| Carl Zeiss Jena | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Naam | Fußball-Club Carl Zeiss Jena e.V. | |||||
| Bijnaam | FCC | |||||
| Opgericht | 13 mei1903 | |||||
| Plaats | Jena,Thüringen | |||||
| Stadion | Ernst-Abbe-Sportfeld | |||||
| Capaciteit | 10.445 | |||||
| Aantal leden | 5.000(juni 2023) | |||||
| Voorzitter |  Ralph Grillitsch | |||||
| Eigenaar | 95% Staprix NV | |||||
| Algemeen directeur | Patrick Widera | |||||
| Sportief directeur | Stefan Böger | |||||
| Trainer | Henning Bürger | |||||
| Competitie | Regionalliga Nordost (IV) | |||||
| Website | fc-carlzeiss-jena.de | |||||
| ||||||
| Geldig voor 2020/21 | ||||||
| ||||||
Carl Zeiss Jena is eenDuitsevoetbalclub uitJena, in de deelstaatThüringen.
Werknemers van de optische fabriekCarl Zeiss stichten de ploeg in1903 alsFußball-Club der Firma Carl Zeiß. In1911 werd de naam veranderd inFußball-Club Carl Zeiß Jena.
De club was aangesloten bij deMidden-Duitse voetbalbond en speelde vanaf 1906 in de2. Klasse Thüringen. Deze competitie werd in 1907 opgewaardeerd tot eerste klasse en de club werd vicekampioen achterSC Erfurt 1895. In 1908 werd de competitie in meerdere groepen opgedeeld. De club werd groepswinnaar en na een overwinning opFC Germania Mülhausen plaatste de club zich voor de finale, waar de club een pak rammel keer van SC Erfurt (7-1). Na dit seizoen ging de club in de nieuweOost-Thüringse competitie spelen.
In 1910 werd de club kampioen en nam zo voor het eerst deel aan deeindronde, maar werd meteen verslagen doorCricket-Viktoria Magdeburg. Een jaar later ging de club er opnieuw in de eerste ronde uit, deze keer tegenHallescher FC Wacker. In1911/12 won de club voor het eerst in de eindronde, maar na een 4:0 overwinning opKonkordia Plauen volgde een nederlaag tegen Erfurter SC. Een jaar later kon de club weer in de eerste ronde winnen, vanSV 1901 Gotha, maar verloor ook nu in de tweede ronde, vanHallescher FC 1896. In 1914 doorbrakSC Weimar de hegemonie van de club in Oost-Thüringen waardoor ze niet aan de eindronde konden deelnemen.
In 1917 nam de club de naam1. SV Jena 03 aan en werd dat jaar ook weer kampioen. Nieuw was dat de Thüringse clubs eerst onder elkaar uitmaakten wie naar de Midden-Duitse eindronde mocht. Jena versloegWacker Gotha maar verloor dan opnieuw van Erfurt. In 1918 werdTV Lion Weißenfels met 17-0 aan de kant gezet en werd Erfurt eindelijk verslagen. In de Midden-Duitse eindronde mocht de club meteen in de halve finale aantreden en verloor hier na verlengingen van Hallescher FC 1896 stootten.
In 1918 werd de competitie geherstructureerd. De competities van Noord-, Oost-, Zuid- en West-Thüringen en die van Wartburg werden verenigd in de Thüringenliga, vanaf 1919 Kreisliga Thüringen. Van 1920 tot 1922 werd de club vicekampioen, maar kon niet de titel willen. In 1923 werd de Kreisliga ontbonden de Oost-Thüringse competitie heringevoerd.
