Deelgemeente inBelgië.svg) | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Gewest |  Vlaanderen | ||
| Provincie |  Vlaams-Brabant | ||
| Arrondissement | Halle-Vilvoorde | ||
| Fusie | 2025 | ||
| Coördinaten | 50° 45′ NB, 3° 58′ OL | ||
| Overig | |||
| Postcode | 1570 | ||
| Netnummer | 054 | ||
| NIS-code | 23023(A) | ||
| Oude NIS-code | 23023 | ||
| Detailkaart | |||
 | |||
| |||
Galmaarden (Frans:Gammerages) is een dorp in deBelgische provincieVlaams-Brabant en eendeelgemeente vanPajottegem.
De oudste vermelding van Galmaarden komt voor in de stichtingsoorkonde vanGeraardsbergen van 1068. Het grondgebied van Galmaarden bevond zich van dekarolingische tijden tot de elfde eeuw in deBrabantgouw. Toen veroverde de gouwgraaf van deHenegouw, die ten zuiden van deHene lag, een deel van de gouw Brabant. Binnen het graafschap Henegouwen behoorde Galmaarden tot de kasselrij Aat.
De Keure van Galmaarden dateert van 1330 en het Marktrecht van 1381. Jean de Montignies-saint-Christophe verleende de Galmaardenaren een vrijheidsoorkonde waardoor allerlei feodale verplichtingen werden afgeschaft. In de late middeleeuwen had de stad vanGaumerage een zeker belang als centrum vanlakennijverheid.
In de 13de eeuw behoorde Galmaarden tot het rechtstreekse bezit van de Henegouwse herende Braine (graafschap Henegouwen), in de 14de eeuw totde Montignies-Saint-Christophe. Sinds 1439 was familiede Hennin-Liétard eigenaar van de heerlijkheid. In 1606 werd Galmaarden gekocht doorJean de Richardot, wiens zoon Guillaume in 1623 verheven werd tot graaf van Galmaarden door de Spaanse koningFilips IV. Na uitsterven van het geslachtde Richardot ging Galmaarden in 1752 na openbare verkoop over naar Paul Antoine Walckiers. Zijn zoonJean Joseph Walckiers zou de laatste heer van Galmaarden zijn, daar de feodale structuren afgeschaft werden nadat onze gewesten ingelijfd werden bij de Franse republiek in 1795.[1]
Op geestelijk vlak behoorde de St-Pietersparochie van Galmaarden tot hetaartsbisdom Kamerijk. Ook de benedictinessen van deabdij van Vorst bezaten belangrijk rechten op het dorp. Na het concordaat van 1802 kwam de parochie onder hetaartsbisdom Mechelen te vallen.
Vanaf 1795 maakte Galmaarden deel uit van hetkanton Herne in hetDijledepartement,[2] later deNederlandse provincieZuid-Brabant (1814) en kortwegBrabant (1831). In 1977 fusioneerde Galmaarden met de aangrenzende gemeentenTollembeek enVollezele. Sinds 1 januari 1995 behoort Galmaarden tot de provincieVlaams-Brabant.
In de 20e eeuw werd Galmaarden meer en meer verstedelijkt. Er zijn veel pendelaars die in Brussel werken.
Op 1 januari 2025 fuseert Galmaarden samen met de gemeentenGooik enHerne tot de gemeentePajottegem.
Naast Galmaarden zelf bestaat de gemeente uit de dorpenTollembeek enVollezele. Daarnaast zijn er ook nog de gehuchtenSint-Paulus, Gemelingen, Rode, Wilderen en Bruinsbroek.
| # | Naam | Opp. (km²) | Inwoners (2020) | Inwoners per km² | NIS-code |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Galmaarden | 11,69 | 3.707 | 317 | 23023A |
| 2 | Tollembeek | 13,94 | 1.967 | 204 | 23023C |
| 3 | Vollezele | 9,66 | 3.162 | 227 | 23023B |
De gemeente wilt na de lokale verkiezingen van 13 oktober 2024 fuseren metGooik enHerne.
De rivier deMark stroomt vanuitHerne de deelgemeente Tollembeek binnen en vloeit dan via de dorpskern van Galmaarden en het gehucht Sint-Paulus naarViane.
Galmaarden wordt ontsloten doorspoorlijn 123 die in de gemeentestation Galmaarden enstation Tollembeek verbindt metGeraardsbergen enDenderleeuw enerzijds enEdingen,Halle enBrussel anderzijds.
Het hoogste punt van Galmaarden is de top van deBosberg. Deze heuvel was meermaals de scherprechter in het voormalige circuit van de Ronde van Vlaanderen.
ZieLijst van onroerend erfgoed in Galmaarden voor het hoofdartikel over dit onderwerp._-_ruin_of_Saint_Peter%2527s_church.jpg)
Galmaarden ligt in hetPajottenland op een leemplateau en de hoogte bedraagt 25-108 meter. DeMark stroomt door Galmaarden.
