Ganymedes met een haan en een hoepel (ca. 500 v.Chr.)
Ganymedes (Oudgrieks:Γανυμήδης;Latijn:Ganymedes ofCatamitus, waarvan het woordcatamiet,schandjongen, is afgeleid) is een figuur uit deGriekse mythologie. Hij was de zoon van koningTros, de stichter vanTroje, en de herder van het vee van zijn vader. De goden lieten een oogje op hem vallen omdat hij - zoalsHomerus zegt - 'de mooiste van de stervelingen' was (Ilias 20, 233).
Homerus vertelt dat zijn vader als vergoeding een aantal paarden vanZeus kreeg (Ilias 5, 265-267). In latere versies wordt het een homo-erotisch verhaal en is het Zeus zelf die in liefde voor de jongen ontbrandde toen hij hem een kudde schapen zag weiden op de berg Ida. Hij roofde hem met behulp van een adelaar en in de laatste versie zelfs in de gedaante van een adelaar en bracht hem naar de Olympus waar de jongen wijnschenker werd. Deze laatste versie is te lezen in deMetamorfoses vanOvidius (XI, 765), die later de bekendste bron voor het verhaal vormde.
Ook in deMiddeleeuwen werd Ganymedes nog opgevoerd, zoals inGanymedes en Helena waarin homoseksualiteit voor die tijd opmerkelijk open besproken wordt.
De figuur van Ganymedes met de adelaar is vaak afgebeeld in de kunst, speciaal in derenaissance en debarok. Het verhaal werd allegorisch uitgelegd en zou staan voor het verlangen van de menselijke ziel naar de vereniging met God, waarbij Ganymedes voor de menselijke ziel stond en Zeus voor God. Deze allegorische uitleg moet echter dikwijls slechts een voorwendsel zijn geweest om een homoërotische scène af te beelden. Heel verschillende benaderingen zijn te zien bijCorreggio,Annibale Carracci,Gabriel Ferrier,Rubens enRembrandt. Ook latere kunstenaars hebben het thema aangevat, zoalsThorvaldsen,Christian Wilhelm Allers enHans von Marées.
Ganymedes voedt de arend (1e-eeuws Romeins reliëf)
.jpg)
