Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
Wikipediade vrije encyclopedie
Zoeken

Frank Zappa

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Frank Zappa
Frank Zappa tijdens een concert in Noorwegen (1977)
Frank Zappa tijdens een concert in Noorwegen (1977)
Algemene informatie
Volledige naamFrank Vincent Zappa
Geboren21 december1940
GeboorteplaatsBaltimore
Overleden4 december1993
OverlijdensplaatsLaurel Canyon,Californië
LandVerenigde Staten
Werk
Jaren actief1955–1993
Genre(s)rock,jazz,eigentijdse klassieke muziek
Beroepmusicus,componist
Instrument(en)vooralgitaar
Officiële website
(en)AllMusic-profiel
(en)Discogs-profiel
(en)IMDb-profiel
(en)Last.fm-profiel
(en)MusicBrainz-profiel
Portaal Portaalicoon  Muziek
Frank Zappa (1977)

Frank Vincent Zappa (Baltimore,21 december1940Laurel Canyon (Californië),4 december1993) was eenAmerikaanscomponist enmusicus, die ook deel uitmaakte van of de leiding had over verschillenderockgroepen (zoalsThe Mothers of Invention). Zappa mengde op geheel eigen wijzerockmuziek metpsychedelica,jazz,experimentele muziek eneigentijdse klassieke muziek gecombineerd met een grote dosiszelfspot,humor enperformance-art.

Geschiedenis

[bewerken |brontekst bewerken]

Zappa begon begin jaren zestig met het maken van muziek. In de beginperiode werkte hij veel samen metCaptain Beefheart. Zijn eerste professionele opnamen werden gemaakt voorsoundtracks, namelijk de filmsThe World's Greatest Sinner enRun Home Slow. Hij maakte deze opnamen in Studio Z, inRancho Cucamonga.

Medio jaren zestig werd Zappa lid vanThe Soul Giants. Hij werd degitarist van de band. Niet lang daarna werd hij de 'leider', en hernoemde hij de bandThe Mothers. Ze werden opgemerkt door verschillende platenproducers en door Tom Wilson binnengehaald bijVerve Records. Ze moesten wel de naam van de band veranderen vanThe Mothers, naarThe Mothers of Invention, omdatmother een afkorting vanmotherfucker was (in die tijd werden goede muzikanten in het milieumotherfuckers genoemd). In 1966 kwam het eerste album van de band,Freak Out!, uit.

Opmerkelijk is dat Zappa nooit werkte met muzikanten op de manier die gebruikelijk was in de popmuziek. Hij nam (studio)muzikanten in dienst, betaalde hun loon en ontsloeg ze.

Zappa was naast rockmuzikant ook eeneigentijds klassiek componist. Wat zijn vroege werk betreft kwam dit naar voren inLumpy Gravy (1967). Daarna bewoog hij zich een aantal jaren meer op jazz- resp. rockterrein, maarOrchestral Favorites (1979) en zijn beide platen met hetLondon Symphony Orchestra (Vol. 1 (1983) en Vol. 2 (1987)) waren weer duidelijk modern-klassieke werken. In 1984 verscheen The Perfect Stranger, waaropPierre Boulez met zijnEnsemble InterContemporain composities van Zappa uitvoerde.

Naast zijn interesse voor onder anderenKarlheinz Stockhausen,Igor Stravinsky enAnton Webern, is Zappa ook bekend om zijn idolatrie vanEdgard Varèse, een modern componist. Zappa was een man van precisie, zeer kritisch op zichzelf. Hij voerde steeds vernieuwingen door. Hij was de tweede in de popgeschiedenis die een dubbel-lp uitbracht (de eerste was Bob Dylan metBlonde on blonde). Hij produceerde, behalve zijn twee eerste platen, alles zelf en was een van de eerste muzikanten die op een 4-track opnam, die hij dan nog zelf in elkaar geknutseld had. Zijn muziek laat zich bestempelen alsavant-garde. De muzikant was vaak politiek en maatschappijkritisch in zijn teksten, die gekenmerkt worden door hun ironie. Zappa ageerde tegen oorlog, het fundamentalistische geloof en kleinburgerlijkheid, maar ook de popcultuur (hippies, discomuziek enzovoort) bleef niet gespaard. Vooral de media moeten het ontgelden in zijn nummers. Televisie, zo meende hij, is een gevaarlijke propagandamachine. Dit is te horen in zijn nummerI'm the slime uit 1973. Zijn teksten waren ook omstreden vanwege de vele verwijzingen naar seks en seksuele aberraties, bijvoorbeeld inBobby Brown (goes down) uit 1979.

