Dolf van Gendt
Dolf van Gendt, c. 1890
Persoonsinformatie
Nationaliteit	Nederland
Geboortedatum	18 april1835
Geboorteplaats	Alkmaar
Overlijdensdatum	28 april1901
Overlijdensplaats	Amsterdam
Beroep	architect
RKD-profiel
Portaal    Civiele techniek en bouwkunde

Adolf Leonard (Dolf) van Gendt (Alkmaar,18 april1835 –28 april1901) was eenNederlandsarchitect, ontwerper van een groot aantal belangrijkeAmsterdamse bouwwerken.

Van Gendt was de zoon van Henrietta Margaretha Thierens enJohan Godart van Gendt sr., een waterbouwkundige bijRijkswaterstaat, die onder meer werkte aan het in kaart brengen van hetNoordhollands Kanaal en het vaststellen van de grens tussenNederland enBelgië in 1843. Van Gendt werd opgeleid aan deKoninklijke Akademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Dolf van Gendt is een broer van de architectenFrederik Willem (1831-1900),Johan Godart Jr. (1833-1880) enGerlach Jan (1838-1921).

In 1864 trouwde hij met Elisabeth Frederica van Elten, een zuster van de kunstschilderHendrik Dirk Kruseman van Elten. Het echtpaar kreeg drie kinderen:Johan Godart (1866), Elisabeth Frederica (1869) enAdolf Daniël Nicolaas (1870).

In 1853 werkte Van Gendt onder zijn vader als opzichter. In de jaren hierna was Van Gendt in opleiding bij J.G.J. van Roosmalen en L.J. Immink. In 1855 voerde hij zijn eerste zelfstandige project uit, namelijk de villaFlevorama inNaarden.

Van 1857 tot 1874 was Van Gendt werkzaam bij deHollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij, eerst als opzichter en later als bouw- en werktuigkundige. Hij was onder andere actief bij de aanleg van deSpoorlijn Den Helder - Amsterdam met de stations en kunstwerken. Aangezien hij over de stations, die naar standaardontwerp gebouwd werden, gepubliceerd heeft, is het waarschijnlijk dat hij invloed gehad heeft op de afwerking. Ook wordt hij soms als architect van de stationsUtrecht Maliebaan,Hilversum enBaarn genoemd, gebouwd door deHollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij.

In 1874 vestigde Van Gendt zich als zelfstandig architect inAmsterdam, maar ook hiervoor maakte hij soms al ontwerpen voor particulieren. Nadat hij aan de Wittenburgergracht een complex had gebouwd voor deNederlandsche Scheepsbouw Maatschappij, bouwde hij niet veel later in de buurt een gebouw aan de Kleine Wittenburgerstraat.

Vanaf ongeveer 1880 ontwierp hij een rij gezichtsbepalende gebouwen in Amsterdam:Theater Frascati, deHollandsche Manege, deIndustrieschool voor Vrouwelijke Jeugd, de winkelgalerij met herenhuizen aan hetWesteinde enOosteinde bij hetPaleis voor Volksvlijt (1882-1883),^[1] gesloopt in 1961, hetConcertgebouw, hetBurgerziekenhuis, dechromolithografiefabriek Van Leer en Co, deBeijersche bierbrouwerijDe Amstel, CaféDe Ysbreeker, defabriek van Werkspoor-Stork (nu ook 'Van Gendthallen'), hetCentraal Station (metPierre Cuypers), deStadsschouwburg (metBernard Springer), deGraansilo op de Westerdoksdijk (metJ.F. Klinkhamer) en de 'Villa Heineken' aan hetTweede Weteringplantsoen 21 (1890-1891).

Aan deRuyschstraat enWeesperzijde ontwierp en bouwde hij in 1884 in opdracht van NV Bouwmaatschappij 'De Ysbreker' op de nummers 4-10 en 3-9 de 'Spiegelpanden', die qua ontwerp en detaillering zowel buiten als binnen, zowel naast als tegenover elkaar, gespiegeld zijn. Dit gebouwencomplex werd eind 20e eeuw door actieve burgers tegen gemeenteplannen in van de sloop gered.

Tevens tekende Van Gendt voor huizenblokken in de Swammerdamstraat en deDiamantbuurt (tussen Tolstraat en Lutmastraat).

Van Gendt verbouwde in 1883 het sociëteitsgebouw van de joodse zangvereniging 'Oefening Baart Kunst' aan dePlantage Kerklaan, waar sinds 1999 hetVerzetsmuseum is gevestigd.

In zijn latere woonplaatsBaarn ontwierp hij meerdere villa’s. Na de aanleg van deOosterspoorweg in 1874 werden in deze plaats veel huizen voor welgestelden gebouwd. Vaak koos hij voor dechaletstijl voor de villa's, waarvan er veel in de buurt vanStation Baarn stonden. In 1874 ontwierp hij de inmiddels gesloopte Villa Maria, Villa Favorita en Villa Casa Cara. In 1875 verrees VillaDennenhorst & Evergreen aan de Eemnesserweg 62-64. Hierna volgdenVilla Mariaheuvel (1883) enVilla Woudestein (1884). Voor zichzelf liet hij in1884Villa Torenzicht bouwen als zomerverblijf.

Vermoedelijk werkte hij vanaf 1891 of 1892 samen met zijn zoons,Johan Godart enAdolf Daniël Nicolaas van Gendt, onder andere aan de winkelgalerij in deRaadhuisstraat en aan het neorenaissance gebouw van de 'Handels Vereeniging Amsterdam'Nieuwezijds Voorburgwal 162-170 (1888) en aan depaardentramremise aan deKoninginneweg 27-29 (1893) inAmsterdam-Zuid.^[2]

Zijn zonen zetten het architectenbureau na de dood van hun vader voort alsgebrs. Van Gendt A.L. zn’'.

Sinds 2017 draagt brug 247, in het verlengde van hetOosteinde over deSingelgracht, de naamVan Gendtbrug.

• Lijst van Nederlandse architecten

Zie de categorieDolf van Gendt vanWikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

• Nederlands architect