Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
Wikipediade vrije encyclopedie
Zoeken

Epos

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Kleitablet met een passage uit het Gilgamesj-epos, ca.2000 v.Chr.
De eerste verzen van de Odyssee van Homerus, ca.800 v.Chr.
De goddelijke komedie van Dante Alighieri, 14e eeuw, uitgave van 1529

Eenepos,Grieks, meervoudepen of, minder gebruikelijk,epossen, ofheldendicht is een lang,verhalend gedicht over een belangrijke mythologische of historische persoon en gebeurtenis. Daaronder vallen ooklegendarische gebeurtenissen, zoals beschreven in deIlias vanHomerus en deAeneis vanVergilius.

Etymologie

[bewerken |brontekst bewerken]

De oorsprong van het Nederlandse woord epos ligt in hetOudgriekse woord 'ἔπος', épos, dat kan worden vertaald als (gesproken) woord, bewering, raad, wens, bevel, voorschrift, gerucht, lied, epische versregel of zelfs (orakel)spreuk. Het Griekse woord 'ἔπος' is verwant aan het onvolledige werkwoord 'εἶπον', eîpon, vertaald spreken of zeggen.

Epen in de klassieke oudheid

[bewerken |brontekst bewerken]

De Grieken

[bewerken |brontekst bewerken]

De Griekse epen zijn de oudste bewaarde Griekse teksten. Ze werden kort na de herontdekking van het schrift opgetekend, rond het einde van de achtsteeeuw v.Chr. De twee eerste staan op naam van de dichterHomerus. De verhalen werden echter slechts door hem in hun definitieve vorm gegoten, want deIlias enOdyssee waren toen al eeuwenlang mondeling doorgegeven.

De Romeinen

[bewerken |brontekst bewerken]

Het epos werd in Rome in ca. 240 v.Chr. doorLivius Andronicus geïntroduceerd. De Romeinen begonnen de Griekse verhalen te vertalen. In Livius' geval betrof het een vertaling van de Odyssee. Later gingen de Romeinen de concurrentie aan: ze bootsten eerst de Grieken na en probeerden ze daarna te overtreffen.

Kenmerken van oude epen

[bewerken |brontekst bewerken]

Eeuwenlang werden de homerische kenmerken in ere gehouden. Alleen Ovidius'Metamorfosen beantwoorden niet aan die kenmerken.

Vormelijke kenmerken

[bewerken |brontekst bewerken]

Inhoudelijke kenmerken

[bewerken |brontekst bewerken]
  • Belangrijke historische en mythologische gebeurtenissen
  • De helden zijn koningen en legerleiders.
  • De goden nemen deel aan de actie en hebben er invloed op.

Bekende epen

[bewerken |brontekst bewerken]

De onderstaande epen zijn in chronologische volgorde weergegeven.

Oude epen tot 500

[bewerken |brontekst bewerken]
  • 20e eeuw v.Chr.
  • 18de eeuw v.Chr.
  • 8ste tot 6de eeuw v.Chr.
    • Enoema Elisj uit de Mesopotamische mythologie
    • Ilias, uit deGriekse mythologie, toegeschreven aanHomerus
    • Odyssee, uit de Griekse mythologie, toegeschreven aan Homerus
    • Werken en dagen, uit de Griekse mythologie, toegeschreven aanHesiodos
    • Jaya, uit hetHindoeïsme, toegeschreven aan Vyasa
    • Verloren Griekse epen toegeschreven aan de Cyclische poëten:
      • Deepische cyclus waaronder Cypria, Aethiopis, de zogenaamde Kleine Ilias, de plundering van Troje, terugkeer uit Troje, Telegonie
      • Thebaanse sagencyclus waaronder deLabdaciden-sage, onder meer Oedipodea, Thebais, Epigonoi en de Alcmeonis
      • Andere: Titanomachia, Heracleia, Gevangenneming van Oechalia, Naupactia, Phocais,Minyas, Danais
  • 7de tot 5de eeuw v.Chr.
    • Bharata, uit hetHindoeïsme, toegeschreven aan Vaisampayana
  • 6de tot 4de eeuw v.Chr.
  • 3de eeuw v.Chr.
  • 2de eeuw v.Chr.
  • 1ste eeuw v.Chr.:
  • 1ste eeuw na Chr.
  • 2de eeuw
    • Buddhacarita, uit de Indische epische poëzie, door Aśvaghoṣa
    • Saundaranandakavya, uit de Indische epische poëzie, door Aśvaghoṣa
  • 2de tot 5de eeuw
    • De vijf grote epen van deTamil-literatuur:
      • Cilappatikaram door Prins Ilango Adiga
      • Manimekalai door Seethalai Saathanar
      • Civaka Cintamani door Tirutakakatevar
      • Kundalakesi door een Boeddhistische dichter
      • Valayapati door eenJain-dichter
  • 3de eeuw
  • 4de eeuw
    • Evangeliorum libri door Juvencus
    • Kumārasambhava, uit de Indische epische poëzie, doorKālidāsa
    • Raghuvamsa, uit de Indische epische poëzie, door Kālidāsa
  • 5de eeuw

