FK Sjachtar Donetsk (Oekraïens: Шахтар Донецьк[ʃɑxˈtɑr doˈnɛt͡sʲk]) is eenOekraïense professionelevoetbalclub die van origine uit de Oost-Oekraïense stadDonetsk komt, maar door deRussisch-Oekraïense Oorlog in 2014 gedwongen was haar speelbasis te verleggen naar de West-Oekraïense stadLviv, vervolgens vanaf 2017 naarCharkiv en vanaf 2020 naar de hoofdstadKiev, waar ze sindsdien speelt in stadionNSK Olimpiejsky. In 2017 waren al de kantoren en trainingsfaciliteiten naar Kiev verplaatst.
De clubkleuren van Sjachtar zijn oranje-zwart. De club werd in de 21ste eeuw een belangrijke club in Oekraïne, met dertien landstitels. Sjachtar won in 2009 zijn enige internationale prijs: deUEFA Cup.
De club werd op 3 april 1936 opgericht onder de naamStachanovets. De club werd genoemd naarAleksej Stachanov. De selectie bestond uit spelers van de lokale voetbalclubsSjachtar Horliv enDynamo Stalino. Stachanovets speelde zijn eerste wedstrijd op 12 mei 1936, tegenDynamo Odesa inHorlivka.Mykhailo Pasjtsjenko maakte het openingsdoelpunt, maar de club verloor met 2–3. De club speelde twaalf dagen later inKazan zijn eerste competitiewedstrijd, die ondanks een doelpunt vanFjodor Manov met 1–4 verloren ging. Vanaf 1938 mocht de club deDonbas vertegenwoordigen op hethoogste niveau van de Sovjet-Unie. De elfde plaats in1938 werd gevolgd door twaalfde plaatsen. De competitie van1941 werd onderbroken wegens deTweede Wereldoorlog toen Stachanovets de vierde plaats bezat. Veel spelers van de club vochten mee in deGrote Vaderlandse Oorlog en sommigen kwamen daarbij te overlijden. Na de oorlog speelde Stachanovets mee in dePervaja Liga, waar het als vijfde eindigde.
De club veranderde zijn naam in juli 1946 inSjachtjor, wat in hetRussischmijnwerker betekent. In 1947 eindigde de club als tweede in de Oekraïense zone van dePervaja Liga. In 1949 keerde Sjachtjor terug naar deSovjet Top Liga, maar daar eindigde het als laatste, met 18 punten in 34 wedstrijden. In1950 verbeterden de prestaties met een elfde plaats. Een jaar later wist Sjachtjor knap als derde te eindigen in de competitie. Dat was tot dan toe de beste prestatie van de club. In hetbekertoernooi bereikte Sjachtjor de halve finales. AanvallerAleksandr Ponomarjov speelde een grote rol bij het succes van 1951. In het daaropvolgende jaar speelde Sjachtjor al zijn competitiewedstrijden inMoskou en degradeerde het naar het tweede niveau. Vervolgens voerde de club grote veranderingen door. Zo beëindigde Ponomarjov zijn spelerscarrière en werd hij trainer van het eerste elftal. In Sjachtjors tweede achtereenvolgende seizoen na de degradatie werd de club kampioen van hettweede niveau, waardoor het ook promoveerde naar het hoogste niveau. Tussen1955 en1958 eindigde Sjachtjor steeds op de zevende of achtste plaats in de competitie. In1959 eindigde Sjachtjor als laatste, maar degradeerde het niet door uitbreiding van de competitie.
