David William Duchovny (New York,7 augustus1960) is eenAmerikaans televisie- en filmacteur. Hij won in 1997 eenGolden Globe voor zijn hoofdrol alsFBI-agentFox Mulder in de sciencefictionserieThe X-Files en in 2008 een tweede voor die alsHank Moody in de komedieserieCalifornication. Duchovny maakte in 1988 zijn film- en acteerdebuut als niet bij naam genoemde gast op de verjaardag van hoofdpersonageTess McGill (Melanie Griffith) in de romantische komedieWorking Girl.
Duchovny studeerde aan dePrinceton-universiteit en behaalde eenmaster inliteratuur aanYale. Voor hij doorbrak als hoofdrolspeler inThe X-Files (1993-2002) was hij te zien in meerdere afleveringen van series alsTwin Peaks (als vrouwelijke agent),Red Shoe Diaries enThe Larry Sanders Show. In het laatstgenoemde programma parodieerde hij onder meerSharon Stones scène uitBasic Instinct, waarin ze ondervragende agenten een blik gunt op haar sliploze kruis. Zijn aandeel in het programma leverde Duchovny in 1999 eenAmerican Comedy Award op. Ook was hij een aantal keren gastheer van de uitzendingen van het komische televisieprogrammaSaturday Night Live.
Duchovny kwam in de laatsteseizoenen vanThe X-Files op eigen verzoek nog maar zelden in beeld, omdat hij zich toe wilde leggen op films. Daarom werd de hoofdpersoon-status van zijn personageFox Mulder in seizoen acht en negen overgenomen door het nieuwe personageJohn Doggett, gespeeld doorRobert Patrick. Duchovny en zijn personage waren in 2008 wel prominent aanwezig in de filmThe X-Files: I Want to Believe, die zes jaar na het negende (en lange tijd laatste) seizoen uitkwam. In 2015 werd een tiende seizoen van enkele afleveringen gemaakt, met de originele cast.[1][2] Deze afleveringen werden vanaf eind januari 2016 uitgezonden in de Verenigde Staten en in Nederland en vanaf eind april 2016 in België.[3]
Het opbouwen van een filmcarrière verliep niet helemaal zoals Duchovny hoopte. Hij wist naThe X-Files maar een handvol rollen te bemachtigen, in films die weinig media-aandacht genereerden. Het was in de vorm vanCalifornication opnieuw een televisieserie waarmee hij zichzelf terug op de kaart plaatste. Duchovny speelt hierin sinds 2007 de hoofdrol als de zich van bed naar bed werkendeHank Moody. Daarmee won de acteur in 2008 persoonlijk eenGolden Globe en de serie eenEmmy Award.
Voor zijn televisiewerk kreeg Duchovny in 2016 een ster op deHollywood Walk of Fame. Met een knipoog naar zijn rol inThe X-Files is die voor het FOX-theater geplaatst.
Duchovny was van 1997 tot 2014 getrouwd met actriceTéa Leoni. Samen kregen ze in april 1999 een dochter en in juni 2002 een zoon.
*Exclusief eenmalige gastrollen
- Duchovny ispescotariër
- Duchovny betekent "spiritueel" in hetRussisch (Духовный)
- Duchovny is in de videogame XIII te horen als XIII/Steve Rowland/Jason Fly
Bronnen, noten en/of referenties
