Fochteloo

Plaats inNederland
(Details)
Situering
Provincie	FrieslandFriesland
Gemeente	OoststellingwerfOoststellingwerf
Coördinaten	52° 60′ NB, 6° 20′ OL
Algemeen
Oppervlakte	19,77[1] km²
- land	18,85[1] km²
- water	0,92[1] km²
Inwoners (2023-01-01)	360[1] (18 inw./km²)
Woning­voorraad	157 woningen[1]
Overig
Postcode	8428
Netnummer	0516
Woonplaats­code	1756
Belangrijke verkeersaders
Detailkaart
Locatie in de gemeente
Portaal    Nederland Friesland

Fochteloo (Stellingwerfs enFries:De Fochtel) is een dorp in de gemeenteOoststellingwerf, in deNederlandse provincieFriesland. Het ligt ten oosten vanOosterwolde en ten noorden vanAppelscha.

Op 1 januari 2023 had het dorp 360 inwoners.^[1] De buurtschapDe Knolle ligt in het noordelijke verlengde van Fochteloo en wordt om die reden nogal eens bij Fochteloo gerekend maar valt feitelijk onder Oosterwolde.

Het centrum van het dorp is waar het Noordeinde en Zuideinde bij elkaar komen en er kleine nieuwbouw is met de aansluitende weg Vogelrijd. Het verenigingshart van Fochteloo wordt gevormd door het multifunctionele dorpshuis en sportparkEt Legien aan het Zuideinde net buiten het centrum zelf. De school in dit dorpshuis heeft op het einde van het schooljaar 2010/2011 haar deuren moeten sluiten vanwege een gebrek aan nieuwe leerlingen.^[2] Kinderen van Fochteloo gaan in Appelscha of Oosterwolde naar school.

Eens per vijf jaar is er een dorpsfeest. Fochteloo heeft een eigen kapel. Deze behoort tot de protestantse gemeente te Oosterwolde. Alleen in de zomermaanden en de eerste kerstdag werden er diensten gehouden. Sinds 2008 worden er geen diensten meer gehouden.

Op de begraafplaats staat ook een van deklokkenstoelen in Friesland.

Tussen Fochteloo enVeenhuizen ligt hetFochteloërveen, eenhoogveengebied van ongeveer 2500 ha groot. Dit gebied wordt beheerd door Natuurmonumenten. Tussen Oosterwolde en Fochteloo loopt hetGrootdiep, de bovenloop van deTjonger.

SluisFochteloërverlaat hoort geografisch ook tot Fochteloo, hoewel zij fysiek alleen met Fochteloo verbonden is via een fietspad.

In 1408 werd het dorp Fochteloo vermeld alsFyochtelo, in 1525 alsVuchtel, in 1530 alsFoechtinge, 1542-1543 alsVuchtele enVuchtle en in 1664 alsVochtele enFochtele. De plaatsnaam wijst mogelijk naar 'het vochtige bos' dat er was gelegen.

Bij Fochteloo was sinds dejaren dertig een werkkamp gevestigd in het kader van de werkverschaffing, hetKamp Ybenheer. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, in de loop van1942, werd dit kamp door de Duitse bezetter gebruikt als werkkamp voor mannelijkeJoodse arbeiders, in het kader van deRijksdienst voor de Werkverruiming. In de nacht van2 - op3 oktober van dat jaar werd het ontruimd. Alle 215 kampbewoners werden naarkamp Westerbork getransporteerd en vandaar naarAuschwitz enSobibór.

Na de Tweede Wereldoorlog is het kamp gebruikt omMolukseKNIL-militairen en hun gezinnen te huisvesten. Nadat deze definitieve huisvesting hadden gekregen is het kamp nog tijdelijk gebruikt als onderkomen en oefenplaats voor het Nederlandse leger. Daarna zijn de beide kampen overgedragen aanNatuurmonumenten, die de terreinen sindsdien in beheer hebben.

Bij voormalig kampYbenheer is op 2 oktober2002 een monument onthuld ter nagedachtenis aan het kamp. Van het kamp Oranje herinnerde alleen de voormaligeappelplaats nog aan het kamp. In 2019 zijn de kampen ontsloten en ingericht met informatie voor bezoekers, ook met rolstoel of rollator.

• FC Fochteloo, voetbalvereniging

• Jan Eise Kromkamp (1955), marathonschaatser

• Lijst van rijksmonumenten in Fochteloo

Zie de categorieFochteloo vanWikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

• Geografie van Ooststellingwerf
• Plaats in Friesland

• Wikipedia:Coördinaten op Wikidata