1960–1974: Osjenkov-jaren met eerste prijzen gevolgd door degradatie en promotie
In 1960 werdOleg Osjenkov aangesteld als trainer van Sjachtjor. Op 29 oktober 1961 won Sjachtjor de eerste hoofdprijs van zijn clubgeschiedenis. Die dag werd in de finale van debeker met 3–1 gewonnen vanTorpedo Moskou. Een jaar later wist de club de bekerwinst te prolongeren; op 11 augustus 1962 won Sjachtjor dankzij twee vroege doelpunten de bekerfinale tegenZnamja Troeda Orechovo-Zoejevo. Ook in 1963 speelde Sjachtjor de bekerfinale, maar ditmaal wasSpartak Moskou met 2–0 te sterk. In1960 was Sjachtjor als zeventiende geëindigd in de competitie. De club groeide door de jaren heen en eindigde in1964 als vijfde. In1966 hieldJoeri Korotkikh 913 minuten lang zijn doel schoon. In 1969 werd Osjenkov na negen jaar als hoofdtrainer vervangen doorJoerij Vojnov. In 1971 eindigde Sjachtjor als laatste in decompetitie, waardoor het degradeerde. Sjachtjor wist in1972 direct terug te promoveren naar het hoogste niveau. In deze jaren werden de hoofdtrainers snel afgewisseld. In het eerste seizoen terug op het hoogste niveau eindigde Sjachtjor als zesde.
1975–1991: eerste deelnamen aan Europees voetbal, laatste jaren van de Sovjet-Unie
Onder leiding vanVladimir Salkov eindigde Sjachtjor in 1975 als tweede in decompetitie, met een achterstand van vijf punten opDynamo Kiev. Die tweede plaats was tot dan toe de hoogste eindklassering van Sjachtjor in zijn clubgeschiedenis. Door die tweede plaats mocht de club in 1976 deelnemen aanEuropees clubvoetbal. In deUEFA Cup werden er zeges opDynamo Berlin enBudapest Honvéd geboekt voordat Sjachtjor in de achtste finales werd uitgeschakeld doorJuventus, de uiteindelijke winnaar van het toernooi. In de jaren die volgden tot 1982 bleef Sjachtjor steeds in de top 7 eindigen. In 1978 verloor Sjachtjor in deEuropacup II vanFC Barcelona. In 1979 wist Sjachtjor metViktor Nosov zijn beste eindklassering in decompetitie te evenaren, met een tweede plaats, met een achterstand van twee punten op Spartak Moskou.Vitalij Staroechin werd dat jaar met 26 doelpunten topscorer van de competitie en benoemd totvoetballer van het jaar van de Sovjet-Unie.
Vanaf 1980 wist Sjachtjor niet meer in de top 5 in de competitie van de Sovjet-Unie te eindigen. In 1980 en 1983 werd wel succes geboekt in het bekertoernooi. Op 9 augustus 1980 werd de bekerfinale tegenDinamo Tbilisi gewonnen en op 8 mei 1983 werd de finale gewonnen vanMetalist Charkov. De bekerwinst van 1983 werd op 8 juli 1984 gevolgd door winst in desupercup van de Sovjet-Unie tegen landskampioenFK Dnipro. In deEuropacup II verloor Sjachtjor in 1984 de kwartfinale vanFC Porto, nadat in eerdere rondesBoldklubben 1901 enServette FC werden uitgeschakeld.
1992–2001: eerste jaren in onafhankelijk Oekraïne, wisseling van eigenaar
Na hetuiteenvallen van de Sovjet-Unie en het uitroepen van de onafhankelijkheid vanOekraïne in 1991 veranderde de club zijn naam van het RussischeSjachtjor naar het OekraïenseSjachtar. Sjachtar eindigde in de eerste twee edities van dePremjer Liha als vierde. In 1994 plaatste Sjachtar zich voor Europees voetbal door als tweede te eindigen, met een achterstand van zeven punten opDynamo Kiev. Op 28 mei 1995 won Sjachtar voor het eerst deOekraïense beker. De finale tegenFK Dnipro eindigde in een 1–1 gelijkspel, waarna Sjachtar destrafschoppenreeks won. In oktober 1995 overleed de eigenaar Akhat Bragin bij een bomaanslag. Hij werd opgevolgd door zijn vice-eigenaarRinat Achmetov, die grootse ambities had.
