De situatie in het gezin waarin hij opgroeide en de algemene toestand in deNoorse hoofdstad waren de oorsprong van Munchs leed. Confrontaties met ziekte en dood lieten in hem de hartstocht voor de kunst ontwaken. Zijn moeder bijvoorbeeld stierf aantuberculose (tbc) toen hij vijf jaar was. Later stierf ook zijn vijftienjarige zus Sophie aan tbc, wat hij verwerkte in het schilderijHet zieke kind uit 1885-1886. In1889 stierf zijn vader toen hij inParijs woonde. De angst voor het verlies van zijn naasten bleef de jonge kunstenaar tot de jaren 1890 achtervolgen.Deze geestelijke onrust had hij gemeen metVan Gogh, hoewel hij minder van de natuur uitgaat dan van het psychische. Niet de oppervlakkige schijn telt, maar wel wat werkelijk gebeurt. Hij zei: "Ik schilder niet wat ik zie, maar wat ik zag!". Het gaat dus om de innerlijke belevenis, een geestelijke onrust.
Munch begon te schilderen toen hij zeventien was. Een jaar later begon hij zijn studies op de Kunst- en Handwerkschool te Christiania, het huidigeOslo.
Munch was niet alleen in de schilderkunst actief; nadat hij in 1894 begon teetsen maakte hij ooklithografieën enhoutsneden. Ook alsgraficus had Munch grote betekenis. Zijn schilderijen zijn vaak summier van uitvoering, maar in zijn grafische werk zijn vaak de fijnste nuances te onderscheiden, bijvoorbeeld in de portretten.
In de winter van 1908/1909 kreeg Munch eenzenuwinzinking en werd hij opgenomen in een rusthuis teKopenhagen. Het jaar daarop hervatte hij zijn werk en vestigde hij zich in Noorwegen. Het omvangrijke oeuvre dat in deze nieuwe fase van zijn kunstenaarsbestaan ontstond mist over het algemeen de intensiteit van zijn vroegere werk. De uitbeelding van persoonlijke wanhoop maakte plaats voor optimistischere en algemenere onderwerpen: landschappen, arbeiders en kinderen. Typerend voor zijn veranderde instelling zijn de grote muurschilderingen voor deaula van deuniversiteit van Oslo (1916). Munch heeft een tijd van zijn leven in het zuidelijke plaatsjeKragerø gewoond. Op 5 mei 1909 kwam hij, samen metLudvig Ravensberg in Kragerø aan. De volgende dag kreeg hij al een huis aangeboden. In Kragerø woonde hij eerst in het Victoria Hotel, dat tot op heden nog steeds bestaat, en daarna verbleef hij in zijn eigen huis. Munchs huis in Kragerø bestaat niet meer, omdat dit tijdens een brand is weggevaagd. In Kragerø heeft Munch een aantal schilderijen, waaronder het schilderijSolen, geschilderd. In1916 kocht hij een huis teEkely, nabij Oslo, waar hij de rest van zijn leven is blijven wonen.
In1937 werden de schilderijen van Munch door denationaalsocialisten alsEntartete Kunst bestempeld; 82 van zijn werken werden daarom in Duitsland in beslag genomen.
Edvard Munch overleed begin 1944 op 80-jarige leeftijd.
Hij was dé grote voorman van hetexpressionisme. Aanvankelijk werd hij beïnvloed door hetimpressionisme en hetsymbolisme. Zijn werken waren vooral post-impressionistisch, maar droegen ook veel bij tot het expressionisme.
Munch legde zich vooral toe op het uitbeelden van menselijkeemoties, angsten en onzekerheden. De schrille kleuren en de expressieve lijnvoering die hij hierbij gebruikte, alsmede de keuze van zijn onderwerpen hadden grote invloed op de ontwikkeling van het expressionisme. Munch verzoende in zijn werken tegenstrijdigheden zoalsleven endood, de verticale en de horizontale lijn en beweging en stilstand.
In de loop van zijn carrière werd zijn werk steeds introverter en meer gedomineerd door pessimisme en angst. Dood,obsessie, angst en vertwijfeling waren de thema's die hij uitdrukte in een golvend schrift. Hij schilderde mensen die angstig en ontredderd zijn, die in de diepste gronden van hun bestaan zijn geraakt.Zijn obsessie voor onderwerpen zoals bij uitstek de dood, maar ook deliefde, die hij ervoer als een dreigende macht, blijkt uit de vele versies die van sommige van zijn werken bestaan. De nieuwere versies hebben steeds eenvoudigere vormen waardoor ze expressiever zijn. Kenmerkend voor Munch was zijn zwakkezenuwgestel en zijn pathologischedepressiviteit, gekweld door obsessies van dood en ziekten uit zijn jeugdjaren. Munch kende in zijn leven vóór zijn carrière veel schandalen en menselijk leed.
Hij schilderde in sterk vereenvoudigde vormen (wat typisch is voor het latere expressionisme), met weglating van details en in kleuren die de schrille klank van angstkreten hebben. De lijn komt uit dejugendstil, maar wordt bij hem een essentiële contourlijn, met angst en beklemming opgeladen. Hij zocht naar de machten die het "ik" moest ondergaan: de vertwijfeling, de eenzaamheid, de vervreemding, de ontreddering en de dood.
De Schreeuw, 1893, Nationaal Museum Noorwegen, Oslo
In 1940 vermaakte Munch zijn gehele oeuvre (omvattende 1008 schilderijen, 15.391 afdrukken van 741 grafische werken, 4443 aquarellen en tekeningen en 6 beeldhouwwerken) aan de stad Oslo, waar het is ondergebracht in hetMunchmuseum.
Op 22 augustus 2004 werden twee van Munchs werken op klaarlichte dag uit het museum gestolen, namelijk een versie van zijn bekendste werkDe Schreeuw en van deMadonna.De Schreeuw en deMadonna werden door de Noorse politie op 31 augustus 2006 teruggevonden.Een andere versie vanDe Schreeuw werd in 1994 al ontvreemd. Het werk werd toen drie maanden later teruggevonden. De drie Noorse daders konden worden gearresteerd toen zij probeerden het schilderij te verkopen.
OverDe Schreeuw bestaat een groot misverstand. Velen denken dat de persoon op de voorgrond schreeuwt, maar het is de natuur die 'schreeuwt'. Daarom ook houdt hij zijn oren dicht.[bron?]
Op 3 mei 2012 werd bekendgemaakt dat de enige versie vanDe Schreeuw die in particuliere handen was, geveild was voor een bedrag van 119,5 miljoenAmerikaanse dollars.
1894Madonna (Munchmuseum, Oslo; er bestaan 5 versies) 22 augustus 2004 samen met De Schreeuw gestolen; op 31 augustus 2006 weer teruggevonden
1885/86 Das kranke Kind (Nationaal kunstmuseum, Oslo)
1893De Schreeuw (Nationaal kunstmuseum, Oslo, Kunsthalle Bergen und Munch-Museum Oslo), gestolen op 22 augustus 2004 samen met de Madonna, op 31 augustus 2006 weer teruggevonden
.jpg)
