ook het oorspronkelijke meubilair werd door hem ontworpen. De Boekentoren wordt door velen gezien als de vierde toren van Gent. In 2012 werd een nieuwe toren in Gent ingehuldigd, deArteveldetoren teSint-Denijs-Westrem. In maart 2017 ging de nieuwe stadsbibliotheekDe Krook open, een gebouw met meerdere functies.
Het Gravensteen gezien vanuit Sint-Widostraat
Gent is rijk aan een groot aantal civiele bouwwerken, zoals dat onder meer te zien valt aan deGraslei en deKorenlei met hun voornamegildehuizen en andere panden, waaronder hetOud Postgebouw. Een van de grootste civiele monumenten in de binnenstad is hetGravensteen, een kasteel en grafelijke residentie uit de twaalfde eeuw met een nog vrijwel intact verdedigingssysteem. Het is de enig overgebleven middeleeuwse burcht in Vlaanderen. Een ander gebouw met historische waarde is hetPrinsenhof, waar in 1500keizer Karel V geboren werd, die als keizer van hetHeilige Roomse Rijk over het grootste Europese rijk sindsLodewijk de Vrome regeerde. HetSint-Jorishof is het oudste hotel van Europa.
Tegen het reeds genoemdebelfort, dat dateert uit de veertiende eeuw en de status vanUNESCO-Werelderfgoed heeft, aan bevindt zich deLakenhal, in de middeleeuwen het centrum van de Gentse wol- en lakenhandel. Vlak bij het belfort en de lakenhal ligt het laatgotischestadhuis. HetGeeraard de Duivelsteen werd gebouwd in de dertiende eeuw, maar doorging door de jaren heen tal van veranderingen; vandaag de dag fungeert het alsrijksarchief. De stadsopera, deGentse Opera, is gevestigd in eenneoclassicistisch pand uit de negentiende eeuw.
Het belfort en stadhuis in ochtendlichtDe stadsbibliotheek de Krook
Gent kent naast de civiele, ook veel religieuze bouwwerken. Behalve de eerder genoemdeSint-Baafskathedraal enSint-Niklaaskerk bevinden zich in de stad nog twee andere middeleeuwse kerken: deSint-Jacobskerk en deSint-Michielskerk. Laatstgenoemde was in plannen uit de zeventiende eeuw voorzien van een ruim 130 meter hoge toren, maar om financiële redenen werd dat plan nooit werkelijkheid. De, vermoedelijk, oudste kerk van de stad bevindt zich echter niet in de historische kern, maar in de wijk Ekkergem: deSint-Martinuskerk, voor het eerst vermeld in 941. Eveneens buiten het centrum staat deSint-Annakerk, een negentiende-eeuwse kerk inRundbogenstil.
Gent telt enkele bijzondere begraafplaatsen. DeWesterbegraafplaats ligt in het noordwesten van het stadscentrum op het grondgebied van deelgemeenteMariakerke. Net alsCampo Santo in de deelgemeenteSint-Amandsberg wordt ze gekenmerkt door de aanwezigheid van monumentale graven, gewijd aan de rijke burgerij van Gent en een tuinarchitectuur die het tot een bezienswaardigheid maakt.
Enkele parken in Gent en dan vooral hetCitadelpark, kunnen ook tot de bezienswaardigheden van Gent worden gerekend. De parken spelen een belangrijke rol in de recreatie van de inwoners. In de uitgebreidelijst van parken in Gent vindt men onder andere het Stedelijk NatuurreservaatBourgoyen-Ossemeersen (210 hectare groot), recreatieparkBlaarmeersen (100 hectare) en het park- en natuurgebiedGentbrugse Meersen (240 hectare).
Ook een deel van het natuurparkLevende Leie ligt op Gents grondgebied, zoals de natuurreservatenKeuzemeersen en Assels.
Zicht op de stad Gent, de toestand voor 1540 weergevend, gemaakt voor de Proost van Sint-Baafs Viglius ab Aytta in 1564.Gemaakt voor 60 fl. door Lucas d'Heere; hersteld in 1677 door J.B. Herqueau. Zicht genomen van een plaats tussen de Dendermondse en de Antwerpse Poort.[11]
Gent tijdens deGentse FeestenLichtfestival 2018, Kalandeberg.
Gent kent verscheidene grote evenementen. Het bekendst zijn deGentse Feesten, een tiendaags straat-, muziek- en cultuurfestival in de Gentse binnenstad. Sinds eind jaren 60 zijn deze feesten uitgegroeid tot een van de grootste volksfeesten in Europa.