In 1996 eindigde Sjachtar teleurstellend als tiende in de competitie, maar een jaar later eindigde de club achter enkelDynamo Kiev in de competitie en werd de bekerfinale op 25 mei met 1–0 gewonnen tegen FK Dnipro. Tussen 1997 en 2001 eindigde Sjachtar ook steeds als tweede in de competitie, achter Dynamo Kiev. In 1999 werd een voetbalacademie, verbonden aan de club, geopend, die ongeveer 3000 jonge spelers training bood. In hetzelfde jaar werd het nieuwe trainingscomplex "Kirsja" geopend. In 2000 kwam Sjachtar voor het eerst uit in deUEFA Champions League. In de kwalificatierondes werdenLevadia Tallinn enSlavia Praag uitgeschakeld. In de groepsfase eindigde Sjachtar als derde in een groep metArsenal FC,SS Lazio enSparta Praag. Op 27 mei 2001 won Sjachtar voor een derde keer de Oekraïense beker, door de finale tegenArsenal Kiev na eenverlenging met 2–1 te winnen.
2001–2013: start van binnenlandse dominantie, UEFA Cup-winst onder Lucescu
In januari 2002 werdNevio Scala aangesteld als hoofdtrainer. Onder zijn leiding eindigde Sjachtar met één punt boven Dynamo Kiev, waardoor het voor het eerst kampioen van Oekraïne werd. In de beker won Sjachtar op 26 mei 2002 de finale na een verlenging tegen datzelfde Dynamo Kiev, waardoor Sjachtar de nationale dubbel won.Anatolij Tymosjtsjoek werd dat jaar als eerste Sjachtar-speler in een onafhankelijk Oekraïne verkozen totOekraïens voetballer van het jaar. In 2003 en 2004 eindigde Sjachtar met drie punten achterstand op Dynamo Kiev als tweede. In 2004 gebeurde dat onder leiding vanBernd Schuster. Hij vertrok richting het eind van het seizoen, voordat Sjachtar op 30 mei 2004 de bekerfinale tegen FK Dnipro met 2–0 won. Enkele dagen voor die bekerfinale wasMircea Lucescu aangesteld als hoofdtrainer.
Na de aanstelling van Lucescu haalde Achmetov veel (half-)Brazilianen naar Sjachtar.Brandão zat er al en binnen een jaar na de komst Lucescu tekenden ookMatuzalém,Elano enJádson bij Sjachtar.[1] In de verdediging stonden veel zelf opgeleide spelers.[2] In Lucescu's eerste volledige seizoen bij Sjachtar eindigde de club na overwinningen opCeltic FC enFC Barcelona als derde in eenUEFA Champions League-groep met ookAC Milan. Sjachtar won in deUEFA Cup vervolgens vanSchalke 04, maar werd uitgeschakeld doorAZ. Later dat seizoen werd Sjachtar voor een tweede keer landskampioen, door met zeven punten voorsprong op Dynamo Kiev als eerste te eindigen. In de finale van het bekertoernooi verloor Sjachtar op 29 mei 2005 met 1–0 van de grote concurrent Dynamo Kiev. Sjachtar wist wel van Dynamo Kiev te winnen toen het op 9 juli 2005 na een strafschoppenserie voor het eerst in de clubgeschiedenis deOekraïense supercup won.
In 2006 wist Sjachtar de landstitel van 2005 te prolongeren. Sjachtar had het hele competitieseizoen slechts één keer verloren en eindigde het seizoen met hetzelfde puntenaantal als Dynamo Kiev. Daarop werd besloten om een "Golden Match" te laten spelen tussen Sjachtar Donetsk en Dynamo Kiev voor de landstitel inKryvy Rih. Sjachtar won die wedstrijd na een verlenging, dankzij een treffer vanJulius Aghahowa.[3] In het seizoen 2006/07 eindigde Sjachtar in zowel de competitie als het bekertoernooi als tweede achter Dynamo Kiev. In 2006 en 2007 werd Tymosjtsjoek voor een tweede en derde keer benoemd tot Oekraïens voetballer van het jaar. Sjachtar won in 2008 voor een tweede keer de Oekraïense dubbel door de competitie en de beker te winnen. Enkele maanden later won Sjachtar ook voor een tweede keer in de clubgeschiedenis de Oekraïense supercup, door met een strafschoppenserie van Dynamo Kiev te winnen.