De club werd meteen weer kampioen en nam opnieuw deel aan deeindronde: na een overwinning opFC Wacker 1910 Gera volgde een nederlaag tegenNaumburger SpVgg 05. Een jaar later kende de club voor het eerst succes in deeindronde. Na overwinningen opSpVgg 04 Gera,1. FC 1907 Lauscha, Wacker Halle enSV Guts Muts Dresden plaatste de club zich voor de finale tegenVfB Leipzig. Leipzig won met 2:0, maar vanaf dit jaar mochten er twee clubs naar denationale eindronde, maar eerst moest Jena nog langs de winnaar van de vicekampioenen. Ze wonnen tegen SC Erfurt en traden zo voor het eerst in de schijnwerpers op nationaal vlak. Ze hadden de pech om de topclub van het moment te treffen in de eerste ronde,1. FC Nürnberg, waardoor ze al vroeg uitgeschakeld werden. De volgende seizoenen zorgde Wacker Gera enSpVgg 06 Falkenstein voor een vroege uitschakeling. Dan volgde drie titels vanSC Apolda waardoor het seizoen voor Jena telkens vroeg afgelopen was. In1930/31 werd de club opnieuw kampioen en versloeg in deeindronde Naumburger SV 05,VfL 1911 Bitterfeld enFC Thüringen Weida en verloor dan in de halve finale vanFC Preußen 1909 Langensalza. Nadat Apolda in 1932 nog de titel pakte werd Jena een jaar later andermaal kampioen, maar werd in de eindronde vroegtijdig uitgeschakeld doorVfB Glauchau 1907.
In 1933 kwam deNSDAP aan de macht in Duitsland en zij herstructureerden het voetbal. De Midden-Duitse bond en zijn 24 competities werden ontbonden en vervangen door deGauliga Mitte enGauliga Sachsen. Enkel de kampioen uit Oost-Thüringen plaatste zich. Na een middelmatig eerste seizoen werd de club in1934/35 verrassend kampioen en plaatste zich zo nog eens voor denationale eindronde. In een groep metVfB Stuttgart,SpVgg Fürth en1. Hanauer FC 1893 werd de club laatste. Ook het volgend seizoen won Jena de titel. In deeindronde zat de club nu in een groep met FC Nürnberg,VfR Wormatia Worms enStuttgarter Kickers en eindigde gedeeld derde. De volgende seizoenen eindigde de club in de subtop tot een nieuwe titel volgde in1939/40, waar de club 27 van de 28 punten behaalde. In deeindronde werd de club laatste in een groep metDresdner SC,Eimsbütteler TV enVfL Osnabrück. Ook het volgende seizoen won de club nog de titel. In deeindronde werd Jena tweede in een groep metHamburger SV enVfB Königsberg. De volgende drie jaar werdSV Dessau 05 kampioen. Het laatste seizoen van de Gauliga werd niet voltooid wegens het nakende einde van deTweede Wereldoorlog.
Na het einde van de oorlog werden de Duitse sportverenigingen ontbonden door de geallieerden, maar in1946 werd de ploeg heropgericht alsSG Ernst Abbe Jena, genoemd naarErnst Abbe, die ook veel betekende voor het bedrijf Carl Zeiss. Zoals zoveel Oost-Duitse clubs onderging de club enkele naamsveranderingen (zie onder). In 1950 werd de club eenBSG.
Na de stichting van deDDR-Oberliga speelde de club in de 2de klasse in1950, in het 2de seizoen werd de titel behaald en ging de club voor één seizoen naar 1ste. In 1954 werd in Oost-Duitsland hetsportclubsysteem ingevoerd om de prestaties te verbeteren en de club werd geïntegreerd inSC Motor Jena. In 1956 promoveerde de club en werd vierde. In1958 werd de club zelfs vicekampioen achterASK Vorwärts Berlin. De volgende seizoenen eindigde de club in de subtop. Op 7 oktober 1960 speelde de club de finale van de allereersteFDGB-Pokal tegenSC Empor Rostock en won. Hierdoor mocht de club aantreden in deEuropacup II 1961/62, waar ze pas in de halve finale gestopt werden doorAtlético Madrid. In1962/63 werd de club zelfs landskampioen.
