Derde Divisie (voorheenTopklasse)
Land	Nederland
Bond	KNVB
Niveau	4(vanaf 2016) 3(2010–2016)
Opgericht	2010(als Topklasse) 2016(als Derde Divisie)
Systeem	Competitie
Promotie naar	Tweede Divisie
Degradatie naar	Vierde Divisie
Aantal teams	36 (twee poules van 18 clubs)
Huidige kampioen	2024/25: A:IJsselmeervogels B:HSV Hoek
Recordkampioen	IJsselmeervogels en SV Spakenburg (3x)
Website	Officiële website
Huidig seizoen	2025/26
Portaal    Voetbal

DeDerde Divisie is het vierde niveau van het Nederlands voetbal. Tot en met het seizoen 2015/16 was dit het derde niveau onder de naamTopklasse.

Het niveau bestaat uit twee competities, een noordelijke en een zuidelijke afdeling. Daarvoor bestond het uit een afdeling voor zaterdagteams en een voor zondagteams. Vanuit de Derde Divisie is er promotie mogelijk naar deTweede Divisie, dan wel degradatie naar deVierde Divisie (voorheen de Hoofdklasse).

In de tijd dat het niveau Topklasse heette, was dit het hoogsteamateurniveau binnen de voetbalpiramide. Promoveren naar het profniveau (Eerste Divisie) was wel mogelijk, maar gebeurde in de praktijk slechts twee keer.

De Topklasse was bedoeld om als brug te dienen tussenhet betaald voetbal en amateurvoetbal, om zo doorstroming tussen profs en amateurs mogelijk te maken. Degradatie vanuit de Eerste Divisie was immers sinds de opheffing van deTweede Divisie na het seizoen 1970/71 niet meer mogelijk. Ook kon er geen promotie plaatsvinden op basis van sportieve gronden vanuit het amateurvoetbal. De voetbalclubs die in het recente verleden vanuit het amateurvoetbal in de Eerste Divisie zijn toegelaten, hebben dat vooral te danken aan regionale en/of historische redenen, ofwel aan een gedegenondernemingsplan. Een dergelijk gesloten systeem was vrijwel nergens meer in Europa te vinden, zeker niet in de grotere voetballanden.

Hoewel met de invoering van de Topklasse in2010 op papier een eind kwam aan hetgesloten systeem van het betaald voetbal in Nederland, bleek er bij de clubs in de Topklasse weinig interesse in promotie naar deEerste Divisie te bestaan. Enkel profclubFC Oss heeft als degradant uit de Eerste Divisie in2009/10 en vervolgens eerste kampioen van deTopklasse zondag gebruikgemaakt van het promotierecht. De licentie-eisen voor het betaald voetbal en hoge extra kosten voor amateurverenigingen om de stap naar boven te maken, zorgden ervoor dat geen enkele amateurvereniging wilde promoveren onder de geldende voorwaarden. Toen de Eerste Divisie op de schop ging na enkele faillissementen in korte tijd, beslootAchilles '29 na het seizoen2012/13 onder versoepelde voorwaarden de stap wél te maken.^[1]

Sinds het seizoen2016/17 is echter de semi-professionele Tweede Divisie heringevoerd, waardoor doorstroming via een verplichte promotie/degradatieregeling een feit is. Ook de Topklasse onderging een naamswijziging. Vanaf dat seizoen kreeg de Topklasse de naam Derde Divisie. Dit is in verband met de duidelijkheid van de structuur: aan deelname van een divisie zijn licenties vereist. Wijzigingen aan de competitiestructuur werden er niet gedaan.^[2][3] De Derde Divisie bleef uit twee competities bestaan, een voor zaterdagteams en een voor zondagteams.

De scheiding tussen het zaterdag- en zondagvoetbal zou vanaf 2023 ook komen te vervallen in de Derde Divisie. Daardoor kan de competitie in twee regionale poules worden ingedeeld in plaats van op speeldag. Aan amateurverenigingen wordt vooraf aan het seizoen gevraagd of het de thuiswedstrijden op zaterdag of zondag wil afwerken. Van deze regel mag worden afgeweken door principiële zaterdagclubs die het recht behouden om op zaterdag te spelen.^[4]

Tot en met het seizoen 2015/16 streden de winnaars van beide Topklasse-competities om het algeheel kampioenschap. Voor de invoering van de Topklasse streden de winnaars van de Hoofdklasse om dit kampioenschap. Doordat het gat tussen het prof- en amateurniveau verkleind werd, werd er ook besloten om het algeheel amateurkampioenschap niet meer te houden.

Situatie vanaf 2016

De KNVB voerde vanaf het seizoen 2016/17 deTweede Divisie weer in, als brug tussen de amateur- en profafdeling. Het seizoen2015/16 diende als overgangsjaar, waarbij uit beide Topklasses zeven clubs promoveerden naar de Tweede divisie, aangevuld met vier beloftenteams van profclubs. Vanaf dat moment werd promotie verplicht en zou de doorstroming tussen amateurs en profs vanaf seizoen 2016/17 werkelijkheid worden.^[5]Na het overgangsjaar promoveren de kampioenen van beide Derde Divisies, terwijl de twee laagst geklasseerde clubs van de Tweede Divisie degraderen naar de Derde Divisie. De zes (vervangende) periodekampioenen van de Derde divisie en de nummers 15 en 16 van de Tweede Divisie spelen om twee plaatsen op het hoogste amateurniveau. Ook bestaat de Derde Divisie vanaf dat seizoen uit achttien clubs.^[6]

Situatie voor 2016

De winnaar van de finale om het algeheel amateurkampioenschap had het recht om te promoveren naar het betaald voetbal en kwam dan uit in deEerste Divisie. Als deze club van dit recht op promotie gebruik wilde maken, moest zij aan minimale eisen van het betaald voetbal voldoen. Indien deze club van dit recht afzag, mocht de verliezend finalist van dit recht gebruikmaken. Alleen wanneer een club zou promoveren, degradeerde de nummer laatst van de Eerste divisie naar de Topklasse.

AlleenFC Oss enAchilles '29 hebben gebruikgemaakt van het promotierecht. De eerste club was het seizoen voor de oprichting van de Topklasse uit de Eerste Divisie gedegradeerd, de laatste club promoveerde onder versoepelde voorwaarden, nadat er wegens faillissementen twee plekken in de Eerste Divisie waren vrijgekomen.

Situatie vanaf 2016

De nummers 17 en 18 van beide afdelingen van de Derde Divisie degraderen sinds 2016/17 naar de Hoofdklasse. De nummers 15 en 16 uit de twee Derde Divisies spelen met de (vervangende) periodekampioenen uit de vier Hoofdklassen om twee plaatsen in beide Derde Divisies.

Situatie voor 2016

In beide Topklassen degradeerden de nummers 14 t/m 16. De nummer 13 speelde samen met de algehele periodekampioen van de drie verschillende Hoofdklassen nacompetitie om degradatie naar de Hoofdklasse te voorkomen en zich te handhaven in de Topklasse.^[7]Aan het einde van het seizoen 2015/16 degradeerde alleen de nummer 16 van beide competities naar de Hoofdklasse en speelden de nummers 15 met de periodekampioenen de nacompetitie. DoordatWKE in het seizoen 2015/16 failliet ging, degradeerde er bij de zondag Topklasse echter geen enkele club rechtstreeks.

Topklasse

Derde Divisie

Doordat de Derde Divisie sinds het seizoen 2016/17 het vierde niveau is geworden, zullen de eeuwige ranglijsten niet meer verder worden bijgewerkt. De onderstaande eeuwige ranglijsten hebben alleen betrekking op de seizoenen 2010/11–2015/16, waarin de Derde Divisie nog Topklasse heette en het hoogste amateurniveau was.

• De eerste wedstrijd die gespeeld werd in de Topklasse was de wedstrijd tussenFC Oss uitOss enDe Treffers uitGroesbeek. Deze wedstrijd werd op vrijdag 20 augustus 2010 gespeeld in dezondagtopklasse. Het duel eindigde in een 3-3 gelijk spel enKoen Garritsen scoorde namens De Treffers het eerste doelpunt in deze wedstrijd en daarmee ook het eerste doelpunt ooit in de (zondag)Topklasse.
• Lars Offringa scoorde het eerste doelpunt in de Topklasse zaterdag. Hij scoorde namensHHC Hardenberg al na 9 seconden tegenKatwijk.
• Zowel in het eerste (2010/2011), het tweede (2011/2012) als het derde (2012/2013) seizoen van de Topklasse zaterdag wasGenemuiden de koploper na de eerste speelronde.
• Patrick Pothuizen kreeg tijdens de openingswedstrijd FC Oss tegen De Treffers op 20 augustus 2010 na 2 minuten de eerste gele kaart in de Topklasse.
• Rijnsburgse Boys -CSV Apeldoorn is tot op heden de doelpuntrijkste wedstrijd ooit in de Topklasse. Op 22 januari 2011 werd het 8-2 voor Rijnsburgse Boys. De wedstrijd tussenHBS enArgon eindigde in een 9-1 overwinning voor HBS.
• Ruben Wilson scoorde 6 keer namensSpakenburg in de uitwedstrijd op 9 oktober 2010 tegenCSV Apeldoorn, een record voor de topklasse. Arif Irilmazbilek wist dit op 9 maart 2013 namensKozakken Boys tegenDETO Twenterand te evenaren. Op 5 april 2014 deed Raily Ignacio vanRijnsburgse Boys dit ook in de met 7-2 gewonnen wedstrijd tegen Spakenburg.
• Dominique Scholten is de enige speler die drie keer de Topklasse (Zondag) wist te winnen. In het seizoen 2010/11 metFC Oss en daarna tweemaal metAchilles '29.
• Achilles '29 is de eerste club die zijn Topklassetitel wist te prolongeren. De Groesbekers werden kampioen in 2012 en 2013.
• In het seizoen2013/14 moest er na de reguliere competitie een beslissingswedstrijd gespeeld worden tussenGVVV enSpakenburg om te bepalen wie er kampioen werd van de zaterdag topklasse.

• Derde divisie voetbal