Sjachtar won op 9 december 2008 met 3–2 uit bijFC Barcelona, de uiteindelijke winnaar van deUEFA Champions League. Sjachtar eindigde als derde in een groep met ookSporting Lissabon enFC Basel en stroomde door naar deUEFA Cup. In de UEFA Cup wist SjachtarTottenham Hotspur,CSKA Moskou enOlympique Marseille uit te schakelen. In de halve finales volgde een Oekraïens onderonsje met Dynamo Kiev. De thuiswedstrijd eindigde in een 1–1 gelijkspel en Sjachtar won de thuiswedstrijd met 2–1. Op 20 mei 2009 speelde Sjachtar deUEFA Cupfinale inIstanboel tegenWerder Bremen. Sjachtar behaalde het grootste succes in zijn clubhistorie door met 2–1 te winnen.Luiz Adriano opende de score en na een tegentreffer vanNaldo maakteJádson in de verlenging het winnende doelpunt. Sjachtar werd zodoende de eerste club uit onafhankelijk Oekraïne met een internationale prijs en de laatste winnaar van de UEFA Cup voordat het werd omgedoopt tot deUEFA Europa League. In de binnenlandse competities eindigde Sjachtar als tweede, achter Dynamo Kiev in de competitie en achterVorskla Poltava in hetbekertoernooi. Sjachtar speelde op 28 augustus 2009 inMonaco om deUEFA Super Cup. Sjachtar hield lang stand, maar FC Barcelona won de wedstrijd door een doelpunt vanPedro in de verlenging.
Team van 2012-2013
Op 29 augustus 2009 werd de nieuwe thuisbasis van Sjachtar Donetsk, deDonbas Arena, geopend. In 2010 won Sjachtar voor een vijfde keer de landstitel. Dat werd gevolgd door een 7–1 zege opTavrija Simferopol in de landelijke supercup op 4 juli 2010. In het seizoen 2010/11 bereikte Sjachtar voor het eerst de knock-outfase van deUEFA Champions League, door groepswinnaar te worden in een groep metArsenal FC,SC Braga enFK Partizan.[4] In de achtste finales won Sjachtar vanAS Roma, waarna het in de kwartfinales speelde tegen FC Barcelona, dat met 6–1 te sterk bleek. Later dat seizoen won Sjachtar voor een tweede keer in zijn clubgeschiedenis de landelijke dubbel. In juli 2011 verloor Sjachtar de strijd om de supercup tegen Dynamo Kiev, maar de club wist in 2012 de landstitel en de bekerwinst te prolongeren. In 2013 bereikte Sjachtar voor een tweede keer de knock-outfase van deUEFA Champions League, maar werd het in de achtste finales uitgeschakeld doorBorussia Dortmund. In datzelfde jaar won Sjachtar voor een derde jaar op rij de landelijke dubbel. In de competitie eindigde de club dertien punten boven vicekampioenMetalist Charkov en Sjachtar won de bekerfinale met 3–0 vanTsjornomorets Odessa.Henrich Mchitarjan werd topscorer van de Oekraïense competitie.
2013–heden: vertrek van Lucescu en gevolgen van de oorlog
In 2013 verkocht SjachtarHenrich Mchitarjan,Willian enFernandinho voor vele miljoenen euro's. Daarvoor in de plaats werden onder anderen de BrazilianenTaison,Fred enBernard gehaald. Dat seizoen verkocht Sjachtar 27.000 seizoenkaarten. In 2014 werd Sjachtar voor een vijfde seizoen op rij en voor een negende keer in dertien seizoenen kampioen van Oekraïne, metLuiz Adriano als topscorer. In het bekertoernooi ging de finale verloren tegen Dynamo Kiev. Op 22 juli 2014 won Sjachtar de Oekraïense supercup wel van Dynamo Kiev. In 2014 werd Donetsk het centrum van deoorlog in Oost-Oekraïne. Sjachtar moest vertrekken uitDonetsk en vestigde zich inKiev. De club wilde zijn wedstrijden niet spelen in de stad van zijn rivaal Dynamo Kiev en ging in plaats daarvan Sjachtar zijn wedstrijden spelen in deArena Lviv.[5] MetLviv als thuisbasis eindigde Sjachtar als tweede in eenUEFA Champions League-groep metFC Porto,Athletic Bilbao enBATE Borisov. In de uitwedstrijd tegen BATE Borisov won Sjachtar Donetsk met 7–0. Het werd de gedeeld grootste uitzege ooit van een team in de UEFA Champions League en Luiz Adriano werd in die wedstrijd naLionel Messi de tweede speler ooit met vijf doelpunten in één UEFA Champions League-wedstrijd.[6] In de achtste finales wist SjachtarBayern München in de heenwedstrijd op 0–0 te houden, maar in deAllianz Arena ging Sjachtar met 7–0 onderuit. In zowel de competitie als het bekertoernooi moest Sjachtar het doen met een tweede plaats achter Dynamo Kiev.Alex Teixeira werd topscorer van de competitie en werd in het daaropvolgende seizoen verkocht, evenals zijn landgenotenDouglas Costa, Luiz Adriano enFernando.