In Gent worden talrijke events georganiseerd, onder meer inFlanders Expo: deJaarbeurs, deLentebeurs, de horecabeurs, de Belgian Boat Show en vroeger talrijke concerten. Ook is Gent een van de locaties van hetFestival van Vlaanderen, een muziekevenement dat verspreid over Vlaanderen plaatsvindt. Op filmgebied is er hetInternationaal Filmfestival van Vlaanderen-Gent, waarbij deWorld Soundtrack Awards worden uitgereikt.Flikkendag was eenopendeurdag van de Gentsepolitie, georganiseerd sinds 1998. Sinds het succes van de Vlaamse televisieserieFlikken werd het evenement rond dit programma georganiseerd en lokte na enige jaren ruim honderdduizend bezoekers. Tussen 1999 en 2008 vonden er tien edities plaats. Aan het eind van het jaar wordt eenkerstmarkt gehouden op het Sint-Baafsplein. Ook organiseert hetKoninklijk Muziekverbond dan hetKerst-Koren-Festival, waarbij een groot aantalkoren in de stad optreedt.
In 2011, tijdens het laatste weekend van januari, werd het eerstelichtfestival georganiseerd. Op verschillende locaties in de binnenstad worden verschillende artistieke werken met licht getoond of vormen historische gebouwen het decor voor een verrassend klank- en lichtspektakel. De stad kreeg 200.000 bezoekers gespreid over drie dagen. In 2012 kwam er een tweede editie die vier dagen duurde.[12] De stad besloot daarna het evenement pas om de drie jaar te organiseren.
Depoëzieroute is een vaste wandeltocht langs 18 gedichten in de Gentse binnenstad. Eens in de vijf jaar vinden in het voorjaarDe Floraliën, een tentoonstelling van bloemen en planten plaats.
De stad kent negenmoskeeën inTurkse traditie, vijf inMarokkaanse traditie en één inPakistaanse traditie.[21] De oudste Turkse organisatie in Gent is het Turks Cultureel Centrum Gent, beter gekend als de Grote Moskee[22] (Büyük Cami). Deze werd opgericht in 1978 en behoort tot deDiyanet-strekking. Daarnaast zijn er nog twee andere Diyanet-moskeeën in Gent, met name in de Rietstraat (Selim Camii) en inLedeberg (Yavuz Sultan Selim Camii). Tevens zijn er nog drie andere Turkse moskeeën in Gent opgericht uit oppositie tegen het Diyanet, onder meer de Tevhid Cami-moskee, beter bekend als deMilli Görüş-moskee.[23] De 'Ih-Vak'-moskee staat dan weer bekend alssoefi-moskee en ten slotte is er de Aksemsettin Talebe Yurdu in de buurt van de Sleepstraat.
De oudste moskeevereniging inMaghrebijnse traditie is die van de Grote moskee, Al-Fath (Brugse Poort), tevens een van de oudste in België. Andere moskeeën in Marokkaanse traditie zijn onder meer de Masjid Okba Ibn Nafi-moskee (Dampoort) en de El-Markaz et-Tarbawi-moskee (Brugse Poort).
Desikh-gemeenschap heeft sinds mei 2015 een eigen tempel in de stad.[25] De gemeenschap bestaat uit een 125-tal families.[26] DeGurdwara Mata Sahib Kaur is gelegen in de Kortrijksepoortstraat.[27] De sikhgemeenschap is aanwezig sinds deEerste Wereldoorlog, toen er veel sikhs in België vochten. De grootste groep kwam echter na de opstand vanSukhdev Singh Jalwehra in 1985, en de bestorming van deHarmandir Sahib (beter bekend als de Gouden Tempel) vanAmritsar doorIndiase troepen.
In Gent is ook een kleine joodse gemeenschap met (anno 2018) amper honderd leden, met name ontstaan door joden die in de twintigste eeuw vanuit Polen en Rusland naar Gent trokken om te kunnen studeren. De stad heeft geen synagoge.[28]
Eveneens op de Vrijdagsmarkt bevindt zich hetsocialistische bolwerk met deBond Moyson enOns Huis, waar respectievelijk deSocialistische Mutualiteiten en hetABVV zijn gevestigd. Oorspronkelijk huisvestte de Bond Moyson allerlei winkels van deCoöperatieve Maatschappij Vooruit. In die tijd stond het gebouw bekend onder de naam Groote Magazijnen. In Ons Huis werden de studie-, vergader- en ontspanningsactiviteiten georganiseerd. Op de benedenverdieping was er lange tijd een café, boven waren (zijn) er vergaderzalen, een bibliotheek en een feestzaal waar ook theatervoorstellingen werden georganiseerd. In de jaren 30 werd een bijkomende vleugel aangebouwd met verbinding naar de Meerseniersstraat.
