Dublin (Iers:Baile Átha Cliath) is de hoofdstad vanIerland in de provincieLeinster. De stad ligt vrijwel halverwege aan de oostkust van heteiland, aanDublin Bay, eeninham van deIerse Zee, en wordt van oost naar west doorsneden door de rivier deLiffey. In 2016 telde de stad 554.554 inwoners.
Dublin is gesticht door deVikingen in ±988 en is sindsdien een metropool geworden met meer dan 1 miljoen inwoners in het grootstedelijk gebied. De naam komt van Dubh Linn, watOudiers is voorzwarte poel ofzwart water, een verwijzing naar een nederzetting die volgens sommigen overeenkomt met het huidige Dublin, afkomstig van de Griekse astronoomPtolemeus, rond het jaar 140. Hij had het over een stad die hijEblana noemde.
Hoewel de naam Dublin zelf ook uit het Iers komt heet de stad in hetIers Baile Átha Cliath. Baile betekent stad, Átha is de genitief van Áth, een doorwaadbare plaats, en Cliath is een vlechtwerk van riet waarmee men de rivierbodem bij een doorwaadbare plaats verstevigde. Het eerste deel van de naam wordt vaak weggelaten, zodat de stad ook Áth Cliath heet. In literaire teksten wordt de naam soms fonetisch afgekort, bijvoorbeeld tot B'l'acliath.[1]
St. Stephen's Green enMerrion Square zijn twee parken in het centrum van Dublin.Phoenix Park is het grootste ingesloten park in een stedelijk gebied van Europa met daarin het paleis van deIerse president en deDublin Zoo. Een bekend plein in de stad is hetSmithfield, met de daaraan grenzendeJameson Tower (van de oudeJameson distilleerderij). DeLiffey is de rivier die Dublin opsplitst in het iets armere noorden en het iets rijkere zuiden.Henry Street enGrafton Street zijn de belangrijkste winkelstraten. De hoofdstraat isO'Connell Street, een straat die genoemd is naar het vroegere parlementslid en burgemeester van DublinDaniel O'Connell. HetTemple Bar-gebied is de gedeeltelijk verkeersvrij gemaakte uitgaansbuurt.
Op O'Connell Street vindt men de 120 meter hogeMillennium Spire. Deze is opgericht ter ere van het nieuwe millennium en staat op de plek vanNelson's Pillar. Daarnaast is er nog een beeld vanDaniel O'Connell zelf, een beeld van een vakbondsleider Larkin en een beeld van een andere Ierse vrijheidsvechter:Parnell.
In O'Connell Street staat het beroemdepostkantoor waar in 1916 tijdens dePaasopstand de republiek werd uitgeroepen. DeBank of Ireland aan College Green was tot 1800 hetparlement van Ierland. Schuin tegenover de Bank of Ireland bevindt zich hetTrinity College Dublin, gebouwd in1592, waar nu hetBook of Kells is ondergebracht. Een ander bekend gebouw isDublin Castle, dat deels uit eenmiddeleeuws kasteel bestaat en deels uit een 18e-eeuws complex.
Relatief nieuwe architectonische ontwikkelingen doen zich voor in het gebied 'Docklands'. Het vervallen havengebied wordt opgewaardeerd en voorzien van prestigieuze nieuwbouw voor bedrijven, woningen en recreatiedoeleinden, vergelijkbaar met de manier waarop dat in onder meerLonden,Amsterdam enRotterdam is gedaan.
Zo is er hetConvention Centre Dublin (CCD) gevestigd wat van verre herkenbaar is aan de grotecilinder van glas. Deze is ook bereikbaar via deSamuel Beckett-brug die in de vorm van een harp gebouwd is; het nationale symbool. In het gebied is ook de3Arena (voorheen The O2) te vinden, de grootste concertzaal in Dublin. In 2016 werd in de DocklandsEPIC The Irish Emigration Museum geopend.
De Ieren zijn trots op hun pubs en beweren dat deze de beste in de hele wereld zijn.Temple Bar is het toeristische centrum van activiteit, met veel pubs en restaurants.
De bandU2 is afkomstig uit deze stad. In clips van de band zijn vaak beelden en foto's van Dublin terug te vinden.
Jaarlijks wordt in oktober demarathon van Dublin gehouden, een van de grootste marathons van Europa. In diezelfde maand wordt in het Citywest Convention Centre ook deWorld Grand Prix Darts gespeeld, m.u.v. van 2020 t/m 2023. In deze jaren kon het toernooi hier niet worden gespeeld vanwege de coronacrisis en deOorlog in Oekraïne. Het toernooi werd daarom in 2020 gespeeld in deCoventry Building Society Arena inCoventry en van 2021 t/m 2023 in de Morningside Arena inLeicester.
Luas (Iers voor snelheid) is de benaming voor het nieuwe trambedrijf in de Ierse hoofdstad Dublin. Het trambedrijf bestaat uit twee lijnen (rood en groen) die niet met elkaar in verbinding staan. Voor de exploitatie heeft de Railway Procurement AgencyVeolia Transport gecontracteerd voor een periode van vijf jaar. Degroene lijn is geopend op 30 juni 2004, 10 kilometer lang en telt 13 haltes. Derode lijn is geopend op 2 juli 2011, 15 kilometer lang en telt 23 haltes.
Dublin Area Rapid Transit (DART) is eenstadsspoorweg van de regio Dublin inIerland, vergelijkbaar metRER enS-Bahn. De dienst loopt tussenGreystones (in het zuiden) enHowth enMalahide (in het noorden). Het spoor loopt voornamelijk langs Dublin Bay. De eigenaar is de nationale spoorwegmaatschappijIarnród Éireann, die de lijn ook gebruikt voor doorgaande treinen en de zogenaamde commuterdiensten. De DART is in 1984 in gebruik genomen.[4]
Op 2 oktober 2025 werd groen licht gegeven voor MetroLink, een lijn van 18,8 kilometer tussen de luchthaven en het centrum. Die lijn zou tegen 2030 aangelegd moeten zijn.[5][6][7]
Scheidslijn is de rivier de Liffey, hier overspannen door bekendeHa'penny Bridge.
Traditioneel gezien is er een scheiding tussen de noordkant en de zuidkant van de stad, met als scheidingslijn de rivier deLiffey. De Northside wordt gezien als de armere kant, de kant van de werkende klasse terwijl de Southside de kant is voor de rijkere midden- en hogere klassen. De scheiding wordt versterkt door de postcode-indeling: wijken aan de noordkant hebben een oneven getal (bijvoorbeeld Killester is "Dublin 5"), terwijl wijken aan de zuidkant een even getal hebben (Ballsbridge is "Dublin 4"). De North Inner City is onder andere de plek waar de meeste opvangcentra voor daklozen en drugsverslaafden zijn geconcentreerd, en heeft een groter zwerfvuilprobleem.[8][9]
Het onderscheid ontstond eeuwen terug toen de Hertog van Kildare zijn huis bouwde aan de minder gewaardeerde zuidkant, en hij werd prompt gevolgd door de rest van de elite. Ofschoon de zuidkant aan het begin van de21e eeuw nog steeds rijker is, staat het huis van de president van Ierland,Áras an Uachtaráin, aan de noordkant (in hetPhoenix Park), maar heeft het als postcode Dublin 8, dat een nummer is van de zuidkant. Ook het huis van de Aartsbisschop van Dublin ligt aan de noordkant, terwijl een van Dublins rijkste wijken, the Hill of Howth ook in het noorden ligt. Ook heeft de zuidkant een groot aantal wijken die niet rijk zijn, zoals Palmerstown, Crumlin en Ballyfermot.