In 1985 nam Zappa deel aan een hoorzitting die was georganiseerd door hetParents' Music Resource Center (PMRC), waaraan onder andereTipper Gore, de vrouw vanAl Gore, was verbonden. Deze instelling beweerde dat de Amerikaanse platenindustrie de jeugd van Amerika blootstelde aan "seks, geweld en de verheerlijking van drugs en alcohol". Zappa trad tijdens dezecongressional hearing op als voorvechter van de muzikale vrijheid en bestreed met verve de mening van het PMRC. Muzikaal nam Zappa wraak met het albumFZ meets the Mothers of Prevention uit 1985.

Naarmate hij ouder werd legde hij zich steeds meer op het componeren toe. Tot zijn klassiek-moderne hoogtepunten kanThe Yellow Shark (1993) gerekend worden, de laatste cd die hij bij leven maakte. Hierop speelt het DuitseEnsemble Modern werk van Zappa, door hemzelf gedirigeerd. Een jaar later werdCivilization, Phaze III uitgebracht, waarmee hij tot zijn dood in 1993 bezig was.

Zappa was een van de weinige componisten uit de 2e helft van de20e eeuw, die pop,jazz en klassiek combineerde.[1] Over zijn vocale kwaliteiten was Zappa minder tevreden. Zo stelde hij in een interview, dat wanneer hij auditie zou moeten doen voor zijn eigen band, hij niet zou worden aangenomen.

Zappa was sinds 1967 getrouwd metGail, geboren als Adelaide Gail Sloatman (1945–2015), die de zaken van Zappa beheerde. Ze kregen vier kinderen:

  • Moon Zappa (Moon Unit Zappa, 1967)
  • Dweezil Zappa (Ian Donald Calvin Euclid Zappa, 1969), genoemd naar de bijnaam van de kleine teen van Gail. Dweezil houdt zich onder andere bezig met het beheren en uitgeven van de honderden uren onuitgegeven muziek die nog in Zappa's kelder bewaard liggen.
  • Ahmet Zappa (Ahmet Emuukha Rodan Zappa, 1974)
  • Diva Zappa (Diva Thin Muffin Pigeen Zappa, 1979)

Zappa overleed enkele weken voor zijn 53e verjaardag aan de gevolgen vanprostaatkanker. Hij is begraven inWestwood Village Memorial Park Cemetery in Los Angeles zonder gedenksteen, op lot #100.

