DeFormatie van Houthem,Kalk van Houthem ofHouthem Formatie is eengeologische formatie uit deKrijtkalk Groep diedagzoomt inNederlands Zuid-Limburg en aansluitende gebieden inBelgië. Ze is ook terug te vinden in boringen in het noordoosten van hetKempens Bekken. De formatie bestaat uit sterkkalkhoudendezandsteen en door eenKrijtzee werd gevormd rond 60 miljoen jaar geleden, in hetPaleoceen.
De formatie is vernoemd naar het dorpHouthem dat gelegen is in het noordwestelijke deel vanZuid-Limburg.
De kalksteen van deze formatie komt in Zuid-Limburg alleen voor ten noordwesten van de lijnMaastricht,Valkenburg,Nuth enJabeek (en ten zuiden van deFeldbissbreuk). Hoe diep de kalksteen in de bodem zit is verschillend. Alleen in de driehoek tussen Maastricht,Meerssen en Valkenburg komt de formatie voor op een exploiteerbare diepte. Ten noorden hiervan ligt de kalksteen meer dan twintig meter onder de grondwaterspiegel.[1]
De Formatie van Houthem bestaat uit een maximaal 30 meter dik pakket lichtgrijze tot lichtgele kalk-arenieten. In de areniet zijn vaakkalksteenknollen,fossielen en laagjes van harde fossielfragmenten te vinden. Ook komenlenzen vanboundstone voor, opgebouwd uitroodwieren. Er komen op een aantal plekkenhardgrounds voor, waardoor de formatie onder te verdelen is in drieleden: deKalk van Geleen, deKalk van Bunde en deKalk van Geulhem.
In Nederland wordt de Formatie van Houthem, samen met de onderliggende formaties uit het Krijt, tot deKrijtkalk Groep gerekend. De formatie heeft een vergelijkbarelithologie met de oudere formaties uit deze groep. In België wordt de formatie meestal, met bovenliggende jongere formaties, tot deHaspengouw Groep gerekend.
De basis van de Formatie van Houthem wordt gevormd door deHorizont van Vroenhoven. Onder de formatie ligt de oudereFormatie van Maastricht uit het Laat-Krijt. Boven op de Formatie van Houthem liggen in het Kempens Bekken de jonger Paleocene formaties vanOpglabbeek (kleien enzanden) enHeers (mergels).
De Formatie van Houthem bestaat uit:[1]
Detypelocatie van de Formatie van Houthem is het noordwestelijke gedeelte vanZuid-Limburg dat gelegen is tussen de plaatsenValkenburg,Maastricht enGeleen en bestrijkt voor een groot deel het gebied van hetCentraal Plateau.[1]