In 1965 besloot de Oost-Duitse regering dat de voetbalafdelingen van de grootste sportclubs zelfstandig moesten worden. Zo ontstonden er tienFC's. Motor Jena nam de naam FC Carl Zeiss Jena aan. Reeds in1967/68 werd de titel behaald. Na een vicetitel achter Vorwärts Berlin werd een jaar later opnieuw de titel gewonnen. In de volgende vijf jaar werd Jena vier keer vicekampioen, twee keer achterDynamo Dresden en twee keer achter1. FC Magdeburg. Ook hierna eindigde de club steevast in de subtop en speelde enkel in 1976/77 geen Europees voetbal. In 1980 won Jena de beker tegenFC Rot-Weiß Erfurt. Het seizoen erop werd de club vicekampioen achterDynamo Berlin en versloeg in de Europacup II grote clubs alsAS Roma,Valencia CF enBenfica op weg naar de finale, hierin was SovjetclubDinamo Tbilisi echter te sterk.
Na dit hoogtepunt ging het echter minder met de resultaten. In1983/84 werd de club slechts tiende, hierna werd de club een middenmoter.
Na deDuitse hereniging werden de Oost-Duitse clubs in het seizoen 1991/92 bij deBundesliga toegevoegd, Jena mocht in de2. Bundesliga startten die voor dat seizoen in 2 groepen werd opgedeeld. Carl Zeiss eindigde knap op een gedeelde 2de plaats samen met1. FC Saarbrücken, in de eindronde kon echter geen promotie werden afgedwongen.
In1994 degradeerde de club echter naar deRegionalliga, de club kon terugkeren na één seizoen en bleef nog 3 jaar in de 2de klasse voetballen alvorens te degraderen. In de Regionalliga kon de club mee aan, maar na het seizoen2000 werden de 4 Regionalliga's tot 2 herleid, waardoor de betere teams overbleven. De club werd 18de in het volgende seizoen en degradeerde. Na 4 seizoenen in deOberliga kon de club terugkeren en na het seizoen 2005/2006 dwong de club zelfs opnieuw promotie af naar de 2. Bundesliga. In het seizoen 2007/2008 degradeerde de club naar de nieuw gevormde3. Liga, waar ze tot 2012 speelden toen een nieuwe degradatie volgde. In het seizoen 2016/17 dwong Jena promotie naar de3.Liga af. In de finale van de play-offs werdViktoria Koln over twee duels verslagen.
| Seizoen | № | Clubs | Divisie | Niveau | Duels | Winst | Gelijk | Verlies | Doelsaldo | Punten | Pokal |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1963–64 | 6 | 14 | DDR-Oberliga | I | 26 | 10 | 6 | 10 | 43–35 | 26 | halve finale |
| 1964–65 | 2 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 14 | 4 | 8 | 41–27 | 32 | Finale | |
| 1965–66 | 2 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 14 | 4 | 8 | 45–24 | 32 | 8e finale | |
| 1966–67 | 5 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 11 | 5 | 10 | 31–29 | 27 | kwartfinale | |
| 1967–68 |  | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 17 | 5 | 4 | 51–19 | 39 | Finale | |
| 1968–69 | 2 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 13 | 6 | 7 | 43–22 | 32 | kwartfinale | |
| 1969–70 | | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 16 | 7 | 3 | 50–16 | 39 | kwartfinale | |