Wetenswaardigheden

[bewerken |brontekst bewerken]
  • InVilnius, Litouwen staat een standbeeld van Frank Zappa. Dit komt omdat de (voormalige) burgemeester een heel grote fan van Frank Zappa was.
  • Sinds 2002 staat er in het centrum van Bad Doberan in het voormalige Oost-Duitsland, waar jaarlijks het grootste Zappa festival gehouden wordt, een buste van Frank Zappa.
  • Tijdens een optreden in hetcasino vanMontreux (1971) schoot een toeschouwer eenlichtkogel af die het gebouw in lichterlaaie zette.[2] Dankzij organisatorClaude Nobs waren er geen doden, maar het casino uit 1881 brandde volledig af. Zappa en zijn bandleden verloren al hun materiaal.Deep Purple was aanwezig bij het voorval en putte er inspiratie uit voorSmoke on the Water. Nadien circuleerde eenbootleg waarop een en ander te horen was, in 1992 uitgebracht alsSwiss Cheese / Fire.
  • In de Nerostrip nr. 95 "Het Beest zonder Naam" uit 1985 voerde striptekenaarMarc Sleen de figuur van "Prof. Doctor Zappadopolis" op. Dit strippersonage, dat vanuit een soort duikboot in de vorm van een zeemonster, de wereld wil vernietigen met een kernbom die zelfstandig kon denken omdat er menselijke hersencellen werden ingeplant, werd gemodelleerd naar Frank Zappa.
  • In 1994 werd eenplanetoïde naar Frank Zappa genoemd:(3834) Zappafrank.
  • Nog in 1994 werd door de biologen Bosmans en Bosselaers een spin beschreven die ze de naam "Pachygnatha zappa" gaven. Op haar onderlijf heeft deze spin een pigmentvlek die erg op de snor van Frank Zappa lijkt.[3]
  • Zappa sprak de stem in van depaus in de afleveringPowdered Toast Man (1992) van de animatiereeksThe Ren & Stimpy Show.
  • In de animatiereeksDuckman werden in het eerste seizoen Zappa's composities vaak als achtergrondmuziek gebruikt.
  • Zappa speelde ook een klein rolletje in de filmHead (1968) metThe Monkees.
  • Hij vertolkte de rol vandrugsdealer in de episodePayback in de televisieserieMiami Vice.
  • Zappa sprak geen Nederlands, maar riep tijdens een concert in Rotterdam (1988) "You'll never hear 'vloerbedekking' again". Deze uitspraak is te horen tijdensTheme from "Lumpy Gravy" op de plaatMake a Jazz Noise Here. Hij verwees naar een optreden in Rotterdam uit 1971, waar hetSofa nummer met Nederlandse tekst gebracht werd:geef mij wat vloerbedekking onder deze vette, zwevende sofa. Beide opnames werden gemaakt in Sportpaleis Ahoy'.
  • Diverse soorten, waaronderPhialella zappai,[4]Zappa confluentus[5] enAmaurotoma zappa[6] zijn naar Frank Zappa vernoemd. Hetzelfde geldt voor hetZapA-gen inProteus mirabilis.[7] Ook bacterie P. acnes type Zappae, die acne veroorzaakt, draagt zijn naam.[8]

Discografie

[bewerken |brontekst bewerken]

Officiële albums en hitlijsten

[bewerken |brontekst bewerken]

Onderstaand een lijst met albums van Frank Zappa, inclusief alle albums die zijn uitgebracht onder de naam Mothers of Invention. Tijdens zijn leven bracht Zappa 62 albums uit.

