| Emanuel Schikaneder | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
Afbeelding Emanuel Schikaneder in toneelstuk "Der Fremde" rond 1784. | ||||
| Volledige naam | Johann Joseph Schikaneder | |||
| Geboren | Straubing,1 september1751 | |||
| Overleden | Wenen,21 september1812 | |||
| Land | Keurvorstendom Beieren | |||
| Jaren actief | 1773-1812 | |||
| Beroep(en) | Librettist,toneelacteur,impresario,componist | |||
| Stijl | Libretto,opera | |||
| Ensemble(s) | libretto vanDie Zauberflöte | |||
| (en)IMDb-profiel | ||||
| (en)Discogs-profiel | ||||
| (en)MusicBrainz-profiel | ||||
| ||||
Emanuel Schikaneder, eigenlijkJohann Joseph Schikaneder (1 september1751 –Wenen,21 september1812), was een veelzijdigeDuitse artistieke figuur, die vooral bekendheid geniet door zijnlibretto vanDie Zauberflöte, de opera vanWolfgang Amadeus Mozart.
Schikaneder kwam uit een arm gezin. Als jongetje van vier jaar verhuisde hij met zijn moeder mee van Straubing naar Regensburg, waar zijn moeder, toen reeds weduwe, een winkeltje indevotionalia dreef. Als kind heeft Emanuel wel op straat of in herbergen viool gespeeld om bij te verdienen. Hij mocht het gymnasium te Regensburg bezoeken en was koorknaap bij de beroemdeRegensburger Domspatzen.
Schikaneder trok vanaf 1773 met diverse theatergezelschappen langs vele theaters in Zuid-Duitsland en Oostenrijk. Hij was van 1785 tot 1786 werkzaam aan het Wiener Nationaltheater en werd directeur van het Weense Freihaustheater vanaf 1789. Onder zijn leiding vond daar de première vanSingspielDie Zauberflöte plaats. Alhoewel er lange tijd over werd getwijfeld of Schikaneder de enige librettist van deze opera was, wijst recentere literatuur duidelijk uit dat het libretto van zijn hand is, eventueel met de assistentie van zijn directe medewerkers. Er zijn in ieder geval ook aanpassingen gedaan door Mozart. Schikaneder speelde de rol vanPapageno in een opvoering onder zijn regie. Hij was net als Mozart vrijmetselaar, maar geen lid van dezelfde loge als Mozart.
Hij richtte in 1799 het bekendeTheater an der Wien op. Hij overleed in armoede in Wenen.