| 1970–71 | 2 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 14 | 5 | 7 | 58–29 | 33 | halve finale | |
| 1971–72 | 4 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 12 | 7 | 7 | 42–34 | 31 | | |
| 1972–73 | 2 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 15 | 9 | 2 | 46–21 | 39 | 8e finale | |
| 1973–74 | 2 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 16 | 4 | 6 | 55–26 | 36 | | |
| 1974–75 | 2 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 17 | 4 | 5 | 42–23 | 38 | halve finale | |
| 1975–76 | 5 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 11 | 7 | 8 | 50–43 | 29 | kwartfinale | |
| 1976–77 | 3 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 14 | 5 | 7 | 45–31 | 33 | halve finale | |
| 1977–78 | 5 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 13 | 5 | 8 | 53–32 | 31 | 8e finale | |
| 1978–79 | 3 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 14 | 6 | 6 | 38–21 | 34 | 8e finale | |
| 1979–80 | 3 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 13 | 6 | 7 | 41–24 | 32 | | |
| 1980–81 | 2 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 16 | 4 | 6 | 57–29 | 36 | 8e finale | |
| 1981–82 | 5 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 14 | 4 | 8 | 49–27 | 32 | kwartfinale | |
| 1982–83 | 3 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 15 | 4 | 7 | 46–29 | 34 | halve finale | |
| 1983–84 | 10 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 7 | 6 | 13 | 50–63 | 20 | halve finale | |
| 1984–85 | 7 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 9 | 7 | 10 | 36–27 | 25 | 2e ronde | |
| 1985–86 | 3 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 9 | 13 | 4 | 32–18 | 31 | kwartfinale | |
| 1986–87 | 6 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 10 | 8 | 8 | 32–31 | 28 | 8e finale | |
| 1987–88 | 6 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 8 | 10 | 8 | 28–29 | 26 | Finale | |
| 1988–89 | 8 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 11 | 5 | 10 | 35–24 | 27 | kwartfinale | |
| 1989–90 | 5 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 11 | 8 | 7 | 29–27 | 30 | 8e finale | |
| 1990–91 | 6 | 14 | DDR-Oberliga | 26 | 12 | 4 | 10 | 41–36 | 28 | kwartfinale | |
| 1991–92 | 5 | 12 | 2. Bundesliga (Süd) | II | 32 | 12 | 9 | 11 | 39–36 | 33 | 1e ronde |
| 1992–93 | 8 | 24 | 2. Bundesliga | II | 46 | 19 | 12 | 15 | 66–59 | 50 | kwartfinale |
| 1993–94 | 17 | 20 | 2. Bundesliga | 38 | 9 | 16 | 13 | 38–41 | 34 | kwartfinale | |
| 1994–95 | 1 | 18 | Regionalliga (Nordost) | III | 34 | 23 | 8 | 3 | 74–17 | 54 | 1e ronde |
| 1995–96 | 6 | 18 | 2. Bundesliga | II | 34 | 13 | 9 | 12 | 49–54 | 48 | 2e ronde |
| 1996–97 | 12 | 18 | 2. Bundesliga | 34 | 9 | 15 | 10 | 44–49 | 42 | 1e ronde | |
| 1997–98 | 16 | 18 | 2. Bundesliga | 34 | 8 | 9 | 17 | 39–61 | 33 | kwartfinale | |
| 1998–99 | 9 | 18 | Regionalliga (Nordost) | III | 34 | 13 | 9 | 12 | 36–38 | 48 | 2e ronde |
| 1999–00 | 4 | 18 | Regionalliga (Nordost) | 34 | 16 | 10 | 8 | 53–35 | 58 | voorronde | |
| 2000–01 | 18 | 18 | Regionalliga (Süd) | 34 | 7 | 9 | 19 | 39–57 | 29 | -- | |
| 2001–02 | 3 | 18 | Oberliga Nordost (Süd) | IV | 32 | 22 | 5 | 5 | 79–24 | 71 | -- |
| 2002–03 | 2 | 18 | Oberliga Nordost (Süd) | 34 | 26 | 4 | 4 | 87–22 | 82 | -- | |
| 2003–04 | 2 | 17 | Oberliga Nordost (Süd) | 30 | 20 | 8 | 2 | 67–18 | 68 | -- | |
| 2004–05 | 1 | 18 | Oberliga Nordost (Süd) | 34 | 28 | 3 | 3 | 108–23 | 87 | 1e ronde | |
| 2005–06 | 2 | 19 | Regionalliga (Nord) | III | 36 | 22 | 6 | 8 | 58–32 | 72 | -- |
| 2006–07 | 13 | 18 | 2. Bundesliga | II | 34 | 9 | 11 | 14 | 40–56 | 38 | 1e ronde |
| 2007–08 | 18 | 18 | 2. Bundesliga | 34 | 6 | 11 | 17 | 45–68 | 29 | halve finale | |
| 2008–09 | 16 | 20 | 3. Liga | III | 38 | 10 | 11 | 17 | 41–59 | 41 | 8e finale |
| 2009–10 | 9 | 20 | 3. Liga | 38 | 16 | 12 | 10 | 54–44 | 60 | -- | |
| 2010–11 | 15 | 20 | 3. Liga | 38 | 11 | 11 | 16 | 43–62 | 44 | -- | |
| 2011–12 | 18 | 20 | 3. Liga | 38 | 9 | 12 | 17 | 39–59 | 39 | -- | |
| 2012–13 | 2 | 16 | Regionalliga (Nordost) | IV | 30 | 16 | 10 | 4 | 54–28 | 58 | 1e ronde |
| 2013–14 | 3 | 16 | Regionalliga (Nordost) | 30 | 15 | 7 | 8 | 54–39 | 52 | -- | |
| 2014–15 | 4 | 16 | Regionalliga (Nordost) | 28 | 12 | 9 | 7 | 46–38 | 45 | 1e ronde | |
| 2015–16 | 7 | 18 | Regionalliga (Nordost) | 34 | 15 | 8 | 11 | 43–33 | 53 | 2e ronde | |
| 2016–17 | 1 | 18 | Regionalliga (Nordost) | 34 | 23 | 6 | 5 | 68–25 | 75 | 1e ronde | |
| 2017–18 | 11 | 20 | 3. Liga | III | 38 | 14 | 10 | 14 | 49-59 | 52 | -- |
| 2018–19 | 14 | 20 | 3. Liga | 38 | 11 | 13 | 14 | 48-57 | 46 | 1e ronde | |
| 2019–20 | 20 | 20 | 3. Liga | 38 | 5 | 8 | 25 | 40-85 | 23 | -- | |
| 2020–21 | 4 | 20 | Regionalliga (Nordost) | IV | 12[1] | 6 | 3 | 3 | 24–16 | 21 | 1e ronde |
| 2021–22 | 2 | 20 | Regionalliga (Nordost) | 38 | 23 | 7 | 8 | 71–35 | 76 | 1e ronde | |
| 2022–23 | 2 | 18 | Regionalliga (Nordost) | 34 | 17 | 12 | 5 | 59–22 | 63 | 1e ronde | |
| 2023–24 | 7 | 18 | Regionalliga (Nordost) | 34 | 14 | 11 | 9 | 59–44 | 53 | 1e ronde | |
| 2024–25 | . | 18 | Regionalliga (Nordost) | 34 | – | .. | 1e ronde | ||||
ZieLijst van Europese wedstrijden van FC Carl Zeiss Jena voor het hoofdartikel over dit onderwerp.FC Carl Zeiss Jena speelt sinds 1968 in diverse Europese competities. Hieronder staan de competities en in welke seizoenen de club deelnam:
De navolgende voetballers kwamen als speler van FC Carl Zeiss Jena uit voor een Europees vertegenwoordigend A-elftal. Tot op heden[2] isKonrad Weise degene met de meeste interlands achter zijn naam. Hij kwam als speler van FC Carl Zeiss Jena in totaal 86 keer uit voor hetOost-Duitse nationale elftal.
·
·
VSG Altglienicke ·SV Babelsberg 03 ·Hertha BSC II ·BFC Dynamo ·FC Viktoria 1889 Berlin ·Chemnitzer FC ·FC Eilenburg ·FC Rot-Weiß Erfurt ·Greifswalder FC ·Hallescher FC ·FC Carl Zeiss Jena ·BSG Chemie Leipzig ·Lokomotive Leipzig ·FSV 63 Luckenwalde ·ZFC Meuselwitz ·VFC Plauen ·FC Hertha 03 Zehlendorf ·FSV Zwickau