Release[9]TitelPiek positiesOpmerkingen
Nr.JaarMaandUS
[10]
UK
[11]
DUI
[12]
NOR
[13]
ZWE
[14]
AUS
[15]
OOS
[16]
NL
[17]
11966JunFreak Out!(alsThe Mothers of Invention)130
21967AprAbsolutely Free(als The Mothers of Invention)41
31968MrtWe're Only in It for the Money(als The Mothers of Invention)3031
4MeiLumpy Gravy(door hetAbnuceals Emuukha Electric Symphony Orchestra olv Zappa)159
5NovCruising with Ruben & the Jets(als Ruben and the Jets)110
61969MrtMothermania(als The Mothers of Invention)151
7AprUncle Meat(als The Mothers of Invention)43
8OktHot Rats173945196
91970FebBurnt Weeny Sandwich(als The Mothers of Invention)941710
10AugWeasels Ripped My Flesh(als The Mothers of Invention)18928
11OktChunga's Revenge11943243
121971AugFillmore East – June 1971(als The Mothers)38228
13Okt200 Motels(met The Mothers of Invention)5944486
141972MrtJust Another Band from L.A.(als The Mothers)8541
15JulWaka/Jawaka15224
16NovThe Grand Wazoo(als The Mothers)
171973SepOver-Nite Sensation(met The Mothers of Invention)32151047US: Gold[18]
181974MrtApostrophe (')106671US: Gold[19]
19JulRoxy & Elsewhere(als Zappa & The Mothers)27144
201975JunOne Size Fits All(als Frank Zappa & The Mothers of Invention)265681
21OktBongo Fury(metCaptain Beefheart en The Mothers of Invention)661116
221976OktZoot Allures61161782UK: Silver[20]
231978MrtZappa in New York5755206247475
24SepStudio Tan1473092
251979JanSleep Dirt1751619
26MrtSheik Yerbouti21321054536CAN: Gold[21]
27MeiOrchestral Favorites1684821
28SepJoe's Garage Act I2762411294834CAN: Gold[21]
29NovJoe's Garage Acts II & III537531349
301981MeiTinsel Town Rebellion6655231389
31Shut Up 'n Play Yer Guitar
32Shut Up 'n Play Yer Guitar Some More
33Return of the Son of Shut Up 'n Play Yer Guitar
34SepYou Are What You Is9351122248
351982MeiShip Arriving Too Late to Save a Drowning Witch236165202635
31/32/33SepShut Up 'n Play Yer Guitar (re-release van drie albums in een driedubbel album)
361983MarThe Man from Utopia1538723
37Baby Snakes67
38JunLondon Symphony Orchestra, Vol. I
391984AugBoulez Conducts Zappa: The Perfect Stranger
40OktThem or Us53422241
41NovThing-Fish
42Francesco Zappa
431985AprThe Old Masters, Box I
44NovFrank Zappa Meets the Mothers of Prevention15353
451986JanDoes Humor Belong in Music?
46NovThe Old Masters, Box II
47Jazz from Hell
28/291987JunJoe's Garage, Acts I, II & III (re-release van drie albums in een driedubbel album)
48SepLondon Symphony Orchestra, Vol. II
49DecThe Old Masters, Box III
501988AprGuitar824025
51MeiYou Can't Do That on Stage Anymore, Vol. 1
52OctYou Can't Do That on Stage Anymore, Vol. 2
53Broadway the Hard Way
541989NovYou Can't Do That on Stage Anymore, Vol. 3
551991AprThe Best Band You Never Heard in Your Life
56JunYou Can't Do That on Stage Anymore, Vol. 4
57Make a Jazz Noise Here
581992JulYou Can't Do That on Stage Anymore, Vol. 568
59You Can't Do That on Stage Anymore, Vol. 6
60NovPlayground Psychotics(met The Mothers of Invention)
611993MrtAhead of Their Time(met The Mothers of Invention)
62OktThe Yellow Shark(met hetEnsemble Modern)6130

Postuum uitgebracht

[bewerken |brontekst bewerken]

Sinds 1994 heeft de Zappa Family Trust in juni 2023 64 postume albums uitgebracht, wat een totaal maakt van 126 albums/albumsets.

Dvd's

[bewerken |brontekst bewerken]
  • 2003:Baby Snakes
  • 2003:Does Humor Belong in Music?
  • 2007:Apostrophe
  • 2013:A Token of His Extreme
  • 2015:Roxy The Movie
Dvd's met hitnoteringen in
de DVD Top 30
Datum van
verschijnen'
Datum van
binnenkomst
Hoogste
positie
Aantal
weken
Opmerkingen
Roxy - the movie201507-11-2015230metThe Mothers

NPO Radio 2 Top 2000

[bewerken |brontekst bewerken]
Nummer met noteringen
in deNPO Radio 2 Top 2000[noot 1]
'00[noot 2]'01'02'03'04'05'06'07'08'09'10'11'12'13'14'15'16'17'18'19'20'21[noot 3]
Dancin' Fool6055866966317466496605096086907658576627508731085150917191827188219741801
  1. Een vetgedrukt getal geeft de hoogste notering aan.
  2. 2000 was het eerste jaar met een notering voor dit nummer.
  3. Deze tabel is bijgewerkt tot en met de laatste editie (2024).

