Eresjkigal, ookEreshkigal,Ereskigal ofEriskigal (Soemerischkresj=onder,ki=aard,gal=groot, dus "Dame onder grote Aarde") was in deAkkadische en in deBabylonische mythologie de goddelijke koningin van de onderwereld,Irkalla. Zij werd vereerd vanaf ongeveer3500 v.Chr.. Eresjkigal was de zus van de vruchtbaarheidsgodinIsjtar, tegenhangster van deSumerische godinInana. Haar belangrijkstetempels stonden inKutha en inSippar. Als echtgenoot was haarNergal toegewezen en daarmee was zijgodin van deonderwereld. Ze komt voor in de verhalen van deAfdaling van Inanna in de onderwereld enDood vanDumuzi. Aanvankelijk zou zij volgens sommige bronnen een hemelgodin zijn geweest, maar werd doorKur als buit naar deonderwereld ontvoerd, toenEnlil met wie zij een relatie zou hebben, de aarde in bezit nam. Haar partner zou echterNergal zijn.
Dezegodin duikt op15e-14e eeuw v.Chr. en opnieuw7e eeuw v.Chr. Zij is bekend door twee mythen vol geweld en erotiek en over het huwelijk, waarvan men denkt dat ze de verandering in de seizoenscyclus symboliseren, maar het zouden ook illustraties van doctrines kunnen zijn, die in de tempelscholen van Babylon werden ontwikkeld. Eresjkigal wordt er daarom als zuster vanIsjtar gezien, en in zekere zin zijn die als twee tegenpolen, symbool voor de twee gezichten van de natuur, het ene overvloed brengend, het andere alles weer terugnemend en vernietigend, zoals in het niet-productieve seizoen van het jaar. Naarmate dedoctrine van de twee koninkrijken, het aardse en het onderaardse, vorm aanneemt, wordt ook het verblijf van elk van de zusters scherper afgelijnd.
Volgens eenmythe heerste Eresjkigal volledig autonoom over de onderwereld. Volgens een andere mythe had zij een ondergeschikte echtgenootGugalana. Volgens hetGilgamesj-epos had Eresjkigal haar koninkrijk niet zelf gekozen, maar was het haar toegewezen als verblijfsruimte. Er werd ook gezegd dat zij doorKur wasgeschaakt geweest en naar de onderwereld gebracht. Maar zij was de enige die er oordelen kon uitbrengen en wetten bepalen.
De onderwereld werd gesitueerd onder de wateren vanApsu, deOeroceaan. Soms werd ernaar gerefereerd als naar 'de berg', soms als naar 'vijandig gebied'. Opdat niemand naar het land van de levenden zou terugkeren, werd de onderwereld door zeven muren omwald. Bij elk van de zeven poorten moest men iets van zijn kleding afnemen en achterlaten als symbool van aardse eigenschappen. Wanneer de overledene ten slotte de centrale kern bereikte, was hij helemaal naakt en voor altijd in eeuwig duister gevangen.
Eresjkigal had daar haar troon en moest zich voeden met klei en vuil water. De godin had een onverzadigbare seksuele appetijt. Nooit liet ze zich door medelijden voor anderen van haar eigen verlangens afbrengen. Volgens een bepaalde mythe had zij zes dagen en zes nachten geslachtsgemeenschap met de oorlogsgodNirgal, toen die de onderwereld werd binnengebracht. Daarna was ze nog steeds niet verzadigd.
Volgens een bepaalde mythe was Eresjkigal alleenheersende meesteres van de onderwereldAralu, tot Nergal daar toekwam bij een inval in haar rijk. Hij plaatste twee demonen bij iedere poort. Omwille van de lieve vrede huwde Eresjkigal hem en verleende hem aldus gezag over de onderwereld.
Zij was de moeder van de godinNungal. Haar zoonNamtar had ze bijEnlil. BijGugalana had ze een zoonNinazu.
·
·
| Mesopotamië: | Anu ·Anatu/Antu ·Anunnaki ·Aruru ·Ašerah ·Apsu ·Dagan ·Enlil ·Enki ·Gula ·Hubal ·Kingu ·Lisin ·Mami ·Nammu/Nanu ·Namtar ·Nanna/Nusku/Utukku ·Nanibgal ·Nanše ·Ningišzida ·Ninhursag ·Ningirsu/Ninurta ·Šedu ·Tiamat ·Papulegara ·Utnapishtim ·Utu |
| Sumer: | Apsu ·Dazimua ·Damu/Dumu(z)zi ·Enlil ·Geštinana ·Giz(z)ida ·Inanna ·Lamaštu ·Nanna(r) ·Nidaba ·Nina ·Ninazimua ·Nindara ·Ningal ·Ningal ·Ningikuga ·Ninhursag ·Ninimma ·Ninlil ·Nininsinna ·Sin ·Utu |
| Akkad: | Adad ·Ašratu(m) ·Atgi-makh ·Atrahasis ·Bel ·Bunene ·Eresjkigal ·Gugalana ·Isjtar ·Karibu ·Kettu ·Kur ·Lahamu ·Lahmu ·Mešaru ·Ninib ·Ninsun ·Šala ·Sjamasj |
| Babylonië: | Adad ·Adapa ·Allatu ·Anšar/Kišar ·Anu ·Ea ·Eresjkigal ·Isjtar ·Laz ·Lilitu ·Mardoek ·Nergal ·Ninazu ·Sjamasj ·Sin ·Belili/Tammuz |