Plaats inNederland | |||
|---|---|---|---|
  | |||
 | |||
| Situering | |||
| Provincie | Noord-Brabant Noord-Brabant | ||
| Gemeente | Heusden Heusden | ||
| Coördinaten | 51° 41′ NB, 5° 8′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 26,13[1] km² | ||
| - land | 25,79[1] km² | ||
| - water | 0,34[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) | 18.320[1] (701 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 8.016 woningen[1] | ||
| Economie | |||
| Gem. WOZ-waarde | € 389.000 (2023) | ||
| Overig | |||
| Postcode | 5150-5152 | ||
| Netnummer | 0416 | ||
| Woonplaatscode | 3589 | ||
| Belangrijke verkeersaders |   | ||
| |||
Drunen is een plaats[2] in degemeente Heusden in deNederlandse provincieNoord-Brabant. Het is gelegen inDe Langstraat, een streek van oudsher bekend om zijnleer- enschoenenindustrie. Drunen was vanaf1813 een zelfstandige gemeente. Ze omvatte ook het gehuchtGiersbergen en de bouwhoevenFellenoord, Klinkaert en (het inmiddels afgebroken)Pestert. In1935 werd het kerkdorpElshout toegevoegd. Op 1 januari1997 zijn Drunen,Vlijmen enHeusden opgegaan in defusiegemeente Heusden.
Per 1 januari 2023 had Drunen 18.320 inwoners. Grote werkgevers in Drunen waren descheepsschroevenfabriek vanWärtsilä, (voorheenLips en John Crane), dealuminiumfabriek vanSapa (voorheenAlcoa en Lips Aluminium), en de messingfabriekLDM (voorheen onderdeel van Lips). Deze drie verwante bedrijven werkten samen onder de naamMetal Valley. Het voormalig themaparkhet Land van Ooit was gevestigd op de grens van Drunen en Nieuwkuijk, op het landgoed vanKasteel d'Oultremont. Na het faillissement van het themapark zijn het gebied en kasteel aangekocht door de gemeente Heusden en omgedoopt tot de 'Poort van Heusden'.
Drunen ligt tussenWaalwijk enNieuwkuijk. Dichtstbijzijnde grote steden zijn hemelsbreed’s-Hertogenbosch op twaalf kilometer enTilburg op zestien kilometer. DoordatNationaal Park De Loonse en Drunense Duinen tussen Drunen en Tilburg ligt, is de weg per auto naar Tilburg ruim twee keer zo lang als naar 's-Hertogenbosch, respectievelijk achttien en negen kilometer. Fietsers kunnen door de Drunense Duinen en leggen veertien en tien kilometer af naar Tilburg en 's-Hertogenbosch.[3]
Vóór 1231 had de familieAltena Drunen in leen van degraaf van Holland. Op 9 september 1231 werd het overgedragen aan dehertog van Brabant, waardoor het bestuurlijk binnen hetkwartier van Oisterwijk kwam. In 1376 werd de heerlijkheid verpand aanPaul van Haastrecht. De heren verbleven op hetKasteel d'Oultremont. Eind 14e eeuw kreeg Drunen eenschepenbank die het hoge, middelbare en lagere recht omvatte. Zie deTijdbalk voor de verdere geschiedenis.
Het dorp leefde vooral van de landbouw. Aardappelen, rogge en melkveehouderij waren de voornaamste bedrijfstakken. Fruitteelt kwam vooral ten noorden van Drunen voor. In 1794 waren er verder twee brouwerijen, twee looierijen, acht wevers, zes schoenmakers en drie garentwijnders. Hetleerlooien en deschoenmakerij kwamen aanvankelijk op als nevenbedrijf van de landbouwers. In 1865 waren er 12 schoenfabriekjes, waar veelkinderarbeid voorkwam. Een andere bedrijfstak was demandenvlechterij. De bevolking stelde zich teweer tegen de mechanisering van de schoenindustrie, en in1907 constateerde de toenmalige commissaris van de Koningin,Arthur Eduard Joseph van Voorst tot Voorst, bij een bezoek dat heteen ongeluk was datde menschen niet met hun tijd mede gaan, zoodat een schoenmaker van veertig jaar niet in staat is om schoenen te maken, zooals die nu gevraagd worden. Overigens warendie schoenmakersknechts wél te beklagen; vroeg oud, half blind, veel armoede. De arbeidsomstandigheden waren dan ook zeer ongezond en de patroons deden er alles aan om de vakbonden buiten de deur te houden. Uiteraard wist de schoenindustrie zich geleidelijk te moderniseren. Veel fabrieken verdwenen echter gedurende dejaren 70 van de 20e eeuw.
Een tweede pijler van de economie vormde de metaalindustrie, die begon in 1939 met de vestiging van de scheepsschroevenfabriekLips. Uiteindelijk is hier nog een aluminiumverwerker en een messingverwerker uit voortgekomen. Ondertussen werd begin2010 bekendgemaakt dat de scheepsschroevenproductie naar China zou worden overgebracht.
De derde pijler vormt het toerisme. De attractiesAutotron enLand van Ooit verdwenen na enige tijd weer. Vooral de nabijheid vanNationaal Park De Loonse en Drunense Duinen vormt een trekpleister.
De bevolking bedroeg begin 19e eeuw ongeveer 1.500 inwoners. Dit liep op naar ongeveer 2.000 in 1840, ongeveer 3.000 in 1920 en 3.566 in 1934. Door de annexatie van Elshout nam dit aantal toe tot 4.500 in 1935. Omstreeks 1940 waren er 5.000 inwoners. Vooral na 1955 ging het hard, door een geboorte- en een vestigingsoverschot. In 1972 waren er 12.000 inwoners en in 2010 waren dat er 18.000.
Deweekmarkt is op vrijdagochtend.
Drunen staat bekend om zijn schoenindustrie. Op dit moment is er nog één schoenfabriek:
In het verleden kende Drunen een tiental andere schoenproducenten. Deze zijn te vinden in delijst van Nederlandse schoenfabrieken.
DeSint-Lambertuskerk,[4] aan het Raadhuisplein, uit 1954. De kerk en de nabijgelegen pastorie werden ontworpen door architectHendrik Christiaan van de Leur, in een aan deDelftse School verwante stijl. Oorspronkelijk zou de kerk geen toren hebben, maar dankzij een gift vanMax Lips kwam die er alsnog. De kerk verving de in1944 door oorlogsgeweld verwoeste neogotische kerk welke in1874 in gebruik was genomen en die een ontwerp was vanHendrik Jacobus van Tulder. Het interieur van de huidige Sint-Lambertuskerk is ontworpen doorLuc. van Hoek. In hetretabel kunnen, afhankelijk van de periode van het kerkelijk jaar, zeven verschillende schilderijen worden geplaatst. De kunstenaar ontwierp ook deglas-in-loodramen en andere onderdelen van het kerkinterieur dat aldus een grote eenheid uitstraalt. Tussen 1944 en 1954 kerkten de katholieken in een noodkerk.
In Drunen vinden een aantal (grootse) evenementen plaats.[5] De drukst bezochte en belangrijkste evenementen staan hieronder vermeld:
Ten zuiden en westen van Drunen bevindt zich deHeidijk die het dorp moest beschermen tegen het water van deBeerse Maas die tot 1942 bij hoogwater ten zuiden van Drunen stroomde. Iets zuidelijker bevindt zich hetAfwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen. Daar weer ten zuiden van ligt opnieuw een dekzandrug met hetNationaal Park De Loonse en Drunense Duinen, ook wel de Brabantse Sahara genoemd, een uitgestrekt natuurgebied.
Ten westen van Drunen bevindt zich deBaardwijkse Overlaat. Dit is een natuurlijke laagte tussenWaalwijk en Drunen. Langs hier stroomde de Beerse Maas naar het noorden. Inmiddels is het een natuurgebied.
ZieWijken en buurten in Heusden voor een overzicht van wijken en buurten in de gemeente, met schematische kaartjes en enkele statistische gegevens.Drunen is van oorsprong een typisch Langstraatdorp metlintbebouwing. Door de aanleg van de Torenstraat richting het zuiden en de Stationsstraat naar het noorden in de richting hetoude station ontstond een kruisvorm waarin na de Tweede Wereldoorlog de vier kwadranten zijn volgebouwd. Een aantal wijken zijn te onderscheiden:
Braken-Oost is een van de oudere wijken van Drunen, gelegen in het oosten. Vanaf 1952 is deze wijk ontstaan.
Braken-West ligt in het noordwesten van Drunen tegen de A59. De woningen zijn gebouwd in de periode vanaf 1948.
Veel woningen zijn destijds gebouwd voor medewerkers vanLips.
Aan de noordzijde wordt de wijk begrensd door de A59. Ook hetHalve Zolenlijntje liep langs die route.
't Sempke is een buurt met woonerven met veel particuliere woningen en is gelegen tegen de wijk Venne-Oost. De huizen zijn meestal gebouwd na 1970.
De naam 't Sempke is het enige dat resteert van het oude gehucht dat bestond uit een aantal boerderijen die eind jaren zeventig van de 20e eeuw zijn afgebroken. Het Sempke wordt begrensd door de Grotestraat, de Duinweg, de Heidijk, Torenstraat, Beethovenlaan en Admiraalsweg.
Venne-Oost heeft zowel voor- als naoorlogse woningen en ligt tussen 't Sempke en Venne-West tegen het centrum aan. Er is gebouwd vanaf circa 1920.
Venne-Oost wordt begrensd door de Torenstraat in het westen, de Beethovenlaan in het zuiden, de Admiraalsweg in het oosten en de Grotestraat in het noorden.
Venne-West is een jonge wijk die begin jaren tachtig is opgezet. In deze wijk is het Breeveldpark gelegen. Deze wijk is gebouwd in drie fases onder de namen Venne-West, Venne-West 2 en Venne-West 3. Venne-West 3 heeft totaal 400 woningen waarvan 180 appartementen. In 2011 werd het laatste nog onbebouwde deel van deze wijk afgerond in het project Venne-West 3 met de bouw van drie appartementencomplexen, die 'de watertorens' heten.
Een smalle strook die van oudsher niet tot de heerlijkheid Drunen behoorde maar tot Oudheusden. Daardoor behoorde dit niet tot het hertogdom Brabant maar tot Holland. Dit gebied behoorde ook tot in 1945 tot deparochie Elshout. Dit gebied wordt in de komende jaren verder ontwikkeld.
Er zijn diverse scholen in Drunen. Een aantal basisscholen zijn:
Enkele verenigingen in Drunen zijn:
Drunen is bereikbaar via deA59.
Drunen is per openbaar vervoer bereikbaar met buslijn 136 en Bravodirect 301 vanArriva die rijden van station ’s-Hertogenbosch naar station Tilburg v.v., via Waalwijk. Vanuit Waalwijk en vanuit Wijk en Aalburg rijdt buurtbus 233 naar Drunen. Drunen is ook bereikbaar met de scholierenlijnen 633, 674 en 675 (Arriva).
.jpg)