Boeken

[bewerken |brontekst bewerken]
  • Bekkelund, Erland & Cege Berglund & Matti Laipio & Ole Lysgaard & Soren Gaden, "Frank Zappa The Nordic Stories"(2020), Brumunddal: Absolutt forlag,ISBN 978-82-999975-8-4
  • Chevalier, Dominique, "Viva Zappa" (1986), London: Omnibus Press,ISBN 0-7119-9436-6
  • Colbeck, Julian, "Zappa" (1987), London: Virgin Book,ISBN 0-86369-156-0
  • Courrier, Kevin, "The Dangerous Kitchen. The Subversive Art of Frank Zappa" (2001), Toronto: ECW Press,ISBN 1-55022-447-6
  • Diejen, Cor van, "Een modder van inventie" (2017), Drekwerk publicaties,ISBN 978-90-827512-1-5
  • Gray, Michael, "Mother! is the Story of Frank Zappa" (1984), London: Proteus Books,ISBN 0-86276-146-8
  • Greenaway, Andrew, "The Inside Stories of Zappa's Other People" (2017), Bedford: Wymar Publishing,ISBN 978-1-908724-67-0
  • Greenaway, Andrew, "Zappa the Hard Way" (2010), Bedford: Wymar Publishing,ISBN 978-1-908724-00-7
  • James, Billy, "Necessity Is...: The Early Years of Frank Zappa & the Mothers of Invention" (2000), London: SAF Publishing Ltd.,ISBN 0-946719-51-9
  • Kloet, Co de, "Frank & Co", (2020), Haver Producties,ISBN 978-90-821095-3-5
  • Kostelanetz, Richard, "Frank Zappa Companion. Four Decades of Commentary" (1997), New York: Schirmer,ISBN 0-02-864628-2
  • Lennon, Nigey, "Being Frank. My Time with Frank Zappa" (1995), Los Angeles: California Classics Book,ISBN 1-879395-55-X
  • Lowe, Kelly Fisher, "The Words and Music of Frank Zappa" (2006), Westport: Praeger Publishers,ISBN 0-275-98779-5
  • Ludwig, Wolfganng, " Untersuchungen zum musikalischen Schaffen von Frank Zappa",ISBN 3-6314-5128-8
  • Miles, Barry, "In His Own Words" (1993), London: Omnibus Press,ISBN 0-7119-3100-3
  • Miles, Barry, "Frank Zappa - A Visual Documentary" (2003), London: Omnibus Press,ISBN 0-7119-3099-6
  • Miles, Barry, "Frank Zappa" (2004), London: Atlantic Books,ISBN 1-84354-092-4 (vertaald in het Nederlands alsZappa De biografie,ISBN 978-90-6005-556-4)
  • Rausch, Andreas, "Zappaesk" (2005), Köln: Egmont vgs verlagsgesellschaft,ISBN 3-7704-2888-9
  • Russo, Greg, "Cosmik Debris. The collected history and improvisations of Frank Zappa" (1998), USA: Crossfire Publications,ISBN 0-9648157-4-5
  • Russo, Greg, "Cosmik Debris. The collected history and improvisations of Frank Zappa (Revised)" (1999), USA: Crossfire Publications,ISBN 0-9648157-7-X
  • Russo, Greg, "Cosmik Debris. The collected history and improvisations of Frank Zappa (The Son Of Revised)" (2003), USA: Crossfire Publications,ISBN 0-9648157-0-2
  • Slaven, Neil, "Electric Don Quixote: The Definitive Story of Frank Zappa" (2003), London: Omnibus Press,ISBN 0-7119-9436-6
  • Ulrich, Charles, "The Big Note. A guide to the recordings of Frank Zappa" (2018), Vancouver: New Star Books,ISBN 978-1-55420-146-4
  • Walley, David, "No Commercial Potential. The Saga of Frank Zappa" (1980, Then and Now, New York: E. P. Dutton,ISBN 0-525-93153-8
  • Watson, Ben, "Frank Zappa: The Negative Dialectics of Poodle Play" (1996), New York: St. Martin's Griffin,ISBN 0-312-14124-6
  • Watson, Ben, "Frank Zappa. The Complete Guide to His Music" (2005), London: Omnibus Press,ISBN 1-84449-865-4
  • Wills, Geoff, "Zappa and Jazz" (2015), Leicestershire: Matador,ISBN 978-1-78462-391-3
  • Zappa, Frank & Occhiogrosso, Peter, "The Real Frank Zappa Book" (1989), New York: Poseidon Press,ISBN 0-671-63870-X
  • Zeuner, Mick & Klaus Kühner & Andrew Greenaway, "The Zappa Tour Atlas with annotated discography" (2019), Bedford: Wymar Publishing,ISBN 978-1-912782-17-8

