| Franky Van der Elst | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Persoonlijke informatie | ||||||||
| Volledige naam | Franky Van der Elst | |||||||
| Bijnaam | "De Stofzuiger" "The Fox" | |||||||
| Geboortedatum | 30 april1961 | |||||||
| Geboorteplaats | Ninove,België | |||||||
| Sportnationaliteit | ||||||||
| Positie | Verdedigende middenvelder /Centrale verdediger | |||||||
| Jeugd | ||||||||
| ||||||||
| Senioren | ||||||||
| ||||||||
| Interlands | ||||||||
| ||||||||
| Getrainde teams | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Franky Van der Elst (Ninove,30 april1961) is eenBelgisch voormaligvoetballer die in de regel alsverdedigende middenvelder speelde, maar ook alscentrale verdediger werd opgesteld. Hij was tussen 1979 en 1999 actief voorRWDM enClub Brugge.
Van der Elst heeft het record van de meeste wedstrijden aller tijden bij Club Brugge achter zijn naam: 615 wedstrijden. Voorts was hij jarenlang aanvoerder.[1] Bovendien kwam hij van 1984 tot 1998 uit voor deRode Duivels. Hij was aanwezig op deWK's van1986,1990,1994 en1998 en is een van drie Belgische spelers in de door voetballegendePelé geformeerdeFIFA 100, waarin de beste voetballers aller tijden werden opgenomen[2]: de anderen zijnJan Ceulemans enJean-Marie Pfaff.[3]
Van der Elst werd geprezen voor zijn leiderscapaciteiten, spelinzicht en balrecuperaties. Hij draagt als bijnamenThe Fox (De vos) enDe Stofzuiger.[4] In 1999 werd hij actief als trainer[5] en sindsdien ging hij ook aan de slag als analist en commentator voor onder andereSporza enDAZN Eleven Sports.
Franky Van der Elst speelde in de jeugd vanRWDM toen hij in1979 debuteerde in het A-elftal. In de laatste wedstrijd van hetseizoen 1978/79 mocht hij invallen voor clubicoonJohan Boskamp.[6]Een seizoen later werdJean-Pierre Borremans trainer en kreeg de 19-jarige Van der Elst geen enkele speelkans. Pas een jaar later, toen Boskamp het roer van Borremans overnam, kreeg hij opnieuw speelgelegenheden.
Vanaf hetseizoen 1981/82 werd Van der Elst een vaste waarde bij RWDM. Hij werd de motor op het middenveld en voetbalde zich steeds vaker in de belangstelling van de nationale ploeg. In 1984 werd hij voor de eerste keer opgeroepen door bondscoachGuy Thys. Dat jaar ruilde hij ook het dan echter net gedegradeerde RWDM in voorClub Brugge.
Bij Club Brugge was hij in de zomer van 1984 een van de belangrijkste nieuwkomers samen metLeo Van der Elst enTew Mamadou. Op het middenveld kreeg hij in die dagen veel steun van o.a. Leo Van der Elst enJan Ceulemans. Hij werd met Club in zijn eerste seizoen vicekampioen.[7]
Een jaar later zorgde onder meer de komst van aanvallerJean-Pierre Papin voor een nieuwe kracht. Club Brugge veroverde deBeker van België en verloor na testwedstrijden nipt de landstitel. Van der Elst werd uiteindelijk pas in1988 voor de eerste keer kampioen. Dat jaar had hij met Club Brugge ook de halve finale van deUEFA Cup bereikt.[8] In dat toernooi had Brugge dat seizoen onder meerBorussia Dortmund uitgeschakeld. Club zette toen in eigen huis een 3-0 nederlaag recht door na verlengingen met 5-0 te winnen. Franky Van der Elst scoorde het eerste doelpunt uit de verlengingen en stelde zo mee de zege veilig.[9]
Begin jaren 90 vertrokken enkele belangrijke sterkhouders.Marc Degryse vertrok naarRSC Anderlecht enJan Ceulemans zette wegens een blessure een punt achter zijn loopbaan. Vanaf dan werd Van der Elst het boegbeeld van Club Brugge en aanvoerder van het elftal.[6] Hij werd er in 1990 voor beloond met zijn eersteGouden Schoen. Een zware klus die hij tot een goed einde bracht want Club groeide midden jaren 90 uit tot een van de sterkste clubs van het land. Hetseizoen 1995/96 sloot Club Brugge af als kampioen en Van der Elst was een van de uitblinkers geweest. Het leverde hem enkele maanden later zijn tweedeGouden Schoen op. Twee jaar eerder was hij tweede geworden bij het referendum van de Gouden Schoen (januari 1995) achterAalst-spitsGilles De Bilde.[10]
In1997 werd Van der Elst opnieuw nipt tweede bij de uitreiking van de bekendste Belgische voetbaltrofee, achterPär Zetterberg. Van der Elst had toen op gelijke hoogte van Jan Ceulemans enWilfried Van Moer kunnen komen.[11] Van der Elst, die bekendstond als de stofzuiger op het middenveld, voetbalde uiteindelijk nog tot1999 in dienst van blauw-zwart. In zijn allerlaatste wedstrijd, die werd gespeeld voor de eigen supporters, scoorde Van der Elst vanop de stip tegenWesterlo. Club Brugge won 5–3. Van der Elst is de speler met de meeste wedstrijden bij Club Brugge, hij kwam 615 keer in actie voor blauw-zwart. Hij nam als speler afscheid van het voetbal en ging aan de slag als trainer.
