Diapirisme is eenplastisch proces waarbijdiapieren ontstaan: paddenstoelvormigeintrusies van een materiaal met een kleineredichtheid in materiaal met een grotere dichtheid of andersom. Diapirisme ontstaat als een lichter, ondergelegen materiaal naar boven wil bewegen of een zwaarder, bovengelegen materiaal naar onder wil bewegen.
Een goed voorbeeld van het ontstaan van diapieren is bijvoorbeeld te zien in eenlavalamp.
In een situatie van tweehomogene materialen die horizontaal over elkaar liggen, het lichte materiaal onder, zullen diapieren ontstaan met een bepaalde afstand tot elkaar.
In deaardmantel komen diapieren voor van heter (lichter) materiaal, dit wordenmantelpluimen genoemd.
Een ander voorbeeld zijnzoutkoepels, die ontstaan als (lichter)zout onder een dikke laagsediment terechtkomt. Het zout begint in tot een paarkilometer grote diapieren omhoog te bewegen.