Externe links

[bewerken |brontekst bewerken]
Mediabestanden
Commons heeft media­bestanden in de categorieFrank Zappa.

Noten

[bewerken |brontekst bewerken]
  1. Marco de Bruin, De grote held: Frank Zappa (in leren componeren). Geraadpleegd op15 november 2023.
  2. Frank Zappa & Peter Occhiogrosso (1989),The Real Frank Zappa Book (New York: Poseidon Press), p. 112-115 (ISBN 0-671-63870-X)
  3. .ZOLarium, Tijdschrift van de Wetenschappelijke Raad van Ziekenhuis Oost-Limburg jaargang 10 nr. 36; auteur: Dr. Johan Van Robays, Anatomopatholoog.
  4. ntlworld.com
  5. mudskipper.it.Gearchiveerd op 28 maart 2023.
  6. ntlworld.com
  7. Wassif, C.,Molecular Analysis of a Metalloprotease from Proteus mirabilis, Journal of Bacteriology, 177(20), pp. 5790-8 ,DOI:10.1128/jb.177.20.5790-5798.1995
  8. Scientists name bacterium for Frank Zappahttps://earthsky.org.Gearchiveerd op 25 april 2023.
  9. Frank Zappa Officiele Discografie. Zappa.com. Gearchiveerd op22 december 2017. Geraadpleegd op23 november 2023.
  10. Frank Zappa charts & awards. AllMusic. Geraadpleegd op23 november 2023.
  11. official charts. Geraadpleegd op23 november 2023.
  12. Discographie Frank Zappa. GfK Entertainment. Geraadpleegd op5 april 2019.
  13. norwegiancharts.com - Frank Zappa - Absolutely Free. norwegiancharts.com. Geraadpleegd op24 april 2009.
  14. swedishcharts.com - Frank Zappa - A Token Of My Extreme. swedishcharts.com. Geraadpleegd op24 april 2009.
  15. Kent, David (1993). Australian Chart Book 1970–1992, illustrated. Australian Chart Book, St Ives, N.S.W., 209, 348. ISBN 0-646-11917-6.
  16. Frank Zappa - Sharleena - austriancharts.at. austriancharts.at. Geraadpleegd op24 april 2009.
  17. Dutch Charts. Geraadpleegd op23 november 2023.
  18. Searchable Database. Recording Industry Association of America. Gearchiveerd op26 juni 2007. Geraadpleegd op5 april 2012. Opm: Niet meer beschikbaar.
  19. Searchable Database. Recording Industry Association of America. Gearchiveerd op26 juni 2007. Geraadpleegd op15 december 2011. Opm: Niet meer beschikbaar.
  20. Certified Awards Search. Gearchiveerd op24 september 2009. Geraadpleegd op23 november 2023.
  21. abGold Platinum Database. Gearchiveerd op17 oktober 2012. Geraadpleegd op15 december 2011.
Bibliografische informatie
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Frank_Zappa&oldid=68680084"
Categorieën:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp