Domotica (ook welhuisautomatisering ofsmart homes genoemd) is de toepassing van elektronica enhuisnetwerken ten behoeve van de automatisering van processen in en om een woning, een kantoor of een klein bedrijf. Het woord "domotica" is een samentrekking vandomus (huis in hetLatijn) en hetachtervoegsel-tica dat lijkt te duiden op 'toegepaste wetenschap'. Men komt het achtervoegsel ook tegen in de hedendaagse begrippeninformatica,telematica enrobotica.
Een definitie van domotica is: De integratie van technologie en diensten, ten behoeve van een betere kwaliteit van wonen en leven.[1] Bij domotica draait het dus niet alleen om integratie van techniek en bediening in de woning, maar ook om de dienstverlening van buitenaf naar de woning.
Domotica houdt in datsensoren instaan voor de bediening vanactuatoren door tussenkomst van eenprocessor ofcontroller ofcomputer. Domotica zijn de mogelijkheden van de industriële bedrijfsautomatisering toegepast op een woning.
De eerste domotica-toepassingen waren vaak systemen die reeds in de geautomatiseerde industrie of kantooromgeving bestonden, en in woningen werden ingepast voor personen met eenfunctiebeperking. Zodoende konden zij zich een grotere autonomie verwerven en bijvoorbeeld vanuit een rolstoel de belangrijkste huiselijke taken (laten) uitvoeren.
Veralgemeende toepassing van domotica begon echter pas eind 20e eeuw echt door te breken in de bouw en architectuur, omdat er dan ook een standaard werd opgesteld waarbinnen de verschillende systemen konden worden geïntegreerd en met elkaar kunnen communiceren. Daarnaast hebben steeds meer mensen belangstelling voor deze oplossingen. Uit een onderzoek van GfK Belgium[2] in november 2015 blijkt dat 1 op de 3 Belgen een uitgesproken belangstelling hebben voor een smart home.
De tweede generatie domotica is standaard voorzien van eenethernetaansluiting. Via deze aansluiting kunnen audio-, video-, verwarming-, airco-, alarm- en andere systemen op een eenvoudige manier worden gekoppeld met het LAN (Local area network) of het WAN (Wide area network). Hierdoor kan men thuis maar ook vanuit kantoor het domoticasysteem beheren via de pc, smartphone of tablet. Zo kan men bijvoorbeeld via internet de camerabeelden volgen en ingrijpen wanneer een leverancier het licht heeft laten branden. Of kan men de aanwezigheidssimulatie opstarten zodat het lijkt alsof men thuis is.
Het kunnen relatief eenvoudige opstellingen zijn, zoals de winkeldeur die automatisch open en dicht gaat als men hem nadert, of de verlichting van de hal die automatisch aanflitst als er aangebeld wordt.
De meeste toepassingen vindt men in de keuken en de badkamer evenals voor comfort, veiligheid en efficiënt energiegebruik.Voorbeelden van toepassingen zijn:
Temperatuursensors bedienen de verwarming / airconditioning per plaats al naargelang het uur van de dag en al naargelang de aanwezigheid van personen eventueel gedetecteerd door naderingsschakelaars.
Dezelfde temperatuursensors kunnen ook instaan voor neerlaten en optrekken van zonneschermen en rolluiken al naargelang het uur, de aanwezigheid of afwezigheid van personen en de inval van licht.
Ramen laten zich individueel, in een klein of groter netwerk bedienen en automatisch openen en sluiten (TipTronic), bediend door een tijdslimiet, CO2-melder, afstandsbediening, temperatuur etc.
De verwarming in het buitenverblijf inschakelen via gsm
De temperatuur via een domoticapaneel hoger of lager zetten.
Het openen en sluiten van sloten door personen met de gepaste sleutel, bijvoorbeeld een RFID-tag en registratie welke personen zich waar en wanneer bevinden, in het bijzonder openen en sluiten vangaragepoorten.
Deurintercom, al dan niet met camera en beeldscherm die doorschakelt naar de gsm.
Inbraakalarm, hetzij met licht en geluid, hetzij per telefoon of sms naar bewakingscentrale of politie.
Brand- of rookalarm met geluid of telefoon naar brandweer ofbewakingscentrale of in werking stellen van sprinkler op basis van rookmelders.
Vlakke wandschermen waarop televisie, video,dvd,internet, computer, videoconferentie te zien zijn. Eén duur scherm van hoge kwaliteit op de meest geschikte plaats van de kamer dient alle videotoepassingen.
Audio: geluidsboxen waarop radio, televisie, video, dvd, internet, computer,videoconferentie, telefoon te horen zijn. Eén stel dure geluidsboxen van hoge kwaliteit, optimaal geplaatst in een kamer, dient alle audiotoepassingen.
Koppeling van het domoticasysteem aan het internet. Hierdoor kunt u van op afstand inloggen in uw huis.
Gps verbinden aan een persoon met een functiestoornis.
Waterkranen die opengaan als de handen in de buurt komen. Dit biedt hygiënische voordelen: niemand hoeft met schoon gewassen handen een kraan dicht te draaien die voordien met vuile handen geopend is. Het voorkomt ook waterverspilling doordat een kraan niet blijft lopen.
Automatisch doorspoelen van toilet of urinoir en eventueel reiniging van de toiletbril als de gebruiker is opgestaan.
Voorkomen van legionellabesmetting door automatisch spoelen van de tappunten.
Controle (in aanleunwoningen voor bejaarden) van toiletwatergebruik voor bewoner (in verband met verdenking van incontinentie). Het is overigens de vraag of dit soort informatie behoort tot het domein van de privacy van de bewoner of dat de controlerende zorginstelling dit zo maar mag doen.
Mobiliteitsbewaking (van een persoon) met behulp van bewegingssensoren en/of camera's. Daarmee kan automatisch bepaald worden dat een bewoner hulp nodig heeft, bijvoorbeeld na een ongeval in huis. Dit vindt vooral toepassing in woningen voor ouderen. Ook in de zorg voor verstandelijk gehandicapten is dit nuttig.
Er bestaan vormen van domotica die, technisch gezien, tussen analoge en digitale toepassingen liggen.
Een alternatief voorstroomstootschakelaars zijnintelligente relais. Deze relais hebben een interne klok en kunnen met logische functies worden geprogrammeerd. Op deze manier is een goedkope installatie mogelijk die de functionaliteit van een domotica-installatie benadert. Andere tussenvormen zijn draadloze systemen zoals Adhoco, EnOcean, Zigbee, Z-Wave, Wireless MBus en 433MHz. Er worden steeds meer producten metBluetooth of metwifi uitgevoerd.
Om de verschillende hardware- en softwareproducten met elkaar samen te laten werken is eencommunicatieprotocol nodig. Er zijn verschillende protocollen in gebruik met elk hun eigen voor- en nadelen. Hierbij valt te denken aan snelheid, stroomgebruik, open standaarden, et cetera. Hierdoor werken componenten van verschillende fabrikanten en soms zelfs van dezelfde fabrikant niet altijd goed met elkaar. Er zijn initiatieven die proberen de wildgroei aan domoticastandaarden tegen te gaan. Onderstaand een greep uit de veel gebruikte standaarden, zonder hiermee aan te geven dat deze beter of slechter zijn (iedere standaard heeft zijn eigen voor- en nadelen).
Daarnaast bieden verschillendegrote techbedrijven een eigen “platform” aan, dat niet altijd compatibel blijkt met andere standaarden of producten:Apple heeftHomeKit,Google heeftHome,SamsungSmartThings, enAmazonAlexa.[3]