Op19 december1984 voetbalde Franky Van der Elst voor de eerste keer in dienst van deRode Duivels. Het ging om de WK-kwalificatiewedstrijd tegenGriekenland. Bondscoach Guy Thys nam hem nadien mee naar hetWK 1986 inMexico. Hij kwam enkel in de groepsfase in actie. België werd uiteindelijk vierde, tot het WK 2018 het beste WK-resultaat ooit van de Rode Duivels.
België plaatste zich niet voorEURO '88, maar mocht twee jaar later wel naar hetWereldkampioenschap '90 inItalië. Van der Elst speelde elke wedstrijd en haalde met België de tweede ronde. Daarin zorgde deEngelsmanDavid Platt in de verlengingen voor de uitschakeling.
Paul Van Himst werd de nieuwe bondscoach maar kon zich net als zijn voorganger niet plaatsen voor hetEK in Zweden. HetWK van 1994 in deVerenigde Staten haalde Van Himst wel. Opnieuw mocht Van der Elst mee en speelde hij elke wedstrijd. De Rode Duivels sneuvelden in de tweede ronde na een omstreden duel tegenDuitsland. Voordien had België wel met 1-0 gewonnen vanOranje. Enkele maanden na het WK zette Van der Elst tijdelijk een punt achter zijn internationale carrière.[12]
In1998 begon Van der Elst aan zijn laatste internationaal toernooi.[13] Onder leiding van bondscoachGeorges Leekens, die hij nog als trainer had gekend bij Club Brugge, trok Van der Elst naar hetWK 1998 inFrankrijk. Leekens was de man die Van der Elst terug naar de nationale ploeg had gehaald. Opnieuw stond hij elke partij op het veld, maar de Rode Duivels werden derde in Groep E en waren uitgeschakeld. Bovendien kreeg Van der Elst op het toernooi ruzie met ploeggenootEnzo Scifo, die na het toernooi zou weigeren nog ooit voor België te spelen zolang Leekens bondscoach was.[14] Van der Elst vond dat Scifo een negatieve invloed had nadat Scifo onder Leekens op de bank verzeild raakte.[15] Het WK in Frankrijk was het laatste WK van Van der Elst, die in totaal 86 keer voor de nationale ploeg speelde.
Op25 maart1998 scoorde hij zijn eerste en enige doelpunt voor België. Het ging om het eerste doelpunt in een vriendschappelijke wedstrijd tegenNoorwegen. De wedstrijd eindigde uiteindelijk op 2-2.[16]
Na zijn spelersloopbaan werd hij gedurende vier seizoenen coach vanGerminal Beerschot, een club uit Antwerpen die dat jaar was voortgekomen uit de samensmelting vanGerminal Ekeren enBeerschot VAV. Met Germinal Beerschot nestelde Van der Elst zich in de middenmoot en hij had in die periode spelers alsMarc Degryse,Gunther Hofmans,Wesley Sonck,Moumouni Dagano,Philip Haagdoren,Dirk Huysmans enPaul Kpaka ter zijner beschikking, maar na een vierde en teleurstellend seizoen mocht hij opstappen.[17]
Van der Elst volgde nadienPaul Put op bijKSC Lokeren, een club die hij van de degradatieplaatsen naar de veilige zone loodste. Lokeren had een topjaar achter de rug, maar kende een enorme terugval (door onder meer het vertrek van hun targetspitsSambegou Bangoura) en Paul Put betaalde hiervoor nog voor Nieuwjaar 2004 al het gelag.[18] Maar een jaar later werd Van der Elst zelf aan de deur gezet.[19] Van der Elst zat toen een tijd zonder club.
