Eengemak,privaat,poepdoos ofplee is een meestal houten of stenen bank met een gat erin waardoor debehoefte kon worden gedaan, een primitieftoilet. Onder de zitplaats stond een beerton. Soms vielen de afscheidingsproducten rechtstreeks in debeerput. Het gemak stond vaak buitenshuis, in de tuin of in de schuur of stal. Deze voorziening was algemeen in gebruik tot de aanleg vanwaterleiding enriolering hetwatercloset (wc) mogelijk maakte.
Middeleeuwse kastelen zijn voorzien van een gemak dat in een uitbouw van dekasteelmuur is gemaakt en waarbij ieders ontlasting direct in degracht valt. Dit was bij natte grachten een relatief hygiënische oplossing, omdat het grachtwater meestal continu werd ververst door een beek of rivier. Een voorbeeld hiervan is te vinden inKasteel Ammersoyen.
Er wordt verondersteld dat het gemak in kastelen een doorontwikkeling is van demezekouw. Mezekouwen bevonden zich vaak boven de poort, maar als ze boven de gracht waren gemaakt werden ze in vredestijd ook wel gebruikt als toilet door er een plank met een gat over te leggen.
Na demiddeleeuwen werd het gemak met natuurlijke afvoer onder meer toegepast bij door natte grachten omgevenvestingen. Een houten bouwsel boven de vestinggracht dat via een loopbrug vanaf de vestingwallen was te bereiken, fungeerde als toilet. Voorbeelden hiervan zijn te zien bij de vesting vanBourtange.
Ook elders was eenschijthuis boven gracht of sloot niet ongewoon, maar in het algemeen waren uitwerpselen een waardevollemeststof voor de landbouw en werden dus opgevangen en bewaard.