Gent ligt ten noorden van het knooppunt of de verkeerswisselaar van de Europese wegenE40 enE17, hetklaverblad van Zwijnaarde. De beide afritten voor Gent, die voor het centrum en die voor het zuiden van de stad (= "afrit 9") liggen op de E17. Gent is daarmee vlot bereikbaar enerzijds vanaf de asOostende /Brugge —Brussel (E40) en anderzijds vanaf de asAntwerpen —Kortrijk /Rijsel (E17). Er zijn tweeringwegen: deR40, de zogenaamde kleine ring rond het centrum van de stad, en deR4, die verder buiten de stad om loopt en de deelgemeenten vlotter bereikbaar maakt.
Sinds 1 januari 2020 werd in Gent, na Antwerpen en Brussel, eenlage-emissiezone ingevoerd. De Gentse binnenstad - het gebied binnen de R40 - werd een lage-emissiezone. Binnen die zone gelden strenge uitstootnormen en toelatingsvoorwaarden voor voertuigen. De meest vervuilende diesel- en benzinevoertuigen mogen dit gebied niet meer in.
Tegelijk worden op het traject een aantal plaatsen heringericht, zoals het autovrijeMuseumplein op de plaats van de ene rijhelft van deN60.
Voor al deze projecten heeft de Vlaamse overheid 460 miljoen euro gebudgetteerd.[35] De naam Gentspoort verwijst naar het (tram)spoor dat de verbinding vormt tussen de verschillende deelprojecten.
De eerste autovrije straten waren de smalle Donkersteeg (1976), en de Langemunt (1982).[36] In 1984 werd de belangrijkeVeldstraat, waar tot dan nog auto's reden en parkeerden, een autovrije winkelwandelstraat.
Door het ingrijpende Mobiliteitsplan van 1997 van de liberale schepenSas van Rouveroij werd het autovrij gedeelte uitgebreid met o.a. het Sint-Baafsplein, de Gras- en de Korenlei.[37] Het plan zorgde er ook voor dat autoverkeer via een ringvormige parkeerroute ("P-route") in de binnenstad langs de ondergrondse parkeergarages werd geleid. In de jaren ervoor en nadien werden nieuwe parkeergarages (Zuid,Kouter,Reep,Ramen) gebouwd in de binnenstad. De parkeerplaatsen op straat werden in gelijke mate verminderd (onder de naam "stand-still"). Het plan van het stadsbestuur voor een ondergrondse parkeergarage naast het centraleBelfort (Belfortparking) werd echter bij referendum door de bevolking weggestemd,[38] en in 2009-2012 werd op die plaats als alternatieve invulling deStadshal (inclusief een stadscafé en een fietsenstalling) gebouwd.
Nadien werd nog, voor het eerst, een nieuwe ondergrondse parking,Sint-Pietersplein, ver van het centrum en de parkeerroute gebouwd, dicht bij de R40. In de jaren 2010 is men helemaal gestopt met het bouwen van nieuwe parkeergebouwen binnen de R40 wegens het aanzuigend effect ervan.
Rond 1997 was er grote tegenstand tegen het plan, vooral bij demiddenstand,[39] inclusief een doodsbedreiging met kogel aan de schepen en de burgemeester.[40]
Na de verkiezingen van 2000 werd het plan op bepaalde plaatsen afgezwakt, zoals in de Vlaanderenstraat.
De hoofdkenmerken van het circulatieplan van 3 april 2017 zijn dat devoetgangerszone fel uitgebreid is en dat de binnenstad verdeeld is in zeven van elkaar gescheiden sectoren (= zes sectoren en het centrum): doorgaand verkeer is onmogelijk en de automobilist wordt telkens naar de stadsring (R40) geleid als hij van sector wil veranderen.[41] Dat houdt dus in dat de parkeerroute door de binnenstad uit 1997 afgeschaft werd. Bepaalde straten werden autoluw (ten voordele van voetganger, fiets of openbaar vervoer), andere straten werden dé ingangs- of uitgangsroute voor autoverkeer.
De Lijn exploiteert naast een busnetwerk vierGentse tramlijnen. Het Nederlandse bedrijfConnexxion exploiteert in het weekeinde en in de zomer ook door de week een busdienst tussen Gent-Zuid enMiddelburg. Daarnaast wordt er internationaal openbaar busvervoer aangeboden doorFlixbus.