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
| Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden | ||
|---|---|---|
| jaar | Aantal[6] | Evolutie: 1992=index 100 |
| 1992 | 7.324 | 100,0 |
| 1993 | 7.406 | 101,1 |
| 1994 | 7.444 | 101,6 |
| 1995 | 7.494 | 102,3 |
| 1996 | 7.531 | 102,8 |
| 1997 | 7.640 | 104,3 |
| 1998 | 7.631 | 104,2 |
| 1999 | 7.658 | 104,6 |
| 2000 | 7.741 | 105,7 |
| 2001 | 7.796 | 106,4 |
| 2002 | 7.852 | 107,2 |
| 2003 | 7.882 | 107,6 |
| 2004 | 7.906 | 107,9 |
| 2005 | 8.018 | 109,5 |
| 2006 | 8.058 | 110,0 |
| 2007 | 8.158 | 111,4 |
| 2008 | 8.287 | 113,1 |
| 2009 | 8.310 | 113,5 |
| 2010 | 8.398 | 114,7 |
| 2011 | 8.515 | 116,3 |
| 2012 | 8.535 | 116,5 |
| 2013 | 8.588 | 117,3 |
| 2014 | 8.557 | 116,8 |
| 2015 | 8.632 | 117,9 |
| 2016 | 8.670 | 118,4 |
| 2017 | 8.702 | 118,8 |
| 2018 | 8.725 | 119,1 |
| 2019 | 8.746 | 119,4 |
| 2020 | 8.836 | 120,6 |
| 2021 | 8.814 | 120,3 |
| 2022 | 8.806 | 120,2 |
| 2023 | 8.912 | 121,7 |
| 2024 | 8.931 | 121,9 |
ZieLijst van burgemeesters van Galmaarden voor het hoofdartikel over dit onderwerp.| Partij | 10-10-1976[7] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[8] | 14-10-2012[9] | 14-10-2018 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 17 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | |
| CVP1 /CD&V2 | 53,781 | 10 | 63,221 | 14 | 70,611 | 14 | 72,661 | 15 | 72,141 | 15 | 78,542 | 16 | 56,782 | 14 | 53,42 | 11 | |
| PVV1 / PVV-SPA /VLD2 / KartelB /Open Vld3 / Gemeentebelangen GalmaardenC | 15,931 | 2 | 20,051 | 3 | 29,39A | 5 | 17,382 | 3 | 17,642 | 3 | 21,46B | 3 | 6,653 | 0 | 9,6 | 1C | |
| SP1 / PPV-SPA / Anders2 / KartelB /sp.a3 / Gemeentebelangen GalmaardenC | - | 16,731 | 2 | 9,961 | 1 | 10,222 | 1 | 7,163 | 0 | ||||||||
| N-VA | - | - | - | - | - | - | 25,5 | 5 | 28,8 | 6 | |||||||
| Vlaams Belang | - | - | - | - | - | - | 3,9 | 0 | 8,2 | 1 | |||||||
| DFL | 30,29 | 5 | - | - | - | - | - | - | - | ||||||||
| Totaal stemmen | 5067 | 5226 | 5451 | 5681 | 5898 | 6192 | 6383 | 6424 | |||||||||
| Opkomst % | 96,94 | 96,34 | 95,84 | 96,58 | 94,94 | 94,7 | |||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 1,36 | 2,54 | 3,25 | 3,68 | 2,93 | 4,26 | 2,88 | 4,1 | |||||||||
De zetels van de gevormde coalitie staanvetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
De gemeente zal na de lokale verkiezingen van 13 oktober 2024 onder de naamPajottegem fuseren metGooik enHerne.
Sint-Paulus,Tollembeek,Herhout
·
·
Aarschot ·Affligem ·Asse ·Beersel ·Begijnendijk ·Bekkevoort ·Bertem ·Bever ·Bierbeek ·Boortmeerbeek ·Boutersem ·Diest ·Dilbeek ·Drogenbos ·Geetbets ·Glabbeek ·Grimbergen ·Haacht ·Halle ·Herent ·Hoegaarden ·Hoeilaart ·Holsbeek ·Huldenberg ·Kampenhout ·Kapelle-op-den-Bos ·Keerbergen ·Kortenaken ·Kortenberg ·Kraainem ·Landen ·Lennik ·Leuven ·Liedekerke ·Linkebeek ·Linter ·Londerzeel ·Lubbeek ·Machelen ·Meise ·Merchtem ·Opwijk ·Oud-Heverlee ·Overijse ·Pajottegem ·Pepingen ·Roosdaal ·Rotselaar ·Scherpenheuvel-Zichem ·Sint-Genesius-Rode ·Sint-Pieters-Leeuw ·Steenokkerzeel ·Ternat ·Tervuren ·Tielt-Winge ·Tienen ·Tremelo ·Vilvoorde ·Wemmel ·Wezembeek-Oppem ·Zaventem ·Zemst ·Zoutleeuw
België:Provincies ·Gemeenten