Middeleeuwse Epen 500-1500

[bewerken |brontekst bewerken]

Recentere Epen na 1500

[bewerken |brontekst bewerken]

Zie ook

[bewerken |brontekst bewerken]
·Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) ·Sjabloon bewerken
Epiek &narratologie
Genres epiek &tekstsoort:anekdote ·ballade ·broodjeaapverhaal ·epos ·fabel ·gedicht ·genre ·inleiding ·kort verhaal ·legende ·literair genre ·mythe ·novelle ·orale traditie ·parabel ·raamvertelling ·reisverhaal ·roman ·saga ·sage ·sprookje ·sterk verhaal ·tekstsoort ·thriller ·verhaal ·vignet ·volksballade ·volksverhaal
Verloop &verhaallijn:catharsis ·cliffhanger ·climax ·deus ex machina ·drie-actstructuur ·epiloog ·expositie ·fabel ·gebeurtenis ·handeling ·ontknoping ·plot ·plotpoint ·proloog ·rode draad ·scène ·setup ·startplotscène ·synopsis ·tekstverband ·verhaallijn
Begin & einde:ab ovo ·in medias res ·incipit ·openingsscène ·openingszin ·terminus
Personage:aangever ·alter ego ·alteriteit ·antagonist ·antiheld ·bijfiguur ·bijrol ·booswicht ·byroniaanse held ·deuteragonist ·flat character ·held ·hoofdpersoon ·hoofdrol ·personage · karakter ·protagonist ·round character ·schurk ·tritagonist ·typetje ·uitverkorene ·underdog
Spanning:cliffhanger ·spanning
Vertelperspectief & -instantie:afwisselend perspectief ·auctoriële verteller ·focalisatie ·gedramatiseerd ·homodiëgetisch ·heterodiëgetisch ·ik-perspectief ·onbetrouwbare verteller ·personele verteller ·rhema ·voice-over
Motief &thema:abstract en concreet motief ·isotopie ·leidmotief ·motto ·thema ·topos
Tijd & ruimte:dystopie ·eenheidsconventie ·fictief universum ·flashback ·flashforward ·mise en abyme ·opschuivende tijdlijn ·parallel universum ·praesens historicum ·tijdverruiming ·verteltijd ·vertelde tijd
Stijl &verteltechniek:directe rede ·dramatische ironie ·indirecte rede ·kill your darlings (motto) ·red herring ·shooting the messenger ·register ·stijl ·stijlfiguur ·stream of consciousness ·suspension of disbelief ·show, don't tell ·verteltechniek ·vrije indirecte rede ·ijsbergtheorie
Scenario:premissesynopsistreatmentscenariofilmdraaiboekstoryboard
Stijlperiode:middeleeuwen ·renaissance ·maniërisme ·barok ·verlichting ·sentimentalisme ·preromantiek ·romantiek ·realisme ·impressionisme ·naturalisme ·neoromantiek ·symbolisme ·expressionisme ·constructivisme ·dadaïsme ·surrealisme ·nieuwe zakelijkheid ·magisch realisme ·existentialisme ·vijftigers ·modernisme ·postmodernisme
Studie:communicatiemodel ·driehoek van Petersen ·literaire kritiek ·narratologie ·topische vragen ·verhaalanalyse
Lijsten:Literair begrip ·Literatuur van A tot Z
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Epos&oldid=68267885"
Categorieën:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp