| Deutsche Zentrumspartei | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Personen | ||||
| Partijvoorzitter | Gerhard Woitzik | |||
| Geschiedenis | ||||
| Opgericht | 1871 | |||
| Algemene gegevens | ||||
| Actief in |  Duitsland | |||
| Hoofdkantoor | Straberger Weg 12 41542Dormagen,NRW | |||
| Krant | Germania(1871-1938) | |||
| Richting | Centrum Centrumrechts(hedendaags) | |||
| Ideologie | Christendemocratie Sociaal-conservatisme Centrisme Politiek Katholicisme(historisch) | |||
| Kleuren | Zwart Wit Blauw | |||
| Afkorting | ZENTRUM | |||
| Jongerenorganisatie | Windthorstbund(voormalig) | |||
| Europese organisatie | Europese Christelijke Politieke Beweging | |||
| https://zentrumspartei.de/ | ||||
| ||||
DeDeutsche Zentrumspartei (Duitse Centrumpartij; kortwegZentrum ofZENTRUM) is een kleineDuitsekatholiekepartij.
In1848 werd er door democraten in het DuitseFrankfurt een volksvertegenwoordiging opgericht. Onder de liberalen en democraten die zitting namen in hetFrankfurter Parlement, waren ookkatholieken. Tevergeefs probeerden zij om een homogene fractie te stichten. Vanwege de korte duur van het Frankfurter Parlement, kwam het hier niet van.
In de jaren 60 van de negentiende eeuw wasOtto von Bismarckminister-president vanPruisen. Bismarck was een tegenstander van de katholieke emancipatie in Pruisen en dit leidde tot deKulturkampf. De katholieke parlementariërs in het Pruisische parlement (Landdag) vormden deKatholische Fraktion (KF). Hun voornaamste doel was de katholieke belangen te verdedigen en de Kulturkampf te beëindigen.
In1870 nam de KF inPruisen de naam aan vanZentrumspartei. Na deDuitse eenwording in1871 werd er een landelijke Zentrumspartei opgericht. De Centrumpartij werd vaak kortwegZentrum of in het NederlandsCentrum genoemd.
Na de Kulturkampf werd de aanvankelijk progressieve Centrumpartij conservatiever en een partij die de Duitse keizer steunde. Toch was de Centrumpartij eerder bereid om samen te werken met de sociaaldemocraten en linkse liberalen dan de conservatieve Duitse partijen. Het Centrum keerde zich tegen een te overdreven militarisme.
Van1881 tot1912 was de Centrumpartij de grootste partij in de DuitseRijksdag. InBeieren bleef zij ook na die periode grootste partij en wasGeorg von Hertling er premier.
Aan de vooravond van deEerste Wereldoorlog stemde de Centrum-partij vóór de oorlogskredieten en steunde zij de Duitse oorlogspolitiek die, althans volgens het zogenaamde 'Septemberprogramm', uit was op annexatie van eventueel veroverde grensgebieden in Rusland, Frankrijk en België. Vanaf1916, toen er aan de fronten een patstelling was ontstaan, begon de partij echter veel sceptischer te staan tegen de Duitse deelname aan de oorlog en samen met de sociaaldemocraten, de onafhankelijke sociaaldemocraten en de Vooruitgangspartij (linkse liberalen) stemde de partij nu tegen het beleid van de legerleiding en streefde ze naar "vrede zonder annexaties." Van1917 tot1918 was Von Hertlingrijkskanselier.
Inoktober1918 steunde de Centrumpartij het wetsvoorstel om Duitsland om te vormen tot eenparlementaire monarchie. Innovember1918 aanvaardde de partij de republikeinse staatsvorm toen tijdens denovemberrevolutie de monarchie radicaal afgeschaft werd. Het partijprogramma werd herzien en de partij legde meer nadruk op sociaal welzijn en de democratie. De partij bleef overwegend katholiek, maar stelde zich ook open voor protestanten en niet-confessionelen. Vrijwel ononderbroken maakte de Centrumpartij van1918 tot1933 deel uit van de Duitse rijksregeringen. Daarnaast maakte zij deel uit van de coalitieregeringen inPruisen. De conservatieve zusterpartij van het Centrum, deBeierse Volkspartij maakte deel uit van de Beierse coalitieregeringen.
De partij bestond tijdens deWeimarrepubliek uit een rechtervleugel (Franz von Papen,Heinrich Brüning enz.) en een linkervleugel (Joseph Wirth,Matthias Erzberger enz.).
In juni1933 besloot de Centrum-partij onder nationaalsocialistische druk, nadat duizenden leden waren gearresteerd, zichzelf te ontbinden.
Tijdens hetDerde Rijk (1933-1945) verkozen veel vroegere Centrum-partijleiders (en leden) de kant van het verzet, waaronderJoseph Wirth enHeinrich Brüning. Anderen collaboreerden metHitler, zoalsFranz von Papen, die reeds voor de ontbinding van de Centrum-partij uit de partij was gestapt. Von Papen was tot 1934 vicekanselier onder Hitler en daarna ambassadeur inWenen enAnkara.
Na deTweede Wereldoorlog ging het grootste deel van de Centrumpartij op in de, niet exclusief katholieke, algemeen christelijke partijCDU vanKonrad Adenauer. InBeieren werd er een zusterpartij opgericht, deCSU vanFranz Josef Strauß. Daarnaast bleef een zelfstandige Centrumpartij actief, vooral in dedeelstatenNedersaksen enNoordrijn-Westfalen. De partij was tot eind jaren 50 vertegenwoordigd in deLanddag van deze twee deelstaten en in deBondsdag, ook maakte zij met regelmaat deel uit van de regeringscoalities in Noordrijn-Westfalen. Na deze periode raakte de partij in verval, na 1960 nam de Centrumpartij nog een aantal maal deel aan de verkiezingen voor de Bondsdag of hetEuropees Parlement, echter zonder veel succes. Bij de Bondsdagverkiezingen van2005 en 2009 werden er respectievelijk 4010 en 6987 stemmen behaald (0,01%). Daarna deed de partij op landelijk niveau niet meer mee. Anno 2024 is de partij alleen vertegenwoordigd in een aantal districts- en gemeenteraden.
Op 10 juni 2022 trad de voormalige voorzitter van de AfD,Jörg Meuthen, toe tot de Centrumpartij. Daarmee was de partij voor het eerst vertegenwoordigd in het Europees Parlement. In september 2023 verliet hij de partij echter weer.
Van januari tot augustus 2022 was Uwe Witt, een lid van de Bondsdag dat de AfD verliet, lid van de Centrumpartij, wat betekent dat ze voor het eerst sinds 1957 in de Bondsdag vertegenwoordigd was
De partij is met elk een zetel vertegenwoordigd in de districtsraden van deRhein-Kreis Neuss en hetdistrict Cloppenburg. Ze heeft drie zetels in de gemeenteraad inDormagen en één inKorschenbroich enCloppenburg. De partij heeft ook vier zetels in de gemeenteraad vanMolbergen. De zetels in de gemeenteraden vanMönchengladbach enNeuss gingen in 2014 verloren, de zetels in de gemeenteraad vanMeerbusch en inKaarst bij de verkiezingen van 2020. Tussen 2022 en 2023 had de partij opnieuw zetels in de gemeenteraad van Mönchengladbach.
| Christian Otte | 2022 |
·
·
