Demeter (Oudgrieks:Δημήτηρ,Dêmếtêr) is een figuur uit deGriekse mythologie. Zij was de dochter vanKronos enRhea[1] en dus een zus vanZeus,Poseidon,Hades,Hera enHestia. Ze heeft een dochter van haar eigen broer Zeus namelijk Persephone. Demeter was de godin van delandbouw en degewassen (op de eerste plaats van hetgraan). Ze wordt vaak afgebeeld met een korenaar in de hand. Het Romeinse equivalent van Demeter isCeres.
Na haar geboorte deelde zij volgens de Griekse mythologie het lot van haar broers en zussen: zij werd door haar vaderKronos verslonden, maar net als de anderen in het leven teruggeroepen, toen Zeus zijn vader dwong de door hem verslonden kinderen weer uit te braken.[2]
De opvatting van Demeter als demoeder aarde behoort tot haar oorspronkelijk wezen. Ze is nauw verwant metGaia en RheaCybele, hoewel zij toch een andere persoonlijkheid heeft. Men kan haar veilig voor een van de oudste,Pelasgische (het vóór-Helleense Griekenland) godheden van Griekenland houden, vandaar haar bijnaamPelasgis. Wat sommige schrijvers omtrent haar Egyptische oorsprong en omtrent haar identiteit met de Egyptische godinIsis hebben beweerd, schijnt onaannemelijk.Demeter was de zuster van Poseidon en de schoonzuster van Hera. Maar Demeter had stiekem een oogje op Zeus. Hera wist dit en deed er alles aan om haar te vernietigen.
Reliëf van Demeter inPompeï verwijzend naar haar oeroude status vanmoedergodin engodin van de landbouw
Als godin van de aarde wordt zij voornamelijk in verband gebracht met alles wat met het leven en de menselijke beschaving in verband staat. Ze is de godin van de landbouw geworden, en toen ze dit eenmaal was, natuurlijk ook van al die bezigheden die in ruimere zin tot de landbouw kunnen gerekend worden, de boomkwekerij en deveeteelt.
De godin van de landbouw werd verder de beschermster van alles wat met de landbouw verband heeft. Zij ging door voor de uitvindster van alle gereedschappen die daarbij worden gebruikt. Ze leerde ook aan de mensen ploegen, zaaien, maaien, schoven binden, dorsen, malen en brood bakken, aldus de mythe vanTriptolemos (zie hieronder).
Als de godin van debeschaving, die de mensen door middel van de akkerbouw uittilt boven het niveau de jagers- en herders, heeft Demeter tevens een zedelijke betekenis. Hiermee staat zij in nauw verband totDionysos, de god is, die het menselijke geslacht de beschaving heeft geschonken.
Aan Demeter offerde men de voor het koren nadeligezwijnen, alsookrunderen, vruchten, honing en honingraten. Naast alle vruchtbomen waren ook deden,iep en van de bloemenhyacint en deklaproos aan haar gewijd.
Behalve de Eleusiniën en Thesmophoriën werden ter ere van Demeter nog verscheidene andere grote feesten gevierd, die meestal op de oogst betrekking hadden. De voornaamste plaatsen van haar verering waren behalve Eleusis, Kreta,Delos, Arcadië, Attica,Anatolië en Sicilië.
DeDorische stammen wijdden zich voor het grootste gedeelte aan de dienst van Apollo en Artemis en daarom trad die van Demeter bij hen op de achtergrond, al schijnt het ook dat deze godin van oeroude, echt-Griekse oorsprong is.
.jpg)