De Stad en hogere overheden legdenfietsassen aan, routes om veilig en comfortabel te fietsen, onder andere met16 fietsonderdoorgangen onder bruggen. De eerste en drukste fietsas is die van deCoupure-Groendreef-Trekweg waar fietsers sinds 2022 een traject van 6 kilometer hebben zonder verkeerslichten en zonder voorrang te moeten geven (behalve aan zebrapaden), dankzij vier fietsonderdoorgangen langs het water. Ook bij andere waterwegen in de stad (Leie en Schelde) is een fietsas uitgebouwd.
Op 22 juli 2022 is er, tijdens de tiendaagse Gentse Feesten, het tot dan grootste aantal gestalde fietsen geteld op een bepaald moment. Op dat moment stonden er 46.000 fietsen gestald rond de feestenzone. Vermoed wordt dat het aantal fietsende bezoekers op die dag nog een veelvoud hiervan was.[42] Naast tijdelijke openluchtfietsstallingsen werd er ook een verdieping van parkeergebouw Sint-Michiels omgevormd tot tijdelijke bemande fietsenstalling. Tijdens het Lichtfestival van november 2021 was dat ook gebeurd met twee verdiepingen van dit parkeergebouw.[43]
in het centrum zijn er (behalve tijdens de Gentse Feesten) permanente overdekte fietsenstallingen (met camerabewaking) onder deSint-Michielshelling en onder deStadshal (200 plaatsen).
Het aantal geplande fietsstallingen in denieuwbouw voor station Gent-Sint-Pieters is al verschillende keren verhoogd. In 2010 planden de projectpartners in totaal 10.000 overdekte fietsplaatsen. In 2012 werd het eerste deel van de nieuwbouw met 1.700 ondergrondse plaatsen geopend.[44] In 2016 waren er zo'n 7.600 fietsparkeerplekken aanwezig en het geplande aantal was 13.500.[45] In 2019 kwamen 1.672 nieuwe plaatsen beschikbaar aan de oostkant.[46] Anno 2020 is het doel dat er in totaal 17.000 plaatsen komen in het nieuwe station.[47]
De stad wilde geen klassiek "duur"fietsdeelsysteem met fietsstations zoals in vele Europese steden, waaronder Antwerpen (Velo) en Brussel (Villo!). In de plaats geeft het vergunningen aan aanbieders waarvan defree-float-fietsen ingeleverd moeten worden in bepaalde gewone fietsenstallingen.
Donkey Republic is actief sinds 2019 (500 fietsen). In 2022 kwamen daar vergunningen voor twee aanbieders bij:Mobit (200 fietsen) enDott (750 elektrische fietsen, waarvan 150 elektrische bakfietsen van onderaannemerBaqme).[48] Daarnaast zijn er, zoals in de andere Vlaamse steden,Blue-bikes te ontlenen bij beide Gentse hoofdstations.
Gent laat niet toe dat deelstepsystemen steps stallen op het openbaar domein, omverrommeling tegen te gaan. Er was van 2022 tot 2024 één aanbieder vandeelsteps,Hoppy, waarvan dee-steps te vinden waren op privéterreinen.[49][50]
↑Heins, A.À propos du mot de Charles-Quint: «Je mettrai Paris dans mon Gand», uitBulletijn der Maatschappij van Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, p.50 e.v., 1909
↑"Dit wordt de genadeslag": Zo reageerde de Gentse middenstand 20 jaar geleden. Het Nieuwsblad (17 oktober 2017). Gearchiveerd op16 augustus 2022. “Het mobiliteitsplan van van Rouveroij zou de "genadeslag" zijn voor de handelaars in de binnenstad van Gent. Daar was 82 procent van de handelaars op de bewuste hoorzitting in maart 1998 het over eens. [...] Twintig jaar later wordt het mobiliteitsplan van 1997 allerminst als een "genadeslag" voor de lokale middenstand gezien. Er waren bijvoorbeeld nog nooit zoveel horecazaken in Gent als nu.”
↑Meer dan 46.000 fietsen geteld in feestenzone Gentse Feesten. VRT NWS (23 juli 2022). Gearchiveerd op24 juli 2022. Geraadpleegd op23 juli 2022. “Er stonden ongeveer 41.200 fietsen geparkeerd op het openbaar domein, en nog eens 5.500 in de twee bemande fietsparkings. ...dat de telling een momentopname is. "Doorheen de dag, avond en nacht vertrekken er ook fietsers en komen er nieuwe toe. Het echte aantal fietsers zal zonder twijfel een veelvoud van deze 46.000 zijn.”
.svg)
.jpg)
.jpg)
.svg)
_op_kruispunt_Vlaanderenstraat-Brabantdam_IMG_0628_2021-08-15_09.51.jpg)
_31.10.2019.jpg)