BijClub Brugge was ondertussen succescoachTrond Sollied vertrokken. De Brugse supporters hoopten opJan Ceulemans, destijds aan de slag als hoofdtrainer bijKVC Westerlo, als nieuwe trainer. Zo geschiedde. Sportief manager Marc Degryse nam Ceulemans aan en haalde met Van der Elst nog een vertrouweling aan boord als assistent.René Verheyen, die reeds assistent-trainer van Club Brugge was sinds de tijd van trainerHugo Broos (1991–1997), bleef na het vertrek van Sollied aan als de tweede assistent. Van der Elst, Degryse en Ceulemans voetbalden tijdens de jaren tachtig samen voor Club Brugge en wonnen in 1988 samen de Belgische landstitel. Het Europese wonder tegenBorussia Dortmund maakten ze ook samen mee.[20] De drie gewezen ploegmaats moesten een succesformule worden, maar dat pakte anders uit. De resultaten vielen tegen in de competitie en Degryse zette Ceulemans en Verheyen daarom aan de deur.[21] Van der Elst bleef als hulptrainer en toonde zich erg geëmotioneerd door het ontslag van Ceulemans. Degryse, die tegenvallende transfer na tegenvallende transfer begon te realiseren, stapte nadien zelf op en in2007 ging Van der Elst weg.[22]
Daarna nam Van der ElstFC Brussels onder zijn hoede.[23] FC Brussels was de nieuwe naam van RWDM, de club waar Van der Elst als speler zijn debuut had gemaakt. Maar door de teleurstellende resultaten werd het contract van Van der Elst op het einde van het seizoen niet verlengd. De grootste verwezenlijking van Van der Elst bij Brussels was de ontdekking vanCheikhou Kouyaté. DeSenegalees werd door Van der Elst in het team geplaatst en versierde zo een transfer naarRSC Anderlecht.[24]
Vanaf januari 2009 was Franky Van der Elst trainer van tweedeklasserKVSK United (de club veranderde haar naam in 2010 na een fusie metKFC Racing Mol-Wezel inLommel United).[25] Met die club werd hij in 2011 vicekampioen inTweede Klasse en greep hij net naast de promotie ten voordele vanOud-Heverlee Leuven. Ook via de eindronde kon Lommel niet promoveren.[26]
Op 2 september 2011 volgde Van der Elst de pas ontslagenGuido Brepoels op bij eersteklasserSint-Truidense VV. STVV degradeerde dat seizoen uit deJupiler Pro League, waarop Van der Elst op 14 juni 2012 ontslagen werd door het nieuwe bestuur.[27] De ex-Rode Duivel bleef vervolgens twee seizoenen zonder club. Vanaf het seizoen 2014–2015 ging Van der Elst aan de slag als hoofdtrainer bij tweedeklasserKSV Roeselare, waar hij twee seizoenen in de middenmoot eindigde. In 2016 kreeg Van der Elst zijn ontslag opSchiervelde.
In september 2016 werd hij bijBelgië –19 de assistent van bondscoachGert Verheyen.[28] Toen Verheyen twee jaar later hoofdtrainer werd vanKV Oostende, volgde Van der Elst hem naar de kustclub om te fungeren als Verheyens assistent-trainer.[29]
In de aanloop naar het seizoen 2020-2021 werd metAlexander Blessin een nieuwe trainer aangesteld voor de kustploeg.[30] Blessin koos om een eigen assistent mee te nemen in zijn trainersstaf, waardoor Van der Elst kon beschikken bijKV Oostende.[31]
| Seizoen | Club | Land | Competitie | Wed. | Goals |
|---|---|---|---|---|---|
| 1978/79 | RWDM | Jupiler League | 1 | 0 | |
| 1979/80 | 0 | 0 | |||
| 1980/81 | 6 | 0 | |||
| 1981/82 | 33 | 1 | |||
| 1982/83 | 32 | 2 | |||
| 1983/84 | 31 | 2 | |||
| 1984/85 | Club Brugge | 33 | 1 | ||
| 1985/86 | 32 | 2 | |||
| 1986/87 | 34 | 0 | |||
| 1987/88 | 31 | 0 | |||
| 1988/89 | 34 | 1 | |||
| 1989/90 | 33 | 1 | |||
| 1990/91 | 34 | 3 | |||
| 1991/92 | 29 | 3 | |||
| 1992/93 | 32 | 1 | |||
| 1993/94 | 20 | 0 | |||
| 1994/95 | 29 | 0 | |||
| 1995/96 | 30 | 1 | |||
| 1996/97 | 29 | 2 | |||
| 1997/98 | 32 | 0 | |||
| 1998/99 | 30 | 1 | |||
| Totaal | 565 | 21 | |||
| Voorganger: Michel Preud'homme | Gouden Schoen 1990 | Opvolger: Marc Degryse |
| Voorganger: Paul Okon | Gouden Schoen 1996 | Opvolger: Pär Zetterberg |