| Eenheidswet | ||||
|---|---|---|---|---|
| Citeertitel | Eenheidswet | |||
| Titel | Wet van 14 februari 1961 voor economische expansie, sociale vooruitgang en financieel herstel | |||
| Soort regeling | Wet | |||
| Toepassingsgebied | .svg) België | |||
| Rechtsgebied | Verscheidene | |||
| Status | Geldig | |||
| Goedkeuring en inwerkingtreding | ||||
| Ingediend op | 04 november 1960 | |||
| Aangenomen door | Kamer van volksvertegenwoordigers op 13 januari 1961 Senaat op 13 februari 1961 | |||
| Ondertekend op | 14 februari 1961 | |||
| Gepubliceerd op | 15 februari 1961 | |||
| Gepubliceerd in | Belgisch Staatsblad | |||
| In werking getreden op | 25 februari 1961 | |||
| Ingetrokken/ | Laatste opheffing van artikels op 28 augustus 2015 | |||
| Geschiedenis | ||||
| Wijzigingen | Externe lijst | |||
| Lees online | ||||
| Eenheidswet | ||||
| ||||
Dewet van 14 februari 1961 voor de economische expansie, de sociale vooruitgang en het financieel herstel, vaak kortweg deEenheidswet (in het FransLoi unique) genoemd, was een initiatief van deregering-Eyskens III (metliberalen enchristendemocraten) dat in 1960 inBelgië werd gelanceerd.
De eenheidswet dankte zijn naam aan het feit dat in één enkele wet een hele reeks maatregelen werd genomen op de meest uiteenlopende terreinen van het toenmaligesaneringsbeleid van de regering, te vergelijken met een hedendaagseprogrammawet. Zo greep de wet niet enkel in op sociaal-economisch,fiscaal ofbestuursrechtelijk vlak maar bevatte het ook bepalingen betreffende de herstelling van oorlogsschade en de wijziging van de gemeentegrenzen. Het wetsvoorstel bevatte oorspronkelijk 133 artikelen, en had veel weg van een soortvijfjarenplan gericht op een verbetering van de economische situatie. Dit moet gezien worden in de toenmalige context: er was een stijgendewerkloosheid, een aantalkolenmijnen inWallonië werd gesloten, destaatsschuld steeg, en dekolonieCongo was pas onafhankelijk geworden.
De wet beoogde de volgende punten:
Het voorstel was een duidelijkcompromis tussen de beide regeringspartners: de liberalen gingen alleen akkoord met een verhoging van de fiscale druk als er gesnoeid zou worden in de overheidsuitgaven.
De voorstellen van de regering-Eyskens mochten op felle weerstand rekenen. Vooral vanuit socialistische hoek gingen de vakbonden hevig tekeer. Het verzet tegen het voorstel werd geleid door de Waalseseparatistisch gezinde vakbondsleiderAndré Renard. Gedurende vier weken werden eind december 1960 en begin januari 1961 doorgrootschalige stakingsacties en manifestaties grote delen van de economie in Wallonië en in mindere mate inVlaanderen lamgelegd. Dat laatste omdat hetAlgemeen Christelijk Vakverbond (ACV) (mede onder druk vankardinaal Van Roey) de acties niet helemaal ondersteunde. Triest hoogtepunt waren de gewelddadige confrontaties tussen derijkswacht en demonstranten, waarbij in totaal vier doden vielen.[1]
Uiteindelijk werd op 13 januari 1961 de Eenheidswet in deKamer van volksvertegenwoordigers goedgekeurd door de meerderheid van liberalen en christendemocraten (6 liberalen stemden tegen, 1 CVP'er onthield zich) tegen een oppositie van socialisten en communisten. Exact een maand later keurde ook deSenaat het wetsontwerp goed. Om een verdere escalatie van het conflict te vermijden, hadden de socialisten o.l.v.Joseph-Jean Merlot enAchille Van Acker zich eerder al tijdens gesprekken met de regering akkoord verklaard de stakingen te stoppen en de eenheidswet zonder incidenten te laten goedkeuren. In ruil zou de regering daarna overgaan tot de ontbinding van het parlement en het uitschrijven van nieuwe verkiezingen. Na de goedkeuring van de eenheidswet riepBSP haar militanten dan ook op om de verschillende stakingsacties te beëindigen. Na vijf weken staking en nog enkele schermutselingen in de harde stakerskernen van Luik en Charleroi, was dealgemene staking op 23 januari zo goed als overal in het land afgelopen.[2]
De gevolgen waren niettemin groot: de positie van de regering-Eyskens was verzwakt en de regeringspartners waren het oneens over de uitvoeringsmodaliteiten. Uiteindelijk boden de liberale ministers op 17 februari 1961 hun ontslag aan dekoning aan en werdenverkiezingen georganiseerd op 26 maart 1961. De daaropvolgende 'travaillistische'regering-Lefevre-Spaak zal, ditmaal met de BSP in de meerderheid, de Eenheidswet toch, zij het gefaseerd, uitvoeren.