Sjachtar won op 14 juli 2015 voor een zevende keer de Oekraïense supercup, dankzij doelpunten vanDarijo Srna en Taison in de blessuretijd tegen Dynamo Kiev. In deUEFA Champions League eindigde Sjachtar in een groep metReal Madrid,Paris Saint-Germain enMalmö FF als derde, waardoor het doorstroomde naar deUEFA Europa League. Sjachtar wist daarin te winnen vanSchalke 04,RSC Anderlecht en SC Braga, maar moest het in de halve finales afleggen tegenSevilla FC. In de competitie moest Sjachtar Dynamo Kiev boven zich dulden, maar het bekertoernooi werd gewonnen door in de finaleZorja Loehansk te verslaan. Aan het eind van het seizoen 2015/16 vertrok Lucescu na een periode van twaalf jaar en 573 wedstrijden als hoofdtrainer om aan de slag te gaan bijZenit Sint-Petersburg. Hij werd opgevolgd doorPaulo Fonseca, die overkwam van SC Braga.[7] In januari 2017 werd bekend dat Sjachtar zijn wedstrijden niet meer in Lviv, maar in hetMetaliststadion teCharkiv ging spelen, omdat er in die regio veel supporters van Sjachtar zouden zijn. Sjachtar bleef zijn trainingen afwerken in Kiev. In Sjachtars eerste seizoen onder leiding van Fonseca werd de club met een voorsprong van dertien punten op Dynamo Kiev voor een tiende keer landskampioen. Ook de Oekraïense beker werd gewonnen. Drie maanden later won Sjachtar de Oekraïense supercup tegen Dynamo Kiev.
Srna speelde sinds 2003 voor Sjachtar en verlengde zijn contract in 2017, ondanks interesse vanFC Barcelona.[8] In september 2017 kwam hij in opspraak, omdat hij eendopingmiddel zou hebben gebruikt.[9] Srna besloot vervolgens om niet meer voor Sjachtar te spelen. Hij werd in februari 2018 tot augustus 2018 geschorst, maar hij vertrok in juni 2018 bij de club, na vijftien jaar en 536 wedstrijden voor Sjachtar te hebben gespeeld.[10][11] Sjachtar bereikte in het seizoen 2017/18 de achtste finales van deUEFA Champions League, maar werd daarin opuitdoelpunten uitgeschakeld doorAS Roma. Sjachtar won in 2018 wederom de landelijke dubbel. Naast Srna vertrokken in de zomer van 2018 ookFred,Jaroslav Rakitskiy enBernard na minstens vijf jaar. In 2019 won Sjachtar voor een negende keer de landelijke dubbel. In de competitie eindigde Sjachtar met een voorsprong van elf punten boven Dynamo Kiev, met aanwinstJúnior Moraes als topscorer. In de beker werd de finale tegenFK Inhoelets Petrove met 4–0 gewonnen.
In juni 2019 werdLuís Castro aangesteld als hoofdtrainer. Hij verving Fonseca, die naar AS Roma vertrok. Sjachtars eerste wedstrijd onder leiding van Castro ging met 2–1 verloren tegen Dynamo Kiev in de strijd om de Oekraïense supercup. In deUEFA Champions League eindigde Sjachtar als derde in een groep metManchester City,Atalanta Bergamo enDinamo Zagreb. In de knock-outfase van deUEFA Europa League bereikte Sjachtar vervolgens de halve finales viaSL Benfica,VfL Wolfsburg enFC Basel. In de halve finale ging Sjachtar met 5–0 onderuit tegenInternazionale. De kwart- en halve finale werden uitgesteld en gespeeld over één wedstrijd in Duitsland zonder publiek wegens decoronacrisis. Door de coronacrisis werd ook de landelijke competitie tijdelijk stilgelegd. Sjachtar werd uiteindelijk overtuigend kampioen, met een voorsprong van 23 punten op Dynamo Kiev. Het was de dertiende landstitel uit de clubgeschiedenis. Doordat de wedstrijden in de coronacrisis zonder toeschouwers werden gespeeld, besloot Dynamo Kiev zijn wedstrijden te spelen in hetValeri Lobanovskystadion. Daarop besloot Sjachtar om voor een derde keer in zes jaar tijd te veranderen van stadion voor zijn thuiswedstrijden en zijn thuiswedstrijden te gaan spelen in het eerdere stadion van Dynamo Kiev, hetNSK Olimpiejsky.[12]
Sjachtar won in 2020 twee keer vanReal Madrid in de groepsfase van deUEFA Champions League, maar overleefde de groep met ookBorussia Mönchengladbach enInternazionale niet. In deUEFA Europa League werd Sjachtar uitgeschakeld in de achtste finales door AS Roma, dat onder leiding stond van Sjachtars voormalige trainer Fonseca. In 2021 greep Sjachtar voor het eerst in vijf jaar tijd naast de landstitel. Voor het eerst in veertien seizoenen zelfs bleef Sjachtar zonder prijs in een volledig seizoen. Aan het eind van het seizoen vertrok Castro als trainer en werd hij vervangen doorRoberto De Zerbi.[13][14] Door de tweede plaats in het voorgaande competitieseizoen nam Sjachtar het op 22 september 2021 op tegen Dynamo Kiev in de strijd om de landelijke supercup. Sjachtar won deze wedstrijd met 3–0. Wegens deRussische invasie van Oekraïne werd de Oekraïense competitie in het seizoen 2021/22 niet afgemaakt. Op het moment dat de competitie werd stilgelegd stond Sjachtar bovenaan. Er werd echter geen kampioen uitgeroepen. Wel werd er op basis van de stand besloten dat Sjachtar zich kwalificeerde voor deUEFA Champions League.[15] Door de invasie vertrokken veel spelers uit Oekraïne, waaronderAlan Patrick,David Neres,Dodô enMarlon. Trainer De Zerbi gaf in eerste instantie aan in Oekraïne te blijven, maar later vertrok hij alsnog.[16]Igor Jovićević werd zijn opvolger.[17] In januari 2023 wist SjachtarMykhailo Moedryk voor € 100 miljoen te verkopen aanChelsea FC. Dat werd een recordverkoop voor Sjachtar.[18]
ZieSjachtarstadion voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Het oude stadion van FK Sjachtar, hetSjachtarstadion, werd in 1936 gebouwd en onderging viermaal een verbouwing. Het werd door de reserves van Sjachtar gebruikt en doorMetaloerh Donetsk, tijdens hun Europese wedstrijden.
ZieRSK Olimpijskyj voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Het RSK Olimpiyskiy was de oude thuisbasis van Sjachtar Donetsk, maar sinds de Donbas Arena werd gebruikt, was alleenMetaloerh Donetsk nog de bespeler van het stadion.
ZieDonbas Arena voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
De Donbas Arena was sinds augustus 2009 de thuisbasis van FC Sjachtar en bood plaats aan 51.504 toeschouwers. Het is mede gebouwd voor hetEK 2012, dat plaatsvond inPolen en Oekraïne. Tijdens deRussisch-Oekraïense Oorlog werden er in de Donbas Arena na mei 2014 geen wedstrijden meer gespeeld.
FK Sjachtar Donetsk speelt sinds 1976 in diverse Europese competities. Hieronder staan de competities en in welke seizoenen de club deelnam. De edities die Sjachtar Donetsk heeft gewonnen zijndik gedrukt.